عنوان صفحه
جدول 3–7- نقص بتنهای خارج از محدوده مجاز. 84
جدول 3-8- راهکارهای رفع نقصهای بتن تازه خودمتراکم 85
جدول 4-1- طرح اختلاطهای به کار رفته در آمریکا، کانادا و ژاپن 111
جدول 4-2- وزن مخصوص مصالح سنگی 114
جدول 4-3- طرح اختلاط بر اساس مقاومت 28 روزه. 118
جدول 5-1- طرح آزمایشها 124
جدول 5-2- طرح کلی اختلاطها 125
جدول 5-3- طرح اختلاط 1 125
جدول 5-4- نتایج آزمایشهای بتن تازه. 125
جدول 5-5- نتایج آزمایشهای بتن سختشده 126
جدول 5-6- طرح اختلاط 2 127
جدول 5-7- نتایج آزمایشهای بتن تازه. 127
جدول 5-8- نتایج آزمایشهای بتن سختشده 128
جدول 5-9- طرح 3 اختلاط 129
جدول 5-10- نتایج آزمایشهای بتن تازه 129
جدول 5-11- نتایج آزمایشهای بتن سختشده 129
جدول 5-12- طرح اختلاط 4 130
جدول 5-13- نتایج آزمایشهای بتن تازه 131
جدول 5-14- نتایج آزمایشهای بتن سختشده. 131
جدول 5-15- طرح اختلاط 5 132
جدول 5-16- نتایج آزمایشهای بتن تازه. 132
جدول 5-17- نتایج آزمایشهای بتن سختشده. 132
عنوان صفحه
جدول 5-18- ششمین طرح اختلاط 134
جدول 5-19- نتایج آزمایشهای بتن تازه. 134
جدول 5-20- نتایج آزمایشهای بتن سختشده. 134
جدول 5-21- طرح اختلاط 7 136
جدول 5-22- نتایج آزمایشهای بتن تازه 136
جدول 5-23- نتایج آزمایشهای بتن سختشده 136
جدول 5-24- طرح اختلاط 8 137
جدول 5-25- نتایج آزمایشهای بتن تازه 138
جدول 5-26- نتایج آزمایشهای بتن سختشده 138
جدول 5-27- طرح اختلاط 9 139
جدول 5-28- نتایج آزمایشهای بتن تازه 139
جدول 5-29- نتایج آزمایشهای بتن سختشده 139
جدول 5-30- طرح اختلاط 10. 140
جدول 5-31- نتایج آزمایشهای بتن تازه 141
جدول 5-32- نتایج آزمایشهای بتن سختشده 141
جدول 5-33- نتایج آزمایشها بتن تازه همه طرحها. 142
جدول 5-34- نتایج آزمایشهای بتن سختشده همه طرحها 143
جدول 5-35- مقادیر پیشنهادی بتن سبک خودمتراکم 148
جدول 5-36- طرح اختلاط منتخب. 150
جدول 5-37- محدوده آزمایشهای بتن تازه. 150
جدول 5-38- مقاومتهای مکانیکی طرح منتخب. 150
جدول 5-39- مشخصات الیاف به کار رفته. 151
عنوان صفحه
جدول 5-40- نتایج آزمایشهای بتن تازه با 5/0% الیاف. 151
جدول 5-41- نتایج آزمایشهای مکانیکی بتن با 5/0% الیاف. 151
جدول 5-42- نتایج آزمایشهای بتن تازه با 1% الیاف. 152
جدول 5-43- نتایج آزمایشهای مکانیکی بتن با 1% الیاف. 152
جدول 5-44- نتایج آزمایشهای بتن تازه با 5/1% الیاف. 153
جدول 5-45- نتایج آزمایشهای مکانیکی بتن با 5/1% الیاف. 153
جدول 5-46- درصد تغییرات پارامترهای خودتراکمی درصدهای مختلف الیاف. 156
جدول 5-47- مقاومت فشاری سنین مختلف بتن الیافی 161
جدول 5-48- درصد تغییرات مقاومت فشاری بتن الیافی 163
جدول 5-49- درصد تغییرات مقاومت کششی بتن الیافی 166
جدول 5-50- درصد تغییرات نیروی وارده در آزمایش خمشی تیر بتنی با درصدهای مختلف الیاف. 167
جدول 5–51- مقاومت نمونهها پس از آزمایش حرارتی 172
جدول 5–52- درصد کاهش وزن نمونهها در اثر آزمایش حرارتی 173
جدول 5–53- زمان مقاومت بتن الیافی در برابر حرارت ناگهانی C○ 950. 178
جدول 5-54- درصد کاهش وزن نمونهها در اثر آزمایش یخزدگی و آبشدگی 179
جدول 5-55- تغییرات مقاومت فشاری نمونههای تحت سیکل حرارتی 180
فصل اول
معرفی بتن خودمتراکم
مقدمه
بتن به عنوان پر مصرفترین مصالح ساختمانی در تمامی دنیا شناخته میشود که استفاده از آن همچنان در حال افزایش است. با گسترش استفاده از بتن، اقتصاد و دوام و کیفیت آن اهمیت ویژهای مییابد. در سازههای بتنی برای رسیدن به مقاومت مورد نیاز و کاهش تخلخل و هوای درون بتن، همچنین حصول پایایی، بتن به روشهای مختلف لرزانده میشود. با استفاده روزافزون از بتن و کمبود کارگران ماهر ساختمانی و مشکلات عدیده در اجرا و متراکم سازی بتن، از جمله سروصدا و هزینه بالای امور اجرایی، بالأخص در موارد با تراکم بالای آرماتور، تراکم بتن به طور کامل و رضایت بخش صورت نگرفته و سبب ایجاد مشکلاتی در مقاومتهای مکانیکی بتن میگردد. لذا ساخت بتنی بدون نیاز به امور اجرایی برای متراکم کردن، رویای تکنولوژیستهای بتن بوده تا بتوانند با استفاده از مواد افزودنی مختلف و تغییر در درصدهای مصالح به کار رفته، به این مهم دست یابند و با ایجاد بتن خودمتراکم این نقیصه را رفع کنند [1].
ا
یده بتن خودمتراکم اولین بار در سال 1986 در ژاپن توسط شخصی به نام Okamura مطرح گردید [2] و به تدریج از ژاپن به اروپا و سایر نقاط جهان توسعه یافت. برای بهبود کارایی بتن خودمتراکم، ناگزیر از فوقروانکنندهها استفاده میشود. استفاده بیش از حد از مواد شیمیایی روانکننده برای روانی بتن میتواند سبب ایجاد جداشدگی در ذرات بتن و عدم کارایی آن شود. استفاده از فوقروانکنندههای نسل جدید و فیلر در بتن، ضمن ایجاد روانی لازم در بتن، از جداشدگی ذرات بتن جلوگیری کرده و بتنی کارا را به ارمغان میآورد.
از سویی هزینههای بالای ساخت و ساز، به خصوص هزینههای تحمیل شده از سوی بار مرده، طراحان و مجریان را به فکر کاهش بار مرده به کار رفته در سازهها، به خصوص سازههای مرتفع، و به تبع آن کاهش هزینههای ساخت و ساز انداخته است. ایجاد و استفاده از بتن سبک با استفاده از سنگدانههای سبک، راهی برای کاهش این بار مرده میباشد که تلفیق این خاصیت با خاصیت خودتراکمی، سبب ایجاد بتن سبک خودمتراکم میشود. از مزایای استفاده از بتن خودمتراکم میتوان به موارد زیر اشاره کرد [3]:
1- افزایش سرعت اجرای سازههای بتنی
2- اطمینان از تراکم کافی در مناطق با تراکم بالای آرماتور
برای دانلود پایان نامه ها درباره این موضوع روی تصویر زیر کلیک کنید :
کسب و کار الکترونیکی برای صنعت شوینده- مطالعه موردی شامپو بچه گلرنگ زمستان
1391 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود تکه هایی از متن […]
برای دانلود پایان نامه ها درباره این موضوع روی تصویر زیر کلیک کنید :
برای دانلود پایان نامه ها درباره این موضوع روی تصویر زیر کلیک کنید :
دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق دانشگاه آزاد اسلامی
واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته حقوق عمومی عنوان: بررسی مبانی حقوقی و فرآیندهای اجرایی مالیات بر ارزش افزوده در حقوق مالیاتی ایران زمستان 1392 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده […]
برای دانلود پایان نامه ها درباره این موضوع روی تصویر زیر کلیک کنید :
برای دانلود پایان نامه ها درباره این موضوع روی تصویر زیر کلیک کنید :
عنوان : پیش بینی کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی ومراقبان آنها براساس
خودکارآمدی و صفات شخصیت و راهبردهای مقابله ای
برای دانلود پایان نامه ها درباره این موضوع روی تصویر زیر کلیک کنید :
متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی دانشکده علوم
اجتماعی دانشگاه تهران گروه جامعه شناسی پایاننامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته پژوهشگری علوم اجتماعی عنوان: بازسازی زندگی پس از طلاق 1391 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده […]
برای دانلود پایان نامه ها درباره این موضوع روی تصویر زیر کلیک کنید :
متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت دانشکده مدیریت و حسابداری گروه آموزشی مدیریت دولتی پایان نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته: مدیریت دولتی گرایش :منابع انسانی عنوان: رابطه آموزش و اثربخشی سازمانی در شرکت های تولیدی شهرک صنعتی رشت با توجه به نقش تعدیل […]
کیفیت زندگی کاری،نقش اساسی و مهمی در افزایش بهره وری نیروی انسانی و در نتیجه کارآیی و اثربخشی سازمانها و بالا بردن تعهد سازمانی کارکنان داشته است.سنجش و تعیین رابطه بین کیفیت زندگی کاری ازموارد قابل توجه برای شرکتها می باشد.
هدف این پژوهش بررسی و تعیین مولفه های موثر کیفیت زندگی کاری بر تعهد سازمانی” در کارکنان شرکت سایپا استان تهران می باشد. هدف این پژوهش کاربردی است.روش گردآوری داده ها توصیفی،شاخه پیمایشی بوده که از ابزار پرسشنامه استفاده شده است مدل مورد استفاده در این پژوهش مربوط به والتون می باشد.در این مطالعه افرادی از جامعه (کارکنان شرکت سایپا استان تهران
) به عنوان نمونه آماری مد نظر قرار گرفتند.هشت بعد پرداخت منصفانه،انسجام اجتماعی،محیط کاری ایمن و بهداشتی،فرصت رشد امنیت مداوم،قانونگرایی،فضای کلی زندگی،توسعه قابلیتهای انسانی،وابستگی اجتماعی در ارتباط با تعهد سازمانی مورد سنجش قرار گرفتند با انجام این تحقیق از طریق شناسایی متغیرهای موثر بر تعهد سازمانی ارتباط بین متغیرها تعیین و در جامعه استفاده خواهد شد.
در سطح توصیفی به چگونگی توزیع ویژگیهای نمونه پرداخته شدسپس پارامترهای میانگین و انحراف معیار جامعه ذکر شدند.به منظور بررسی روابط بین متغیرهایتحقیق از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد.
نتایج فرضیه های پژوهش عبارتند از:بین هفت مولفه کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.بیشترین میانگین متعلق به توسعه قابلیتهای انسانی و کمترین آن مربوط به قانونگرایی بوده است.
لذا توجه به دو متغیر کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی موجب تقویت و افزایش بهره وری کارکنان در سازمانها خواهد شد.
کلمات کلیدی: کیفیت زندگی کاری،تعهد سازمانی،تعهد مستمر،تعهد هنجاری،تعهد عاطفی،صنعت خودرو
مقدمه
در دیدگاه سیستمی، سازمان به عنوان یک سیستم کل با زیر سیستم های مختلفی در تعامل است که هر گونه تغییر در این زیر سیستم ها بر زیر سیستم دیگر و نهایتا بر کل سیستم اثر می گذارد در این بین انسان هم در سازمان های امروزی به عنوان یک زیر سیستم پیچیده نقش اساسی در سازمان دارد که با توجه به نگرش و انگیزش خاص خود در سازمان فعالیت می کند.
وجود نیروهای انسانی متعهد به سازمان در هر سازمان ضمن کاهش غیبت، تاخیر و جابجایی، باعث افزایش چشمگیر عملکرد سازمان، نشاط روحی کارکنان و تجلی بهتر اهداف متعالی سازمان و نیز دستیابی به اهداف فردی خواهد شد. عدم احساس تعهد و تعهد سطح پایین، نتایج منفی را برای فرد و سازمان به دنبال دارد؛ از جمله نتایج، ترک خدمت، غیبت زیاد، بی میلی به ماندن در سازمان، کاهش اعتماد مشتریان و کاهش درآمد می باشد. بنابراین تعهد به سازمان در کارکنان که در راستای تولید محصولی گام بر می دارند اهمیت ویژه ای پیدا می کند. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه تعهد سازمانی و بلوغ فکری کارکنان است که یک سازمان را از سازمان دیگر متمایز می سازد.
نگرش کلی تعهد سازمانی عامل مهمی برای درک و فهم رفتار سازمانی و پیش بینی کننده خوبی برای تمایل به باقی ماندن در سازمان آورده شده است . تعهد و پایبندی مانند رضایت، در طرز تلقی متفاوت ولی نزدیک به هم هستند که به رفتارهای مهمی مانند جابجایی و غیبت اثر می گذارند . همچنین تعهد و پایبندی می تواند پیامهای مثبت و متعهدی داشته باشد .
تعهد سازمانی بیانگر نوعی تمایل ، نیاز و التزام در جهت ادامه کار در یک سازمان و همچنین اعتقاد به هدف آن سازمان می باشد که دارای سه بعد عاطفی ، مستمر و هنجاری است.
حال در این فصل به بیان مساله و ابعاد هریک از متغیرهای تحقیق و همچنین اهمیت و ضرورت و اهداف و فرضیه های تحقیق خواهیم پرداخت.
بیان مساله
در طول یک صد سال اخیر تغییر و تحولات بنیادینی در دانش سازمان و مدیریت رخ داده است. روند تحولات اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی و انعکاس این تحولات در سازمانها سوالاتی را فرا روی ما قرار داده است که ذهن دانشمندان مدیریت را به خود مشغول کرده بود مانند کارایی و اثربخشی سازمانی چیست؟ شغل، و انتظارات شغلی کدام است؟ روشهای موثر انجام وظایف شغلی چیست ؟ چگونه می توان به کارایی و بهره وری نایل شد؟
بدون شک بارزترین مشترک تمامی مطالعاتی که طی دهه های اخیر در حوزه سازمانی و مدیریتی انجام شده است تاکید بر نقش بی همتای نیروی انسانی است تا جایی که گفته اند: امروزه دیگر کارکنان به سازمان وابسته نیستند، بلکه در واقع این سازمانها هستند که به کارکنان خود وابسته اند (دراکر، 1378).
در واقع در طی سالهای اخیر برنامه های کیفیت زندگی کاری نقش اساسی و مهمی در افزایش بهره وری نیروی انسانی و در نتیجه کارایی و اثربخشی سازمانها و شرکتهای بزرگ بر عهده داشته است. برنامه های ارتقای کیفیت زندگی کاری منابع انسانی در سازمانها یک رویکرد دو رنگ تر و گسترده تر می باشد . این بدان معنی است که نیروی انسانی کارآمد نقش محوری در تحول سازمان ایفا می کند . در گذشته صرفا زندگی غیر کاری مد نظر و تاکید بوده ولی در جامعه امروزی بهبود کیفیت زندگی کاری از اولویت های سازمانها می باشد.
سازمانی که به کیفیت زندگی کاری کارکنانش توجه دارد از مزایای داشتن نیروی کاری متعهدتر برخوردار خواهد بود. نشانه های یک نیروی کار متعهد عبارتند از : انطباق هویت خود با سازمان، تمایل همکاری با مدیریت در بهبود عملکرد و آرزوی مشاهده موفقیت سازمان و تعهد بیشتر نیروی کار یعنی بهره وری بیشتر نیروی کار (بلچر ، 1379).
از سی سال پیش علاقمندی قابل توجهی برای درک مفهوم تعهد سازمانی ایجاد و نیروی زیادی صرف تجزیه و تحلیل این موضوع شده است. نتایج این تحقیقات موید آن است که تعهد سازمانی با بسیاری از رفتارهای شخصی کارکنان مرتبط می باشد. دلیل اصلی این که چرا تعهد سازمانی یکی از مهمترین موضوعات تحقیق در روانشناسی صنعتی و رفتار سازمانی سی سال گذشته بوده است تاثیر قابل ملاحظه آن روی بازدهی می باشد. گرچه محققان هنوز نتوانسته اند شواهد محکم دال بر ارتباط مستقیم تعهد سازمانی و بازدهی سازمانی ارائه دهند اما اکثر اوقات تعهد سازمانی بالا در بهبود بازده کاری موثر است. ارتقا کیفی زندگی کاری پیامدهای مثبتی را برای سازمان نیز در برخواهد داشت . به نظر می رسد یکی از این پیامدها افزایش تعهد سازمانی است و به نوبه خود افزایش تعهد سازمانی در بهبود بازده کاری موثر است. محیط کاری در صورتی دارای کیفیت است که در آن افراد به عنوان عضو اصلی سازمان به حساب آیند و در سازمان خود فرصت یادگیری به طرق مختلف داشته باشند و بتوانند مسیر توسعه شغلی را طی کرده و فرصت پیشرفت برای او فراهم باشد (بهرام زاده و سراج ، 1386).
برنامه کیفیت زندگی کاری شامل هرگونه بهبود در فرهنگ سازمانی است که حامی رشد و تعالی کارکنان در سازمان می باشد. لذا نظام ارزشی کیفیت زندگی کاری سرمایه گذاری بر روی افراد را به عنوان مهمترین متغیر در مطالعه مدیریت راهبردی مورد توجه ثرار می دهد . به این معنا که بر این باور است برآورده نمودن نیازهای کارکنان به بهسازی و کارآیی بلند مدت سازمان منجر خواهد شد. در بسیاری از برنامه های کیفیت زندگی کاری تلاش بر آن بوده است تا رضایت شغلی عملکرد کارکنان از طریق ارتقاء سطح انگیزش درونی آنان افزایش یابد . یافته های مطالعاتی نشان می دهد اجرای این برنامه ها موجب کاهش میزان شکایات کارکنان ، کاهش نرخ غیبت از کار ، کاهش میزان اعمال مقررات انضباطی ، افزایش تگرش های مثبت کارکنان و افزایش مشارکت آنها در برنامه های نظام پیشنهاد ها شده است.
در این تحقیق که در بین کارکنان سایپا انجام شده است، ضمن بررسی رابطه عوامل کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی کارکنان به بررسی این عوامل پرداخته می شود . در واقع سوالی که مطرح می شود این است که رابطه عوامل کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی کارکنان شرکت سایپا به چه میزان و چگونه است؟
متغیرهای تحقیق:
متغیر مستقل : کیفیت زندگی کاری
ابعاد کیفیت زندگی کاری
پرداخت منصفانه1
انسجام اجتماعی2
محیط کاری ایمن و بهداشتی3
فرصت رشد و امنیت مداوم4
قانونگرایی5
فضای کلی زندگی6
توسعه قابلیتهای انسانی7
وابستگی اجتماعی8
متغیر وابسته : تعهد سازمانی
ابعاد تعهد سازمانی
عاطفی
مستمر
هنجاری
اهمیت و ضرورت تحقیق:
بدلیل اهمیت تعهد سازمانی در افزایش بهره کاری و پیشرفت سازمان ها این تحقیق اهمیت بررسی داشته و همچنین بدلیل آنکه تحقیق در صنعت خودرو انجام نشده و یا کمتر امجام شده ضرورت بررسی دارد.
اهداف تحقیق
هدف اصلی :
شناسایی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
اهداف فرعی :
شناخت رابطه بین پرداخت منصفانه و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
شناخت رابطه بین انسجام اجتماعی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
شناخت رابطه بین محیط کاری ایمن و بهداشتی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
شناخت رابطه بین فرصت رشد و امنیت مداوم و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
شناخت رابطه بین قانون گرایی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
شناخت رابطه بین فضای کلی زندگی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
شناخت رابطه بین توسعه قابلیت های انسانی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
شناخت رابطه بین وابستگی اجتماعی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا
فرضیه های تحقیق:
فرضیه اصلی :
بین کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی در شرکت سایپا رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی :
بین پرداخت منصفانه و تعهد سازمانی در شرکت سایپا رابطه معنی داری وجود دارد.
بین انسجام اجتماعی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا رابطه معنی داری وجود دارد.
بین محیط کاری ایمن و بهداشتی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا رابطه معنی داری وجود دارد.
بین فرصت رشد و امنیت مداوم و تعهد سازمانی در شرکت سایپا رابطه معنی داری وجود دارد.
بین قانون گرایی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا رابطه معنی داری وجود دارد.
بین فضای کلی زندگی و تعهد سازمانی در شرکت سایپا رابطه معنی داری وجود دارد.
رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ، ﺑﻬﺮه وری ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳـﻚ ﻓﻠﺴـﻔﻪ و دﻳﺪﺎه ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﺳﺘﺮاﺗی ﺑﻬﺒﻮد، ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺪف ﻫـﺮ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﻮن زﻧﺠﻴﺮه ای ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫـﺎی ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ را در ﺑﺮﻴﺮد. ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛـﻪ رﺳـﺎﻟﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮان ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮﺛﺮ و ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻮﻧﺎﻮن ـﻮن ﻧﻴـﺮوی ﻛـﺎر، ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ، ﻣـﻮاد،اﻧﺮژی و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ اﻣـﺮ ﺳـﺒﺐ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ درﻛﻠﻴﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻬـﺮه وری و اﺳـﺘﻔﺎده ﺻـﺤﻴﺢ و ﻫـﺮ ـﻪ ﺑﻬﺘـﺮ وﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ از ﻣﺠﻤﻮع ﻋﻮاﻣـﻞ ﺗﻮﻟﻴـﺪ (اﻋـﻢ از ﻛـﺎﻻ وﺧـﺪﻣﺎت) ﺑـﻪ اوﻟﻮﻳﺘﻲ ﻣﻠﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد و ﻫﻤﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑـﺎور ﺑﺮﺳـﻨﺪ ﻛـﻪ ﺗﺪام ﺣﻴﺎت ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿـﻮع ﺑﻬـﺮه وری ﻣﻤﻜـﻦ ﻧﻴﺴﺖو از آنجا که بهره وری نیروی انسانی ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﻫﺮم اﺻﻠﻲ دراﻓﺰاﻳﺶ وﻛﺎﻫﺶ ﺑﻬﺮه وری ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﻟﺬا از ﺟﺎﻳـﺎه وﻳـه ای ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ آن ﻣﺒـﺬول داﺷـﺖ.اﻳﻦ ﻧﻘﺶ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﻲ ﻳﺎﺑـﺪ ـﺮا ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻳﻜﻪ ﺗـﺎز ﺻـﺤﻨﻪ ﻛـﺎر و ﻋﺮﺻـﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ ﻣـﻲ ﺮدد ، ﺣﺎل اﺮ اﻳﻦ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ اﻧﻴﺰه و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ و ﺑﻬﺮه ور ﺑﺎﺷـﺪ میﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ و ﻣﻄﻠـﻮب ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﻴـﺮد و اﻧﻮاع ﺑﻬﺮه وری را ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎزد و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻬﺮه ور ﻛﻨـﺪ وﺮﻧﻪ رﻛﻮد و ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻲ ارﻣﻐﺎن ﻧﻴﺮوی اﻧﺴـﺎﻧﻲ ﻣﻨﻔﻌـﻞ و ﺑـﻲاﻧﻴﺰه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﺖﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻋﻮاﻣﻞ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺑﺮرﺳـﻲ اﻳـﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﻣﻮﺛﺮی ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ وﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪافﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻬـﺮه وری ﺗـﺎﺑﻌﻲ اﺳـﺖ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺨﺘﻠـﻒ، ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ ﺗﺤـﺖ ﺗـﺎﺛﻴﺮ رﺳـﺎﻟﺖ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ، ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻋﻮاﻣﻠﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ از ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن دﻳﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﻫﻤﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان اﻫﻤﻴﺖ و ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ ﺑﺮ ﺑﻬﺮه وری ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻜﺴﺎن ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑـﺮای ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﻣﻜﺎن ﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﻣﻲ زﻣﻴﻨـﻪ ﻫـﺎ و ﺟﻨﺒـﻪ ﻫﺎی ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺬار وارد ﺷﻮﻧﺪ. ﺿﺮورﺗﺎ ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﻬﺮه وری در اﺑﺘﺪا ﻻزم اﺳﺖ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻠﻤﻲموانع بهره وری نیروی انسانی یه عنوان مهمترن عامل در رشد یا کاهش بهره وری سازمان ها به خصوص سازمان های خدماتی ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ و اوﻟﻮﻳـﺖ ﺑﻨﺪی ﺷﻮﻧﺪ، آﻧﺎه ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻬﺮه وری، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫـﺎی اﺟﺮاﻳـﻲ و ﻃﺮح ﻫﺎی ﻻزم ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﻮﻧﺪ.
1-2) بیان مسئله :
یکی از نقاط کلیدی برای حیات سازمان ها توجه به مقوله بهره وری و شناسایی و توجه به موانع آن می باشد؛ برنامه ریزى و تصمیم گیرى جهت دستیابى و حفظ بهره وری یکى از اهداف اصلى سازمان هاى موفق محسوب می شود و سالانه سرمایه گذاری هاى قابل توجهی در این زمینه انجام می دهند. در واقع از این طریق است که هزینههای تولید و خدمات (بسته به نوع محصولی که سازمان ارائه میدهد) به حداقل و میزان خروجی سازمان به حداکثر خود میرسد. چندین دهه است که خدمات در جهان رشد قابل توجهی داشته است و به یکی از ارکان اقتصاد هر کشوری تبدیل شده است، لذا کشورها برای عقب نماندن از چرخۀ رقابت ناگزیر از افزایش بهره وری در حوزۀ خدمات خود می باشند.
بنابراین بهره وری و شناسایی موانع آن و توجه به آنها نه تنها می بایست در صدر تمام فعالیت ها و برنامه هاى سازمان قرار گیرد، بلکه سازمان باید برنامه و طرحى منظم را در این زمینه تدوین و تعقیب نماید. قبل از انجام این کار می بایست موانع بهره وری نیروی انسانی به عنوان مهمترین عامل در افزایش یا کاهش بهره وری سازمان ها شناسایى و اولویت بندى گردند تا بر مبناى آن تصمیم گیران و برنامه ریزان سازمان بتوانند با توجه به شرایط و میزان منابع و امکانات موجود در مورد تدوین و اجراى برنامه هاى یاد شده تصمیم گیرى کنند. در تحقیق حاضر سعى بر آن است که به کمک مدل هاى تصمیم گیرى چند شاخصه عوامل تاثیرگذار بر موانع بهره وری نیروی انسانی در استان قم تبیین گردد. لذا با عنایت به موارد مطروحه مسئله این تحقیق به شرح ذیل قابل تعریف است:
موانع بهره وری نیروی انسانی سازمان تامین اجتماعی استان قم کدامند؟
اولویت بندی عوامل فوق به چه ترتیبی است؟
1-3) اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق:
پایین بودن سطح بهره وری در بسیاری از سازمان های تولیدی و خدماتی یکی از مشکلات مهم کشورهای در حال توسعه می باشد.
امروزه یکى از مهمترین موضوعات مورد توجه مدیران سازمان ها،توجه به شناسایی و اولویت بندی موانع بهره وری است و در رویکرد توسعه ای تنها ظرفیت جدید کارساز نیست بلکه افزایش کارایی و ارتقای بهره وری ظرفیتهای موجود و به عبارتی دیگر رویکرد ترکیبی و ارتقای همزمان کارائی و به بهره وری به عنوان مدل اصلی برنامه توسعه مورد استفاده قرار می گیرد .و از طرفی افزایش بهره وری در سازمان ها به خصوص سازمان های خدماتی در گرو افزایش بهره وریی نیروی انسانی می باشد در این خصوص ابتدا می بایست موانع بهره وری نیروی انسانی شناسایی گردد و با اولویت بندی آنها بتوان توجه مدیران به سمت موانع اصلی معطوف نمود تا با حذف یا کاهش تاثیر عامل اصلی راه را جهت ارتقای بهره وری سازمان هموار نمود . از این رو شناسایی موانع بهره وری نیروی انسانی مهمترین راهبردی است که در دهه های اخیر به عنوان کلید حل مساله رشد و پیشرفت سازمان ها مطرح شده است. موانع بهره وری تابعی است که از عوامل و شرایط بسیار متعدد و متنوع تاثیر می پذیرد. ماهیت و میزان اهمیت این عوامل با توجه به نوع سازمان، نظام عملیاتی آن، اهداف و .، از سازمانى به سازمان دیگر متفاوت است. هرگاه واژه بهره وری را ریشه یابی کنیم در می یابیم در پی تعالی و تکامل دانش بشر در مسائل اقتصادی، این اصطلاح نیز به تدریج از نظر شکل و محتوی، تکامل و توسعه یافته و پیوسته تعاریف جدیدتر و کاملتری برای آن ارائه شده است.
با توجه به اینکه جهان امروز با سرعتی شگرف در حال تحول و تکامل است، اهمیت و حساسیت شناسایی و اولویت بندی موانع بهره وری دو چندان می گردد. لذا موفقیت در برنامه ریزى جهت دستیابی، افزایش و حفظ بهره وری، مستم شناخت دقیق موانع بهره وری و اولیت بندی آنها می باشد.
1-4) پیشینه تحقیق :
در مورد چگونگی تعیین موانع بهره وری نیروی انسانی مطالعات و تحقیقاتی چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور صورت گرفته است. در این زمینه مدل ها و روش هایى توسط صاحب نظران ارائه شده است. در مورد چگونگی ارزیابى و سنجش کارایی در سازمان ها نیز مدل ها و روش هایى ارائه شده است. اما آنچه در این بین مهم است اولویت بندی علمى این عوامل بر اساس شرایط و موقعیت سازمان می باشد که در این زمینه کارى مشابه یافت نشد.
اما بخش زیادى از این کارها به مسائل تئوریک مربوط می شود و در بخش کارهاى عملى، بطور مستقیم تحقیقى در زمینه تبیین موانع بهره وری صورت نگرفته است. با این وجود برخی از کارهاى انجام شده که به ماهیت و هدف تحقیق حاضر نزدیک بوده، جمع آورى گردیده و در ذیل بیان می گردد.
در زمینه استفاده از روش هاى AHP و TOPSIS (به خصوص AHP) کارهاى قابل توجهی صورت گرفته است. اما بخش زیادى از این کارها به مسائل تئوریک مربوط می شود و در بخش کارهاى عملى، بطور مستقیم تحقیقى در زمینه تبیین عوامل موثر بر کارایى صورت نگرفته است. با این وجود برخی از کارهاى انجام شده که به ماهیت و هدف تحقیق حاضر نزدیک بوده، جمع آورى گردیده و در قصل دوم بیان می گردد.
1-5)مرورى بر تحقیقات مشابه :
امروزه روش هاى تصمیم گیرى چند شاخصه در زمینه هاى متعدد و مختلف بطور وسیع مورد استفاده قرار می گیرند. دلیل این امر توانایى و قابلیت بالاى این روش ها در مدلسازى مسائل واقعی، سادگی و قابل فهم بودن آنها براى اکثر کاربران می باشد. فنون و روش های ریاضى برنامه ریزى و تصمیم گیرى، اگرچه جوابى بهینه را ارائه می دهند، اما تحت شرایط و مفروضات خاصى از این توانایى برخوردار هستند. این دسته از فنون نیازمند اطلاعات اولیه دقیق و قطعى[1] می باشند. در مسائل واقعی امکان تهیه این اطلاعات یا فراهم نیست و یا با صرف هزینه بالا میسر می گردد. از طرف دیگر در این روش ها درنظرگرفتن تمام ابعاد و جنبه هاى مسئله امکان پذیر نیست، بلکه جنبه هایى از مسئله در مدلسازى مورد توجه قرار می گیرد که حالت کمى داشته، سنجش و ارزیابى آنها مقرون به صرفه باشد. از اینرو در حالت کلى بسیارى از متغیرها و شرایط تاثیر گذار که حالت کیفی دارند را نمی توان در مدلسازى اعمال کرد. بنابراین از آنجائیکه روش هاى تصمیم گیرى چند شاخصه قادر به درنظرگرفتن شرائط و متغیرهای کمی و کیفی مسئله بطور همزمان می باشند، کاربرد و گسترش چشمگیری یافته اند.
1-6)سوالات و فرضیات تحقیق
اصولاً فرضیه عبارتست از آنچه که محقق بدنبال آن می گردد یا حدس زیرکانه و علمی که برای نتیجه تحقیق می زند. یعنی پیشنهادی ارائه می دهد که می توان آن را در محک آزمایش علمی سنجید. فرضیه عبارت است از حدس یا گمان اندیشمندانه درباره ماهیت، چگونگی و روابط بین پدیده ها، اشیاء و متغیرها که محقق را در تشخیص نزدیکترین و محتمل ترین راه برای کشف مجهول کمک مینماید . (حافظ نیا،1377،91).
فرضیات و سوال های تحقیق حاضر عبارتند از:
عوامل مؤثر بر موانع بهره وری نیروی انسانی کدامند؟
اولویتبندی موانع بهره وری نیروی انسانی در سازمان هی تامین اجتماعی در استان قم به چه ترتیبی است؟
جامعه آمارى تحقیق حاضر را عوامل انسانی اداره های سازمان تامین اجتماعی واقع دراستان قم تشکیل می دهد.
1-8) اهداف تحقیق:
با توجه به مشکلات موجود در زمینه بهره وری نیروی انسانی در سازمان تامین اجتماعی در این تحقیق بر آن شدیم تا موانع بهره وری نیروی انسانی را شناسایی کنیم و همچنین ترتیب اولویت هر یک از این عوامل را نسبت به یکدیگر در بهبود شاخص کارایی سازمان تامین اجتماعی ، مشخص نمائیم. تا با بررسی این عوامل به آرمان علم اقتصاد که همانا حداکثر بهره برداری از منابع انسانی در جهت دستیابی به اهداف نامحدود باشد برسیم.
1-9) کاربردهای تحقیق
مدل TOPSIS برمبناى موانع بهره وری نیروی انسانی تدوین و حل گردیده است. نتایج بدست آمده در قالب اولویت بندی عوامل فوق در اختیار برنامه ریزان و تصمیم گیران سازمان تامین اجتماعی قرار می گیرد و امید است آنان را در اولویت بندى برنامه ها و طرح هاى مربوطه و همچنین ارائه خدمات هرچه بهتر یارى کند. علاوه بر این مدل یاد شده (با اعمال تغییرات لازم) قابلیت بکارگیرى در تمام سازمان هاى کشور را دارد.
1-10) روش تحقیق:
در تحقیق حاضر براساس مطالعات کتابخانه اى و آشنایى با نظام عملیاتی سازمان تامین اجتماعی ، عوامل تاثیرگذار بر کموانع بهره وری نیروی انسانی شناسایى و با نظرخواهی از طریق توزیع پرسشنامه و تجزیه و تحلیل آمارى مهمترین موانع تائید گردیده است. در ادامه با استفاده از مدل TOPSIS عوامل مذکور اولویت بندى شده اند. این روش از جمله روش های جبرانی در مدل های چند شاخصه می باشد. منظور از جبرانی بودن این است که مبادله بین شاخص ها در این مدل مجاز است. یعنی به طور مثال ضعف یک شاخص ممکن است توسط امتیاز شاخص دیگری جبران شود. در این رویکرد ضمن در نظر گرفتن فاصله یک گزینه Ai از نقطه ایده آل مثبت، فاصله آن از نقطه ایدل آل منفی هم در نظر گرفته می شود. بدان معنی که گزینه انتخابی باید دارای کمترین فاصله از راه حل ایده آل بوده و در عین حال دارای دورترین فاصله از راه حل منفی باشد.
1-11) روش های گردآوری اطلاعات:
موانع بهره وری نیروی انسانس به عنوان متغیرهای تحقیق از دو طریق حاصل می گردند، در ابتدا این متغیرها با مطالعات کتابخانه ای جمع آوری شده و درمرحلۀ بعد از طریق م با نخبگان نهائی می شوند.
اطلاعات مرتبط با این تحقیق نیز از طریق تهیۀ پرسش نامه بوسیله عوامل مذکور و ارائۀ آن به نیروی انسانس شاغل در سازمان تامین اجتماعی و تجزیه و تحلیل پاسخ ها از طریق مدل های تصمیم گیری، جمعآوری میگردد.
در این زمینه جهت انتخاب مهمترین موانع بهره وری نیروی انسانی موسسه، داده هاى گردآورى شده به وسیله پرسشنامه شماره یک به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آمارى قرار گرفته است و عواملى که داراى اهمیت کمترى بوده اند، مشخص گردیده اند. در ادامه پس از گردآورى داده هاى لازم درخصوص در خصوص اولویت بندی موانع از مدل TOPSIS از نرم افزار Microsoft Office Excel 2007 استفاده شده است.
1-12) قلمرو مکانی و زمانی تحقیق
قلمرو مکانی این تحقیق سازمان تامین اجتماعی در استان قم می باشد.
قلمرو زمانی تحقیق موانع بهره وری نیروی انسانی در سال 1392 می باشد.
1-13) محدودیت های تحقیق
هر کار تحقیقاتی بطور معمول در یک چهارچوب محدود می شود. حدود یک کار تحقیقاتی گاه بواسطه هدفی است که محقق دنبال می کند گاه بواسطه کمبود امکانات، اطلاعات و یا منابع در دسترس می باشد و گاه بواسطه میزان توانائی محقق می باشد
از جمله مجدودیت های تحقیق حاضر عبارت اند از:
محدود بودن موضوع، که به شناسایی و اولیت بندی موانع بهره وری سازمان تامین اجتماعی منحصر می شود که بدون بررسی در سایر حوزه های مرتبط، قابلیت تعمیم دقیقی نخواهد داشت.
3-2-4 فیلتراسیون (کنترل آلودگی هوا) 66
3-3 روش تحقیق 67
3-4 جامعه آماری 67
3-5 روش گردآوری اطلاعات 67
3-6 ابزار گردآوری اطلاعات 68
3-7 سنجش روایی و پایایی ابزار تحقیق 69
3-8 روش تجزیه و تحلیل داده ها 70
3-9 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) 70
3-10 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) 71
3-11 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی گروهی فازی (FGAHP) 76
3-12 مراحل انجام تحقیق 77
فصل چهارم: مدلسازی و حل مدل 79
4-1 مقدمه 80
4-2 مراحل مدلسازی 80
4-2-1 گام اول: تعیین هدف مدل 81
4-2-2 گام دوم: تعیین معیارهای مدل 82
4-2-3 گام سوم: تعیین زیر معیارهای اولیه مدل 82
4-2-4 گام چهارم: تعیین زیرمعیارهای نهایی مدل 84
4-2-5 گام پنجم: تعیین گزینه های مدل 85
4-2-6 گام ششم: مدل سلسله مراتبی نهایی انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی هوا 86
4-3 تجزیه و تحلیل داده ها 88
4-3-1 تعیین اوزان معیارها، زیرمعیارها و گزینه های مدل 88
4-3-1-1 تعیین اوزان معیارهای اصلی 88
4-3-1-2 تعیین اوزان زیرمعیارها 89
4-3-1-3 تعیین اولویت گزینه های مدل 93
4-3-2 مقایسه نتایج حاصل از اجرای AHP در دو حوزه قطعی و فازی 104
4-3-2-1 مقایسه اوزن معیارهای اصلی 107
4-3-2-2 مقایسه اوزان زیرمعیارها 108
4-3-2-3 مقایسه اوزان گزینه های مدل 109
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات 112
5-1 مقدمه 113
5-2 نتیجه گیری 113
5-2-1 وزن دهی و اولویت بندی معیارهای اصلی 114
5-2-2 وزن دهی و اولویت بندی زیرمعیارها 115
5-2-3 وزن دهی و اولویت بندی گزینه ها 117
5-3 پیشنهادات کاربردی 121
5-4 پیشنهادات برای تحقیقات آینده 123
فهرست مراجع 126
مقدمه
اصل پنجاهم قانون اساسی:
در جمهوری اسلامی حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشد داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می گردد. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.»
انسان در طی قرن های اخیر با مصرف روز افزون منابع طبیعی، به رشد و توسعه صنعتی شگرفی دست یافته است، هر چند این توسعه می توانست جامع تر و با رعایت موازین طبیعی و حفظ بیشتر محیط زیست همراه باشد. این موضوع به نام توسعه پایدار» خوانده می شود و مفهومی فراتر از حفظ محیط زیست را شامل می گردد که در آن امکانات زندگی برای مردم جهان بدون تخریب ظرفیت و منابع طبیعی فراهم می گردد (چهرگانی، 1383). در چند دهه اخیر، مسائل و مشکلات محیط زیست، توجه زیادی را از جانب جوامع و حکومت ها به خود معطوف کرده اند (Grandinetti et al.,2006). برپایی اولین کنفرانس جهانی محیط زیست به سال 1972 میلادی در استکهلم سوئد به صورت جدی مردم را با محیط زیست جهانی آشنا نمود و پس از آن بود که بشر به فکر حفظ و نگهداری بیشتر کره زمین جهت امکان ادامه حیات افتاد. این فعالیت ها گسترش روزافزونی پیدا کرد تا این که بشر دریافت جهت دست یابی به اهداف توسعه پایدار باید استراتژی هایی را تدوین کند(چهرگانی،1383). در این میان، اتحادیه اروپا مفهوم بهترین تکنولوژی های در دسترس” را به عنوان یک رویکرد جدید و یکپارچه در برخورد با مسائل زیست محیطی ناشی از آلودگی های ایجاد شده توسط صنایع تولیدی، معرفی کرده است. این رویکرد بر این نیاز تاکید می کند که توسعه فرآیندهای جدید تولیدی می بایست با پیاده سازی بهترین تکنیک های در دسترس که می تواند مقدار آلودگی های وارد شده به محیط زیست را حذف کند و یا حداقل کاهش دهد، همراه باشد(Grandinetti et al.,2006).
بر اساس آنچه ذکر شد، در تحقیق حاضر سعی بر آن است تا ضمن شناسایی و تعیین معیارهای موثر بر انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی هوا، مدل مناسب برای انتخاب تکنیک مطلوب فیلتراسیون گرد و غبار در کارخانه سیمان شرق با استفاده از رویکرد فازی طراحی شود تا از این طریق بتوان ضمن دست یابی به سطح کاهش مطلوب در میزان انتشار آلودگی به محیط زیست، کمترین هزینه را هم برای صنعت در پی داشته باشد.
1-2 بیان مسئله
معضل آلودگی محیط زیست، بی هیچ تردیدی امروز به عنوان یکی از اصلی ترین چالش های زندگی شهرنشینی شناخته می شود و همه ساله خسارات فراوان جانی و مالی را به شهروندان و ساکنان شهرهای بزرگ و پر جمعیت جهان تحمیل میکند (طبیبی،1386). در این میان، معضل آلودگی هوا در صدر فهرست مظاهر آلودگی از بابت خطر ساز بودن قرار گرفته است و مروری بر آمار های سازمان بهداشت جهانی می تواند شاهدی بر این ادعا باشد. بر اساس گزارش های این سازمان، آلودگی هوا در محیط های بسته و فضاهای باز شهری سالانه جان 3,300,000 از ساکنان کره زمین را می گیرد که قسمت عمده این مرگ و میر ها در کشور های در حال توسعه اتفاق میافتد(WHO,2011).
مهم ترین منابع آلایندهی هوا، منابع ناشی از فعالیتهای انسانی هستند که از میان این منابع، منابع آلایندهی متحرک شامل انواع وسایل نقلیه و سپس منابع آلایندهی ثابت شامل منابع صنعتی، تجاری و در اولویت میباشند که از میان منابع ثابت نیز، منابع صنعتی نقش پر رنگ تری را در آلوده کردن هوا ایفا می کنند (اداره کل حفاظت محیط زیست استان خراسان، 1381). از یک سو وجود لاینفک جنبههای زیست محیطی گوناگون از قبیل انتشار گرد و غبار و انتشار گازهای آلاینده (نظیر دیاکسید گوگرد, اکسید ازت و دیاکسید کربن) در فرآیند تولید سیمان و از سوی دیگر با افزایش رشـد صنعت سیـمان در کشور، کارخانجات سیمان سـهم عمدهای را در افزایـش آلودگی محیط زیست به خود اختصـاص میدهند. هوای آلوده به آلایندههای زیست محیطی صنعت سیمان میتواند به مناطق مسی مجاور و
مناطق دور دست منتشر شود که اثرات آن در مناطق نزدیکتر از مزاحمتهای ساده گرفته تا بیماریهای خطرناک و دیر علاج نظیر بیماریهای تنفسی, قلبی- عروقی و غیره است و در حد جهانی در مسائلی مثل تخریب لایهی اوزن، بارانهای اسیدی و گرمایش زمین میتواند تاثیر گذار باشد. از طرفی افزایش تولید سیمان جهت تامین زیرساختهای توسعه امری ضروری است و باید با در نظر گرفتن اصل توسعه پایدار در کارخانجات سیمان، شرایط تولید به نحوی اصلاح گردد که کمترین زیان زیست محیطی را به همـراه داشته باشد (بهادری،1388).
استفاده از سیستمهای کنترل آلودگی و روشهای تصفیه دهنده از شیوههای عمومی کنترل آلودگی محیط زیست به شمار میروند. از آن جا که هزینه های خرید، راهبری و نگهداری تجهیزات سامانه های کنترل آلودگی هوا زیاد است، انتخاب نوع سامانه کنترل باید درست و با دقت زیاد صورت گیرد تا در حالی که جوابگوی مقررات است، کمترین هزینه را هم بر صنعت تحمیل کند (غیاث الدین،1385). از طرفی اغلب اوقات اطلاعات در مورد پارامترهای سیستم های کنترل آلودگی هوا در دسترس نیست و تخمین های سختی می بایست زده شود (He et al.,2009; Chang et al.,2006 & Page et al.,2008) و یا این که قسمت زیادی از اطلاعات در دسترس از قبیل دانش ضمنی تصمیم گیرندگان ممکن است کمیت پذیر نباشند (Lu et al., 2009). لذا در این تحقیق از رویکرد تصمیم گیری چند شاخصه فازی که جزء شناخته شده ترین شاخه تصمیم گیری هاست، استفاده شده است. به این ترتیب می توان پارامترهایی از قبیل دانش، تجربه، قضاوت و تصمیم گیری انسان را وارد مدل نمود و روشن است که نتایج چنین مدل هایی به دلیل لحاظ کردن شرایط واقعی در مدل، دقیق تر و کاربردی تر خواهد بود.
مشهد از جمله کلانشهرهای ایران است که با آلودگی شدید هوا مواجه بوده و از طرفی وجود سه نیروگاه، کارخانهی سیمان، کارخانجات مواد غذایی و دیگر کارخانجات سبب شدهاند تا مشهد به عنوان یکی از قطبهای صنعتی کشور محسوب شود (اداره کل حفاظت محیط زیست استان خراسان،1381). همان طور که گفته شد صنایع سیمان سهم عمدهای را در افزایش آلودگی هوا به خود اختصاص میدهند و به همین جهت در این تحقیق مسئلهی آلودگی هوا در کارخانهی سیمان شرق مشهد مورد توجه قرار گرفته و برای ارائهی مدلی جهت انتخاب تجهیزات مناسب کنترل آلودگی هوا تلاش خواهد شد.
1-3 اهداف تحقیق
بر اساس آنچه ذکر شد اهداف اصلی این تحقیق را می توان به صورت زیر بیان نمود:
شناسایی و تعیین معیارها و زیرمعیارهای موثر بر انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی هوا
تعیین اهمیت نسبی معیارها و زیرمعیارها
انتخاب گزینه مطلوب جهت کنترل آلودگی در هر یک از نقاط انتشار گرد و غبار
1-4 سوالات تحقیق
با توجه به توضیحات بالا سوال های اساسی این تحقیق به صورت زیر است:
معیارهای موثر در انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی هوا کدامند؟
ممکن نیست. در دنیای امروز – که سرعت تغییرات بالا بوده و حتی ماهیت تغییرات نیز عوض شده – اهمیت سازگاری و تشکیل یک محیط مناسب برای سازمان بیشتر شده است. مدیران باید بتوانند کارکنان خود را با آهنگ تغییرات همگام کنند. این موضوع اهمیت رهبری را نشان میدهد. یک رهبر بانفوذ بسیار سادهتر میتواند سازمان را منعطف کند تا مدیریتی که میخواهد با تکیه بر تکنیکهای خاص و صرف زمان بیشتری به این مهم دست یاید.
پیچیدهتر شدن فضای رقابتی شرکتها و سازمانها، آهنگ پرشتاب تغییرات و پیچیدهتر شدن شرایط اداره سازمانها، ضرورت توجه به استعدادهای انسانی را بیش از گذشته آشکار ساخته است. روشهای کهنه تجارت دیگر کارآیی ندارند، شدت فزاینده چالشهای رقابتی هرکسی را به مبارزه میطلبد تا خود را با شرایط تطبیق دهد.
با تغییر تجارت، ویژگیهای مورد نیاز برای بقای شرکتها نیز تغییر مییابد، چه رسد به سبقت. قابلیتهای مورد نیاز برای مدیران سازمانها تفاوتهای اساسی دارد، ویژگیهایی که امروزه برای مدیران ارزشمند است با قابلیتهایی که برای مدیران آینده مورد نیاز خواهد بود، تفاوت اساسی خواهد داشت.
مهارتهایی همچون طراحی تغییر، تطبیقدهی، افزایش تنوع و قابلیتهای گروهی در دو دهه پیش اهمیت زیادی نداشتند، اما اکنون بر اهمیت آنها افزوده شده است. همه این تحولات ارزش هوش را افزایش داده و ضرورت توجه سازمانها به مقوله مذکور را با اهمیت کرده است.
باید توجه داشت که رهبری یک سازمان برای انطباق با تغییرات و به منظور بقا و رشد در محیطهای جدید، ویژگیهای خاصی را میطلبد که عموما مدیران برای پاسخ به آنها با مشکلات بسیاری مواجه میشوند. یکی از مهمترین خصیصهها که میتواند به رهبران و مدیران در پاسخ به این تغییرات کمک کند، موضوع هوش است. از آنجایی که هوش انواع مختلفی دارد (هوش هیجانی، هوش اجتماعی، هوش اخلاقی، هوش معنوی)، در پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه هوش هیجانی، اجتماعی و اخلاقی با عملکرد مدیران صنایع نساجی در استان یزد هستیم.
1-2- بیان مسئله
امروزه روابط انسانی در سازمانها از مهمترین مسائل و مشکلات سازمانی است که ممکن است سازمان را به نقطه سقوط بکشاند. قابلیتهای عاطفی و اجتماعی تاثیر انکارناپذیری در بهبود روابط و پرورش افراد دارد که تا کنون آنطور که شایسته است به آن توجه نشده است. هوش هیجانی به معنای یک توانایی ذهنی بیانگر قابلیتهای هیجانی و اجتماعی فرد است که میتواند سبب بروز تواناییهایی چون برقراری ارتباط، شناخت نقاط قوت و ضعف خود و سایرین باشد. با این ویژگیها هوش هیجانی از اهمیت ویژهای برای یک مدیر برخوردار است تا آنجا که ادعا میشود میتواند بر سایر تواناییهای یک مدیر نیز موثر واقع شود (داستار[1]، 2006). گلمن در کتاب خود بر نیاز به هوش هیجانی در محیط کار یعنی محیطی که اغلب به عقل توجه میشود تا قلب و احساسات، تمرکز کرده است. او معتقد است نه تنها مدیران و روسای شرکتها نیازمند هوش هیجانی هستند بلکه هر کس که در محیط سازمان کار میکند نیازمند هوش هیجانی است. در حرکت به سطوح بالای سازمان اهمیت هوش هیجانی در مقایسه با هوش عقلی افزایش مییابد. در این زمینه گلمن و همکاران او معتقدند که هوش هیجانی در تمام ردههای سازمانی کاربرد زیادی دارد اما در رده مدیریتی اهمیت حیاتی مییابد(گلمن[1] و همکاران، 2006).
عملکرد شغلی به عنوان ارزش سازمانی رفتارهای شغلی یک کارمند در زمانها و موقعیتهای شغلی مختلف تعریف شده است. منظور از ارزش سازمانی برآوردی است که سازمان از فعالیتها و کارکنان خود نظیر انجام یک وظیفه شغلی یا داشتن رابطه کاری مناسب با دیگر کارمندان دارد(موتوویدلو[1] و همکاران، 1997).
نظریه هوش هیجانی در واقع طرح یک مسئله مهم و اجتناب ناپذیر است و وماً مکتب فکری جدید شود و به لحاظ یادگیری و آموزشی از شیوه های شناختی و رفتاری انسان گرا استفاده فراوانی می برد و حوزه هایی را به روی ما می گستراند که مکاتب قبل به آن توجه نداشته اند. به طور کلی هوش هیجانی مفهوم جدیدی است که از دهه 1990 میلادی به بعد در ادبیات مدیریت به کار رفته است و یکی از مهارتهای جدید مدیریت به ویژه مدیریت منابع انسانی به شمار می رود (مایر[1]، 2000). گلمن، بویاتزیس و مک کی (2006) معتقدند که کارکنان سازمان ها، در تلاش برای بالابردن بهره وری و عملکرد باید علاوه بر توانایی های فنی و حرفه ای، ویژگی های دیگری نیز داشته باشند که هوش هیجانی نامیده می شود، این ویژگی ها باعث ارتقای فرد می شود. چون فرد موقع مواجه با افراد دیگر باید آگاه، محترم، هوشیار، پاسخگو، پذیرا و . باشد. آنها معتقدند برای غلبه بر چالش های پیش رو، باید مولفه های هوش هیجانی شامل خودآگاهی، خود مدیریتی،آگاهی اجتماعی و کنترل ارتباطات را افزایش داد.کیفیت زندگی کاری، واکنش کارکنان با توجه به شغل خود، به خصوص نتایج منحصر به فرد در محتوای شغل و زندگی روانی است که بر نتایج شخصی، تجربه حرفه ای و چگونگی بهبود شغل با توجه به نیازهای فردی، تاکید دارد (فرحبخش[2]، 2012).
اما علاوه بر هوش هیجانی، در سالهای اخیر درباره درباره هوش اجتماعی نیز بحث شده است. که اولین بار ثرندایک این بحث را مطرح کرد. به عقیده ثرندایک هوش اجتماعی نشاندهنده قابلیتها و تواناییهای فردی است که به خوب کنار آمدن با دیگران و روابط اجتماعی موفق منجر میشود. در تعریف هوش اجتماعی از یک طبقه کلی صحبت میشود، یعنی ظرفیت درک رخدادها و پاسخ موثر شخصی و اجتماعی (لیورگود، 2009). دانیل گلمن (2007) معتقد است هوش بین فردی یا هوش اجتماعی، یعنی مهارت عاطفی که برای حفظ ارتباطات نزدیک در دوستیها، ازدواجها یا ارتباط شغلی اساسی است. این مهارتها در کودکی شکل میگیرد و در طول زندگی بروز مییابد (روشنی و نادری، 1390). آنچه که مسلماً در مورد مدیران بزرگ و موفق سازمانها میدانیم این است که وماً آنها باهوشترین فرد سازمان از لحاظ ضریب هوشی نیستند، بلکه آنها شعور عاطفی بالاتری نسبت به سایرین دارند و به همین وسیله افراد را به سمتی که در نظر دارند سوق میدهند. باید گفت رمز نفوذ آنها بر افراد همین نکته است. رهبری و مدیریت یک سازمان برای انطباق با تغییرات و به منظور بقا و رشد در محیطهای جدید، ویژگیهای خاصی را میطلبد که عموماً مدیران برای پاسخ به آنها با مشکلات بسیاری مواجهه میشوند. یکی از مهمترین خصیصههایی که به مدیران در پاسخ به این تغییرات کمک کند، هوش اجتماعی است. هوش اجتماعی از عوامل موثر در رضایت افراد به شمار میرود. بنابراین واضح است که داشتن هوش اجتماعی بالا برای مدیران صنایع یک امتیاز محسوب میشود چرا که هم باعث بهبود عملکرد آنها میشود و هم اینکه میتواند تضمینکننده بقای سازمان باشد (رضایی و خلیلزاده، 1388).
باید توجه داشت که علاوه بر هوش هیجانی و اجتماعی، هوش اخلاقی نیز در بین انسانها دارای جایگاه خاصی است. امروزه سازمانها بـه طـور فزایندهای درگیر معمـای اخلاق هستند. در این شـرایط مـرز میان کارهای درست و نادرست باید تعریف شـود. در چنین مواردی مدیـر باید اوضاع را کنترل کند و این امر نیـازمند رهبـری بـا هوش اخلاقی بالاست. هوش اخلاقی توانایی درست از درک موضوع های نادرست و خلاف و داشتن اعتقادهـای قوی و عمل بـه آنهاست. مدیرانی که هوش اخلاقی بالایی دارند، کارهایشان را بر اسـاس ارزشـها و اعتقادهای درست اجرایی میکنند، عملکرد بالایی دارند. رشد اخلاقی مدیران با رفتارهای آنها رابطـه مستقیم دارد. نخستین بـار اصطلاح هوش اخلاقی را بوربا وارد روان شناسی کرد. وی هوش اخلاقی را ظرفیت و توانـایی درک درست از اعتقادهـای اخلاقی و عمل به آنها و رفتار درست در جهت صحیح تعریف کرده است. از طرفی هوش اخلاقی توجه به رفاه اقتصادی، حقوق شهروندی و زندگی انسانهاست. هوش اخلاقی موجب افزایش تعهد و مسئولیتپذیری بیشتر کارکنان میشود و کارایی فردی و گروهی را افزایش میدهد.
سازمانها در دنیای پویا و پرمخاطه امروزی برای اینکه بتوانند بقای خود را تحکیم بخشند، باید مدیران و کارکنان خود را مم به رعایت اصول اخلاقی و فراگیری هوش اخلاقی نمایند. چرا که رعایت آنها باعث دلگرمی کارکنان و به تبع آن افزایش کیفیت خدمات و عملکرد و در نهایت جلب رضایت ارباب رجوع و تثبیت بقای سازمان خواهد شد. مدیران با داشتن هوش اخلاقی بالا، میتوانند با سالم سازی و بهینه کردن عملکرد امروز سازمانها، موقعیت و جایگاه آنها را در بازار رقابتی فردا تضمین کنند. اگر مدیران هوش اخلاقی خود را تقویت کنند، میتوانند عملکرد خود را بهبود بخشیده و در ارتباط با کارکنان و مشتریان به صورت موثر عمل نمایند (اسکندری و همکاران، 1391).
در این پژوهش، در پی پاسخ به این سؤال اساسی هستیم که آیا بین هوش هیجانی، اخلاقی و اجتماعی و بهبود عملکرد مدیران رابطه ای وجود دارد؟
1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
امروزه بسیاری از سازمان ها دست خوش تغییرند و هرگونه تغییر ، به رهبران و مدیرانی نیاز دارد که انطباق پذیر بوده و با تغییرات سازگار شوند. نقش جدی و اساسی کمیت و کیفیت عملکرد مدیران در پویایی سازمان و عدم شناخت هوش هیجانی در مباحث رفتار سازمانی و همچنین وجود ابهام در سهم هر کدام از این عوامل بر عملکرد مدیران، مبین اهمیت و ضرورت این تحقیق است. در این میان تعامل اجتماعی به شیوه ای شایسته و ثمربخش برای بیشتر مدیران و رهبران به عنوان عنصری کلیدی در مدیریت تغییرهای سازمانی اهمیت فزاینده ای دارد.به نظر می رسد هوش هیجان، اخلاقی و اجتماعی می تواند شکل تکامل یافته ای از توجه انسان در سازمان ها و ابزاری نوین و شایسته در دستان مدیران برای هویت افراد در درون سازمان و تأمین رضایت آنها باشد که این اهداف رابطه مستقیم با توانایی آنها در برانگیختن احساسات خود و دیگران برای رسیدن به کارایی و اثربخشی سازمان دارد . از سوی دیگر، این امر در دنیای امروز اهمیت زیادی دارد، چراکه مسائل انسانی، ارتباطات و روابط بین افراد افزایش یافته است . به ویژه آنکه کارهای فردی رو به کاهش و اهمیت مدیریت مشارکتی افزایش چشمگیری یافته است . اینجاست که به ضرورت تأثیر هوش هیجانی، اخلاقی و اجتماعی در بهبود عملکرد مدیران در یک سازمان پویا و نوآور پی می بریم. در واقع با شناخت روحیات فردی و نیز اجتماعی افراد و آموزش چگونگی عکس العمل در رویارویی با عوامل محیطی می آموزیم که بهترین رفتار را با مشکلات اداری یا سازمانی داشته باشیم و در مواقع بحران بهترین تصمیم را اتخاذ کنیم. لذا با فهم این مسئله پی می بریم که هوش هیجانی، اخلاقی و اجتماعی تا چه حد بازتاب توانایی های بالقوه فرد را دنبال کرده است.
به طور کلی هوش هیجانی در صدد ارتباط موثر در سازمان ها است زیرا هوش هیجانی علاوه بر شایستگی در بعد شخصی، در بعد اجتماعی نیز به فرد شایستگی می دهد که براساس آن می تواند روابط بین خود و دیگران را مدیریت کند (گلمن[3]، 1998). هوش اجتماعی نشاندهنده قابلیتها و تواناییهای فردی است که به خوب کنار آمدن با دیگران و روابط اجتماعی موفق منجر میشود، که این امر برای مدیریت ضروری به نظر میرسد.از طرف دیگر داشتن هوش اخلاقی باعث دلگرمی کارکنان و رضایت ارباب رجوع و در نهایت بقای سازمان و صنعت خواهد شد.
از طرفی مدیران زمانی به تحقق کامل اهداف سازمان نائل می شوند که از نفوذ بالایی بین کارکنان برخوردار باشند واز همراهی توأم با رضایت آنها بهره مند شوند.
(کلوفیل و دانستوبل[4]، 2014)
در مجموع با توجه به اینکه هوش هیجانی، اخلاقی و اجتماعی یک ضرورت در جامعه امروزی برای مدیران محسوب می شود امید است که نتایج این تحقیق راهگشای کار مدیران صنعت در رهبری اثر بخش صنایع نساجی قرار گیرد.
1-4- اهداف پژوهش
1-4-1- هدف کلی
بررسی نقش هوش هیجانی، اخلاقی و اجتماعی بر عملکرد مدیران سازمان درصنعت نساجی یزد
1-4-2- اهداف جزئی
بررسی رابطه هوش هیجانی مدیران و عملکرد شغلی آنها
بررسی رابطه هوش اخلاقی مدیران و عملکرد شغلی آنها
بررسی رابطه هوش اجتماعی مدیران و عملکرد شغلی آنها
بررسی نقش هوش هیجانی، اخلاقی و اجتماعی مدیران در پیشبینی عملکرد شغلی آنان
1-5- فرضیات پژوهش
1- بین هوش هیجانی و زیر مقیاسهای آن (خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت ارتباط) و عملکرد شغلی مدیران صنعت نساجی ارتباط و همبستگی معنی داری وجود دارد.
2- بین هوش اجتماعی و زیرمقیاسهای آن (پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارتهای اجتماعی و آگاهی اجتماعی) با عملکرد شغلی مدیران صنعت نساجی ارتباط و همبستگی معنی داری وجود دارد.
3- بین هوش اخلاقی و عملکرد شغلی مدیران صنعت نساجی ارتباط و همبستگی معنی داری وجود دارد.
هوش هیجانی، اخلاقی و اجتماعی میتوانند عملکرد شغلی مدیران را پیشبینی کنند.
1-6- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش
تعریف مفهومی هوش هیجانی: هوش هیجانی به ظرفیت افراد برای تشخیص احساسات خود و سایرین اطلاق میشود که به آنها کمک میکند در دیگران انگیزه ایجاد کند تا در ارتباط با دیگران به خوبی احساسات خود را مدیریت کنند. هوش هیجانی در موفقیت افراد در زندگی اجتماعی کاملاً کلیدی است.
تعریف عملیاتی هوش هیجانی: در پژوهش حاضر به منظور سنجش هوش هیجانی از پرسشنامه هوش هیجانی برادبری و گریوز (2004) استفاده شده است. این پرسشنامه در ایران توسط گنجی (1384) ترجمه و ویراستاری گردید. این آزمون شامل 28 ماده است که بر اساس مقیاس 6 درجهای لیکرت نمرهگذاری میشود. چهار مولفه خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط را میسنجد و یک نمره کلی هوش هیجانی نیز به دست میدهد. نمره بالاتر از 80 نشان دهنده هوش هیجانی بالا و نمره پایینتر از 60 نشان دهنده هوش هیجانی پایین است.
نمودار 3-5- نرخ رشد نقدینگی در ایران 88
نمودار 3-6- نرخ رشد قیمت مسکن در کشورهای منتخب طی دوره (2009-1980) 89
نمودار3-7- نرخ رشد نقدینگی در کشورهای منتخب طی دوره (2009-1980) 91
نمودار3-8- رشد متغیرهای موجود در مدل 96
نمودار پیوست 2: شاخص قیمت واقعی مسکن در کشورهای منتخب 143
مقدمه
اهمیت روزافزون بازار داراییها، بررسی مداوم این بازار را ضروری میسازد. نوسانات متغیرهای اقتصادی در بخشهای مختلف و به ویژه نوسان بازار داراییها، پدیده متداول در اغلب کشورها به شمار میرود، به طوریکه اقتصاد گاهی به اوج و زمانی به نقطه حضیض میرسد. یکی از اجزای مهم سیستم مالی، بازار مسکن است.در سالهای اخیر بازار مسکن همواره با نوسانات سوداگرانه مواجه بوده است. بطوریکه در یک دوره افزایش قابل ملاحظه در قیمت مسکن به وجود آمده و در دوره دیگر کاهش و یا ثبات نسبتاً گسترده و فراگیر بر قیمت مسکن حاکم میشود که به تبع آن تحولات قابل ملاحظهای در بخش مسکن و کل اقتصاد پدیدار میشود. هم اکنون در ایران نیز مسکن یکی از مشکلات حاد جامعه چه از نظر اقتصادی و چه از نظر اجتماعی است و در چند سال گذشته یکی از پرنوسانترین بخشهای اقتصادی بوده است.
مسکن به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر، نقش بسیار مهمی در کیفیت زندگی و شاخصهای رفاهی جامعه دارد. تأمین مسکن مناسب، جزء اهداف و دغدغههای اصلی خانوارها بوده و همواره تلاش زیادی برای دستیابی به مسکن از سوی آنها صورت میگیرد. مطالعات آماری انجام شده، بیانگر سهم بالای هزینههای مسکن در بودجهی خانوار است. بنابراین نوسانات قیمت این کالا، شامل قیمت مسکن و اجاره بهاء، تأثیرات مهمی بر جنبههای اقتصادی زندگی در جوامع مختلف به جای میگذارد. در مطالعهای که چتی و زیدل (2004)[1] انجام دادهاند بیشترین سهم از درآمد خانوارهای آمریکایی (حدود20%) به هزینههای مسکن اختصاص یافته است. این رقم در سال 1386 برای خانوارهای شهری ایران حدود 36% محاسبه شده است.
در بعد اقتصاد کلان نیز، مسکن دارای اهمیت ویژهای است. نوسانات قیمت مسکن میتواند اثرات قابل توجهی بر اقتصاد به جا گذارد. کرین وود و هرکویتز (1991)[2] در تحقیق خود دریافتند که ارزش کل سرمایهی داراییهای مسی بیش از سرمایهی تجاری بوده و به طور معمول، ارزش سرمایهگذاری صورت گرفته در گروه اول بیش از گروه دوم است. بنابراین تلقی مسکن به عنوان یک کالای مصرفی عادی، بسیار سادهانگارانه خواهد بود. تغییرات قیمت مسکن، ثروت خانوارها را به شدت تحت تأثیر قرار داده و از کانال اثرات ثروت، مصرف خانوارها را دستخوش تغییر قرار میدهد.
در عمل ارتباط نزدیکی بین بازار مسکن و چرخههای اقتصاد کلان وجود دارد. دیویس و هیت- کوت (2005)[3] در یافتند که سرمایهگذاری در بخش مسکن، منجر به پدیدار شدن چرخههای تجاری میشود؛ در حالی که سرمایهگذاری در سایر بخشها دنباله رو چرخههای تجاری است.
تأثیر دیگر مسکن بر اقتصاد کلان، از مسیر وثیقههای نزد بانکها و موسسات مالی انتقال مییابد. وجود رابطه معنیدار بین ارزش وثیقهها و فعّالیت اقتصادی در تعدادی از مطالعات تجربی موردی به اثبات رسیده است. بلک (1996)[4] در مطالعهی خود پی برد که 10 درصد افزایش در خالص دارائیهای مسی سبب افزایش پنج درصدی کسب و کارهای جدید میشود. با افزایش قیمت مسکن، افراد وثیقههای ملکی ارزشمندتری را برای ارائه به بانکها در اختیار خواهند داشت. دریافت وام بیشتر، امکان راهاندازی کسب و کارهای بیشتر و بزرگتری را برای آنها فراهم خواهد ساخت.
دیویس و هیت- کوت با استفاده از دادههای ملی ایالات متحده، معنیداری تأثیر قیمت دارائیهای مسی بر تولید حقیقی را به اثبات رساندند. کن (2004)[5] نیز به نتیجه مشابهی دست یافت (قدوسی، نیلی و کشاورز، 1388).
جنبهی دیگر اهمیت مسکن، جذابیّت آن برای سرمایهگذاری است. قیمت مسکن در سالهای اخیر با وجود نرخ بهره پایین، نقدینگی زیاد و رشد اقتصادی ثابت افزایش چشمگیری داشته است. نه تنها قیمتها در شرایط واقعی به سرعت افزایش یافتهاند، بلکه نسبت قیمت به درآمد و اجاره نیز افزایش یافته است. اقتصادهای صنعتی افزایش و کاهشهای معنیداری را طی 35 سال گذشته تجربه کردهاند. همانند قیمت دیگر دارائیها، قیمت مسکن نیز از نرخ بهره تأثیر میپذیرد و در بعضی کشورها بازار مسکن کانال مهم انتقال ت پولی است. نوسان قیمت مسکن میتواند اثرات مهمی بر فعالیتهای اقتصادی و تورم داشته باشد. در کشورهایی که قیمت مسکن در آنها بسیار بالاست، بانکهای مرکزی با چالشهای فشار تورم مواجهاند و همزمان به دنبال به حداقل رساندن این افزایش هستند. همچنین کاهش عمده در قیمت مسکن اغلب با رکود اقتصادی همراه است و گاهی در پیدایش رکود مالی نقش دارد (آهیرن و دیگران، 2005).[6]
بازار مستغلات ماهیّتاً پر نوسان است و این موضوع با تکیه بر مبانی نظری و داده های بازار مسکن قابل استنباط است. گرین (2002) بیان می کند توسعه بازار مسکن منجر به ادوار تجاری میشود و توسعه تجاری از نوسان بخش مسکن تبعیت می کند. بحران های متعدد در بازارهای مالی کشورهای مختلف از جمله بحران پس انداز و وام در امریکا، بحران دهه 1980 در آرژانتین، مشکلات بلند مدت اقتصاد ژاپن که گاهی از آن به نام افسانه زمین یاد میشود و بحرانهای آسیایی در تایلند، مای و کشوهای دیگر از آن جمله است. تردیدی نیست ریشه بحرانهای ذکر شده حباب قیمت املاک بوده است که به واقع ریشه در نقل و انتقالات شدید سرمایه به داخل کشور و به ویژه بازار املاک و مستغلات بدون توجه به ظرفیتهای اقتصادی و حاکمیت قوانین و مقررات منطقی و مستدل و نظام انگیزشی قوی داشته است. در مطالعات کیم[7] (2000) و مرا و رنوآد[8] (2000) تصریح شده که در بحران مالی آسیا بازار داراییهای غیر منقول نقش مهمی داشته است. انگیزههای تشدید بحران از طرف بخش حقیقی اقتصاد نیز تشدید میگردید، از جمله میتوان به ساخت و ساز بیش از حد معمول و مورد نیاز اشاره کرد. مطالعات نشان میدهد نوسان قیمت داراییها در میان کشورهایOECD تا اندازه قابل توجهی متأثر از تغییرات در بازار مالی و تهای مرتبط بوده است. مطالعات ذکر شده در زمینه ارتباط بازار داراییهای غیرمنقول و ادوار تجاری به همراه ارزیابی تلاش تگذاران در جهت کنترل بحرانها و وضع قوانین و مقررات شرایط مناسبی برای بررسی فراهم میآورد.
1-2- بیان مسأله
در سالهای ابتدایی هزاره جدید در اکثر کشورهای صنعتی، همچنین در کشورهای در حال توسعه تغییر و تحولات قابل ملاحظهای روی داده به طوری که رشد قابل ملاحظه نقدینگی یکی از نشانههای آن است. در افق زمانی مشابه، بسیاری از کشورها افزایشهای متوالی در قیمت مسکن را تجربه کردهاند. به عنوان مثال رشد قیمت اسمی مسکن در سالهای ابتدایی دهه 2000 در آمریکا (7٪)، انگلستان (13٪)، ایرلند (12.5٪)، کانادا (7٪)، اسپانیا (14.4٪)، هلند (8.7٪) فرانسه (10٪)، استرالیا (12٪)[9] و همچنین دیگر کشورهای OECD افزایش شدیدی در قیمت مسکن داشتهاند. قیمت مسکن نقش قوی و موثر در متغیرهای اقتصاد کلان بازی میکند. آیا قیمتهای مسکن به تقویت فرایند انتقالی پولی از مازاد نقدینگی به متغیرهای کلان کمک میکند؟ و به طور خاص، آیا نقدینگی جهانی به قیمتهای مسکن سرازیر میشود؟ (بلک، ارس و ستزر، 2008)[10] حال سوالی که مطرح میشود این است که آیا رشد نقدینگی میتواند عامل افزایش قیمت مسکن باشد؟
بحران اقتصادی که هم اکنون کشورهای صنعتی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و دامنه آن به اکثر کشورهای در حال توسعه رسیده با سرایت به مؤسسات بزرگ مالی، تبدیل به بحرانی فراگیر در بازارهای مالی شده و کاهش شدید قیمت سهام و سقوط بازارهای بورس را به همراه داشته است. ورشکستگی برخی بانکها و نهادهای مالی که نتیجه طبیعی این فرآیند است موجب اضطراب و نگرانی در بازارهای مالی و کاهش شدید اعتبارات، رکود اقتصادی و افزایش بیکاری شده است. در چنین وضعی، خانوارها نسبت به آینده اقتصادی نگرانتر میشوند و سطح مصرف خود را به سرعت کاهش میدهند که این امر، تقلیل سطح فروش و کاهش سود بنگاههای اقتصادی را به دنبال داشته و زمینه را برای کاهش سرمایه گذاری و افزایش بیکاری فراهم میآورد و در یک کلمه بحران اقتصادی را تشدید میکند. علت اصلی بحران اخیر را باید در سه حوزه جستجو کرد؛ رونق کاذب بازار مسکن آمریکا، نوآوریهای مالی در اعطای وامهای رهنی پرخطر و فقدان نظارت کافی بر عملکرد بازارهای بورس و مؤسسات بزرگ مالی و سفتهبازان در بازار جهانی سرمایه (درخشان، 1387).
نقدینگی مهمترین متغیر پولی در اقتصاد کلان است که از طریق تعاملات حاکم بر تولید ناخالص ملی و سرعت گردش پول و نوسانات سطح عمومی قیمتها در معادلهای موسوم به تئوری مقداری پول تعیین میشود. آنچه مسلم است هرچه بازارهای پولی یک کشور گستردهتر و عمیقتر باشند، نهادهای تأثیرگذار بر نقدینگی نیز بیشتر خواهد بود. در حال حاضر نهادهای اثرگذار بر نقدینگی، بانک مرکزی، بانکهای دولتی و غیردولتی و مؤسسات اعتباری غیر بانکی (مردم و دولت) میباشند. اگرچه نقدینگی در فضای اقتصادی مبتنی بر تولید، فی نفسه عامل مثبت تلقی میشود اما در شرایطی که افزایش آن هیچ تناسبی با تولید ملی نداشته باشد، به تعبیر سنتی زمینه ساز ایجاد پول بدون پشتوانه یا پول سوزان است که به طور خودکار ارزش چنین پولی کاهش خواهد یافت. نقدینگی شامل دو جزء پول و شبه پول است. رشد بی رویه نقدینگی باعث رشد سریع تقاضا برای کالاها و خدمات شده و چون در کوتاه مدت عرضه کالا و خدمات محدود است این امر منجر به ایجاد تورم در اقتصاد میشود. کنترل حجم نقدینگی هدف نهایی کشورها برای رسیدن به اهداف کلان اقتصادی مثل ایجاد رشد تولید ناخالص داخلی، کنترل تورم، ایجاد موازنه در پرداختهای خارجی، حفظ ارزش داخلی پول و ایجاد اشتغال است. در واقع کنترل نقدینگی به عنوان وسیلهای برای رسیدن به اهداف کلیدی اقتصاد کلان است. بدین منظور حجم نقدینگی به گونهای تعیین میشود که با حمایت از رشد تولیدات داخلی در حد ظرفیتهای تولیدی از بروز تورم جلوگیری نماید.
نقدینگی با انگیزههای متفاوتی وارد بازار مسکن میشود. بخشی از نقدینگی به انگیزه کسب و عایدی سرمایه و استفاده از تغییرات احتمالی قیمت مسکن و سایر دارائیهای جایگزین و بخش دیگری از آن تحت تأثیر تقاضای خانوارها برای تامین تقاضای سرپناه وارد بازار میشوند. در مقابل تقاضای نقدینگی مربوط به وجه سوداگری مسکن تحت تاثیر چند عامل قرار میگیرد:
ـ تغییر در ترکیب دارائی خانوارها در اثر ریسک و بازدهی
ـ انتظارات قیمتی در بازار دارائی
نوسان و نقل و انتقال شدید حجم نقدینگی در بخش مسکن یکی از معضلات این بخش است. در ابتدا منابع عظیم مالی، بنا به دلایل مختلفی که به طور عمده
ناشی از رشد نقدینگی در سطح کلان است، به سوی بخش مسکن و به صورت تقاضای سوداگرانه سوق مییابند. در شرایط فقدان الگوها و کانالهای متشکل، ورود نقدینگی به تدریج حالت هجمهای به خود میگیرد. از آنجایی که فعالیتهای سوداگرانه تابع قانون بازده نزولی سود نیستند، سود در بخش مسکن همچنان بالا میماند، تا زمانی که اضافه عرضه در بخش به یکباره انتظارات را نسبت به سودآوری این بخش تغییر داده، منابع مالی را از بخش مسکن خارج کرده و بخش مسکن و به تبع آن اقتصاد کشور را با رکود مواجه میسازد. به این ترتیب فعالیتهای سوداگرانه در بخش مسکن موجب افزایش قیمت آن و افزایش قیمت، موجب تغییر انتظارات و پیآمد آن افزایش بیشتر قیمت میشود. این روند به همین صورت ادامه پیدا میکند، تا ناگهان بر اثر ازدیاد عرضه و فقدان تقاضای غیر سوداگرانه انتظارات مع شود و بخش مسکن وارد رکود شود. به دلیل اینکه بخش مسکن دارای بیشترین ارتباط پیشین با بخشهای اقتصادی است، با رکود بخش مسکن مجموعه اقتصاد به سمت رکود گسترده پیش خواهد رفت. مسئله مهمتر آنکه ورود و خروج نقدینگی با حداقل شفافیت همراه است و همین عامل میتواند فرآیند تصحیح انتظارات در بازار را مختل سازد. اختلال در انتظارات موجب میشود که فرآیند تصحیح خودکار انتظارات مدت زیادتری به طول میانجامد و همین امر شدت نوسانات را افزایش میدهد. با کانالیزه شدن جریان نقدینگی به سمت بازار مسکن، نهادهای تگذار به سادگی میتوانند از این بازار به عنوان ابزار کنترلی نوسانات استفاده کنند ( یزدانی، 1382).
بدین ترتیب مطالعه حاضر نقش نقدینگی به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر بر قیمت مسکن را در کشورهای OECD و ایران مورد بررسی قرار میدهد و ارتباط نقدینگی و قیمت مسکن را در کشورهای ذکر شده تجزیه و تحلیل میکند.
1-3- ضرورت انجام تحقیق
یکی از عوامل اصلی رشد جهشی قیمت مسکن، تقاضای سرمایهای مسکن است که خود ریشه در مشکلات ساختاری اقتصاد کلان از جمله رشد شتابان نقدینگی و عدم ظرفیتپذیری سایر بخشهای اقتصادی برای جذب این نقدینگی دارد. در ادبیات اقتصادی نیز همواره از ویژگی بخش مسکن به عنوان ضربه گیر اقتصاد یاد شده است. در واقع میتوان ادعا کرد که بخش مسکن به نوعی هزینه سایر بخشهای اقتصادی را به ویژه به دلیل عدم وجود ظرفیتهای مناسب جذب کامل میپردازد.
تحت این شرایط و تا زمانیکه جذب نقدینگی موجود در سایر بخشهای اقتصادی همچون بازار سرمایه، بانکها و صنعت گسترش یابد، مسألهای که فراروی تگذاران بخش مسکن قرار میگیرد این است که چگونه میتوان این هزینه را به حداقل رساند و یا در کنار آن تدابیری اتخاذ شود تا فرصتهایی در جهت افزایش ظرفیتهای تولید و سرمایهگذاری و به عبارت دیگر افزایش عرضه مسکن ایجاد کرد که خود میتواند آثار ضد تورمی داشته باشد و یا به عبارت دیگر جهت کنترل قیمت مسکن چه تهایی مناسب است؟
1-4- فرضیههای تحقیق
رشد نقدینگی بر افزایش قیمت مسکن در کشورهای مورد مطالعه اثر مثبت دارد.
1-5- اهداف اساسی از انجام تحقیق
بررسی نظریههای پیرامون ارتباط نقدینگی و قیمت مسکن و تحلیل شواهد تجربی
بررسی و تحلیل روند نقدینگی، قیمت مسکن و متغیرهای مرتبط
بررسی و تحلیل مقایسهای ارتباط رشد نقدینگی و نوسانات قیمت مسکن بر مبنای شاخصهای مرکزی و پراکندگی
تخمین تابع قیمت مسکن و برآورد ضرایب و کششها
ارئه توصیهها و پیشنهادات
1-6- روش انجام پژوهش
754-2- یافتههای پژوهش
754-2-1- آمار توصیفی
774-2-2- آزمون ایستایی (پایایی) متغیرهای پژوهش
784-2-3- آمار استنباطی
784-2-3-1- نتایج رگرسیونی مرتبط با آزمون فرضیههای پژوهش
834-2-3-2- نتایج تحلیل واریانس تکعاملی مرتبط با آزمون فرضیههای پژوهش
864-4- خلاصه فصل
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادها
885-1- مقدمه
895-2- مروری بر نتایج به دست آمده از پژوهش
915-3- محدودیتهای پژوهش
925-4- پیشنهادهای پژوهش
925-4-1- پیشنهادهای کاربردی پژوهش
945-4-2- پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده
945-5- خلاصه فصل
96منابع
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات ناهمگونی شرکتها بر میزان سرمایهگذاری آنها در داراییهای نامشهود در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. ازاینرو، پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که: آیا بین ناهمگونی شرکتها و سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود آنها رابطه معناداری وجود دارد؟ به همین منظور، از معیارهای اندازه شرکتها، سرمایههای انسانی و محدودیت در تأمین مالی جهت اندازهگیری ناهمگونی شرکتها استفادهشده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران هستند و نمونه آماری شامل 161 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است که در طی سالهای 1382 تا 1391 موردبررسی قرارگرفته است. از تحلیل آماری رگرسیون خطی چند متغیره و تحلیل واریانس تکعاملی برای آزمون فرضیههای پژوهش استفادهشده است. نتایج حاصل از پژوهش نشاندهنده آن است که بین اندازه شرکتها و سرمایههای انسانی با سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. افزون بر این، نتایج پژوهش نشان داد که بین محدودیت در تأمین مالی و سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین، نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت معناداری بین میزان سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود شرکتها در بین دو گروه شرکتهای با اندازه بزرگ و کوچک وجود دارد اما میزان سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود در شرکتهای دارای محدودیت در تأمین مالی و فاقد محدودیت در تأمین مالی و شرکتهای با میزان سرمایههای انسانی کموزیاد تفاوت معناداری وجود ندارد.
واژههای کلیدی: داراییهای نامشهود، ناهمگونی شرکت، اندازه شرکت، محدودیت در تأمین مالی، سرمایه انسانی.
1-1- مقدمه
در چند دهه اخیر با رشد و رونق تجارت در سطح جهانی، اهمیت داراییها و منابع لازم برای ادامه فعالیت شرکتها تبدیل به یک امر حیاتی شده است. باگذشت زمان مشخصشده است که وجود گروه خاصی از داراییها تحت عنوان داراییهای نامشهود در ایجاد مزیت رقابتی پایدار برای شرکتها ضروری است. بهطوری که شرکتهایی توانایی باقی ماندن در عرصه رقابت امروزی رادارند که میزان قابلتوجهی در این گروه از داراییها سرمایهگذاری کنند. در همین راستا، بسیاری از پژوهشگران در ادبیات حسابداری و مدیریت بر اثرات داراییهای نامشهود بر عملکرد اقتصادی شرکتها تمرکز کردهاند (به عنوان نمونه، کورادو و همکاران[1]، 2006؛ اولینر و همکاران[2]، 2007؛ بانتمپی[3] و مایرسه[4]، 2008؛ مارکو و همکاران[5]، 2009).
با این وجود، پژوهشهایی که به بررسی عوامل مرتبط با میزان سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود شرکتها بسیار اندک است (آریقتی و همکاران[6]، 2014). نوع صنعت یکی از مهمترین عواملی است که تاکنون بهوسیله پژوهشگران به عنوان عاملی مؤثر بر تمایل شرکتها در خصوص سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود شناساییشده است. این عامل ازآنجا نشأتگرفته است که میزان نوآوری در صنایع مختلف، متفاوت است (کوکبورن[7] و گریلیچز[8]، 1988). از دیدگاه آریقتی و همکاران (2014) ناهمگونی شرکتها نیز میتواند عامل مؤثری بر میزان سرمایهگذاری آنها در داراییهای نامشهود باشد. بنابراین، با توجه به شرایط خاص ایران به لحاظ اقتصادی، فرهنگی، ی و اجتماعی و ازآنجاکه در ایران تاکنون پژوهشی به بررسی تأثیر ناهمگونی شرکتها میزان سرمایهگذاری آنها در داراییهای نامشهود نپرداخته است، پژوهش حاضر به بررسی تجربی تأثیر ناهمگونی شرکتها بر میزان سرمایهگذاری آنها در داراییهای نامشهود میپردازد.
در ادامه این فصل در بخش (1-2) مسأله پژوهش بیانشده است. بیان مسأله پژوهش در خصوص پی بردن به اهمیت و ارزش پژوهش و شناسایی اهداف پژوهش که به ترتیب در بخشهای (1-3) و (1-4) بیانشدهاند، کمک بسیار مینماید. در ادامه سؤالات پژوهش (بخش 1-5) و فرضیههای پژوهش (بخش 1-6) بیانشده است. در بخش (1-7) روش پژوهش شامل روش گردآوری دادهها، متغیرهای پژوهش، جامعه آماری و نمونه پژوهش و روش آزمون فرضیهها ارائه گردیده است. در بخش (1-8) استفادهکنندگان از نتایج پژوهش، و در بخش (1-9) واژههای کلیدی این پژوهش تعریفشدهاند. درنهایت، بخش (1-10) ساختار کلی این پایان نامه در فصلهای باقیمانده را تشریح میکند.
1-2- بیان مسأله پژوهش
کلیه منابع اقتصادی در تملک مؤسسه که انتظار منافع آتی از آنها میرود، دارایی نام دارد. ارزش یک شرکت در بازارهای مالی بر پایه توان کسب سود سرمایههای آن شرکت استوار است. ارزش یک شرکت را میتوان به اجزای داراییهای مشهود و داراییهای نامشهود تقسیمبندی کرد. داراییهای مشهود داراییهایی هستند که دارای موجودیت عینی بوده و در روال عادی عملیات مؤسسه بهگونهای مؤثر مورداستفاده قرار میگیرند. داراییهای نامشهود به آن گروه از داراییهای درازمدتی اطلاق میشود که دارای موجودیت عینی نبوده اما دارای حقوق قانونی و ارزش اقتصادی بوده و منافعی را برای مؤسسه در آینده فراهم میکند. مثالهایی از داراییهای نامشهود که قدرت سودآوری شرکت را افزایش میدهند عبارت از حق اختراع، علائم تجاری، منابع مواد اولیه، نامهای تجاری، تحقیق و توسعه (D&R) و سرقفلی میباشد (عزیزخانی و خدادادی، 1387).
داراییهای نامشهود شامل داراییهایی که در داخل تولیدشدهاند (به عنوان نمونه، طرحها و نقشهها، علائم تجاری و .) و یا داراییهایی که از طریق بازار خریداریشدهاند (به عنوان نمونه، مجوز فنآوری، ثبت اختراعات و .)، میباشد (کورادو و همکاران، 2006). بهطورکلی داراییهای نامشهود را میتوان در چهار گروه طبقهبندی کرد. گروه اول، سرقفلی خریداریشده، گروه دوم، دارایی نامشهود تحصیل شده، گروه سوم، دارایی نامشهود ایجادشده بهوسیله شرکت و درنهایت گروه چهارم به تحقیق و توسعه اختصاص دارد. استانداردهای پذیرفتهشده حسابداری در مورد گروههای اول، دوم و چهارم رهنمودهای لازم را ارائه کرده است. سرقفلی خریداریشده به بهای تمامشده، دارایی نامشهود تحصیل شده به ارزش منصفانه در زمان خرید و تحقیق و توسعه نیز به بهای تمامشده و به عنوان اقلام سرمایهای در دفاتر ثبت میشوند. مشکل فرآیند حسابداری نیز در این خصوص واردکردن ارزشهای حدسی در این فیمابین است؛ درحالیکه خود دارایی نیز حدسی است. این موضوع باعث شده که بیشتر داراییهای نامشهود در آمریکا شناسایی و ثبت نشود. بهطورکلی، دو دیدگاه عمده در خصوص حسابداری داراییهای نامشهود وجود دارد. برخی از صاحبنظران حسابداری عقیده دارند که نسبت بالای ارزش بازار سهام به ارزش دفتری بیانگر وجود داراییهای نامشهود ثبتنشده در شرکت است و اگر داراییهای ثبتنشده در ترامه وجود داشته باشد موجب بروز مشکلات متعددی خواهد شد. افزون بر این، مطالعات تجربی نشان دادهاند که رابطه مثبتی بین داراییهای نامشهود و قیمتهای سهام وجود دارد (ماتوسی[9] و ویات[10]، 2006)
دلایل برخی دیگر از افراد مبنی بر اهمیت وجود دارایی نامشهود در شرکتها و ارزش آنها، وثیقه قرار دادن این نوع داراییهای ثبتنشده برای وامها و همچنین بیمه کردن این نوع داراییها است (فاستر و همکاران[11]، 2003).
ویت ول[12] (2008) بیان میکند که اگر داراییها کمتر از واقع ارزیابی شوند و یا داراییهای نامشهود ثبت نشوند، پیامدهای زیر را برای شرکتها در پی خواهد داشت:
بازده بازار کمتر به دلیل بسنده کردن مدیر به بازده کم در اثر داراییهای کمتر؛
دامنه قیمت پایین برای شرکت؛
برنامهریزی ضعیف؛
رهبری ضعیف منابع؛
از دست دادن اعتماد سرمایهگذاران و آسیب در فروپاشی یا اعمال کنترل.
بنابراین، با توجه به اهمیت داراییهای نامشهود در عملیات شرکتها برای ثبت این دسته از داراییها مدلهایی نظیر مدل لاندزمن پیشنهادشده است (سلامالدین و همکاران[13]، 2010).
افزون بر این، بخش بزرگی از پژوهشهای تجربی اخیر نشان دادهاند که داراییهای نامشهود در اقتصاد دانشمحور مدرن نقش عمده و کلیدی ایفا میکند. به عنوان نمونه، کورادو و همکاران (2005) در دهه 2000 میلادی ارزش داراییهای نامشهود کشور آمریکا افزایش چشمگیری داشته است. همچنین، ناکامورا[14] (2003) نشان داد که ارزش داراییهای نامشهود در 40 سال اخیر در آمریکا به دو برابر افزایشیافته است. هالتن[15] و هائو[16] (2008) نیز نشان دادند که هنگامیکه در آمریکا مخارج تحقیق و توسعه و سرمایههای نامشهود به حسابهای مالی متعارف اضافهشدهاند، ارزش کل داراییهای شرکتها 57 درصد افزایشیافته است. در سایر کشورها (در ژاپن میاگاوا[17] و کیم[18]، 2008؛ در انگلیس مارانو[19] و هاسکل[20]، 2006؛ در فنلاند جالاوا و همکاران[21]، 2007؛ در هلند وانرویجن-هورستن و همکاران[22]، 2008؛ در ایتالیا بانتمپی و مایرسه، 2008) نیز روند مشابهی گزارششده است.
از بعد کمّی نیز پژوهشهای مختلفی بر ارتباط بین داراییهای نامشهود و عملکرد شرکت تأکید کردهاند (به عنوان نمونه، مارکو و همکاران، 2009؛ الینر و همکاران، 2007؛ و اوماهونی[23] و وچی[24]، 2009). پژوهشگرانی همچون هال و همکاران[25] (2005)، گرینهالگ[26] و روگرز[27] (2006) و ساندر[28] و بلاک[29] (2011) نیز اعتقاددارند که وجود داراییهای نامشهود بهطور قابلتوجهی بر ارزش شرکتها در بازارهای مالی تأثیر دارد.
از دیدگاه آریقتی و همکاران (2014) ناهمگونی سرمایهگذاری در دارایی نامشهود باید با تمرکز بر روی ویژگیهای خاص شرکتها از قبیل اندازه، ساختار سازمانی و پایه و اساس دارایی نامشهود تاریخی موردمطالعه قرار گیرد. با این وجود، کشور ایران دارای زیرساختهای اقتصادی، فرهنگی، ی و اجتماعی متفاوتی نسبت به سایر کشورهاست. بر این اساس و با توجه به آنچه در بالا آمد، میتوان مسأله اصلی پژوهش را به این نحو مطرح کرد که: آیا در ایران رابطه معناداری بین داراییهای نامشهود و ناهمگونی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد؟ به عبارت دیگر، آیا ناهمگونی شرکتها تأثیری بر میزان
سرمایهگذاری آنها در داراییهای نامشهود دارد؟
1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
با توجه به اهمیت فزاینده داراییهای نامشهود در چند دهه اخیر و کاربردهای فراوان آن در تصمیمات اقتصادی، افزایش سرمایهگذاری در این دسته از داراییها در حال حاضر تبدیل به یک مسأله مهم و گسترده در تصمیمگیریهای اقتصادی و مباحث حرفهای شده است. با این وجود، تاکنون پژوهشهای اندکی در خصوص عوامل تعیینکننده سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود صورت گرفته است. به بیان دقیقتر، اگرچه به صورت گسترده این نکته که داراییهای نامشهود در حال تبدیل به منبع اصلی سود و مزیت رقابتی هستند مورد تائید میباشد اما تعداد اندکی از مطالعات تجربی درواقع به بررسی عواملی میپردازند که ممکن است شرکتها را به سمت پذیرفتن این نوع از سرمایهگذاری فنی سوق دهند. بنابراین، اهمیت این پژوهش این است که به گونه تجربی به مدیران، سرمایهگذاران و سایر تصمیمگیرندگان نشان میدهد که تأثیر ناهمگونی شرکتها بر میزان سرمایهگذاری آنها در داراییهای نامشهود در بورس اوراق بهادار تهران چیست. یعنی اگر وضعیت ناهمگونی شرکتها، به صورت بهینه و مطلوب اجرا شوند، به چه میزان درروند سرمایهگذاری در داراییهای نامشهود آنها تأثیر دارد؟
در ادبیات اقتصادی جهان امروز، نقش و اهمیت نظام مالی و بازار پول و سرمایه و به تبع آن موسسات مالی و اعتباری به عنوان بازوهای اجرائی این نظام و ابزار رشد و توسعه اقتصادی کشورها کاملاً ملموس است، به طوری که توسعه پایدار اقتصادی بدون رشد و توسعه بازارهای مالی امکان پذیر نمی باشد. از این رو، سازمانهای مالی و اعتباری از نقش محوری در این عرصه برخوردار هستند.
بانکهای ربوی به عنوان یکی از مهمترین نهادهای پولی وظایف مهمی را در اقتصاد غرب به عهده دارند که شامل تجهیز پساندازها، واسطه گری و تسهیل جریانات پرداخت، تخصیص اعتبارات و برقراری نظم پولی می باشد. حتی در اقتصادهایی که دارای بازارهای مالی پیشرفته ای هستند بانکها در کانون فعالیتهای مالی و اقتصادی قرار دارند و نقطه اتکای مهمی برای اهرم تهای پولی به حساب می آیند. در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای در حال گذار، که دارای بازارهای مالی توسعه یافته نمی باشند، بانکها عموماً تنها نهادهایی هستند که قادرند به واسطه گری مالی بپردازند از این رو سلامت نظام بانکی، به عنوان مهمترین نهاد مالی همواره یکی از اولویتهای مورد توجه بوده است. بطوریکه نگرانی نسبت به سلامتی نظام بانکی کشورها، صندوق بین المللی پول (IMF)[4] و بانک تسویه بین المللی (BIS)[5] را به اتخاذ تدابیر نظارتی بیشتر مجاب نموده است.
همچنین در اجلاس صندوق بین المللی پول و بانک جهانی [6] در اکتبر سال 1996 مطرح شده است که سیستمهای بانکی به دلیل آسیب پذیری- مخصوصاً در کشورهای با بازارهای نوظهور- در صورت عدم اتخاذ استانداردهای قوی مالی با بحرانهای زیانبار بانکی مواجه خواهند شد. از طرفی به همان نسبت که بانکهای کارا و سالم می توانند در جهت رشد و توسعه اقتصادی کمک نمایند، ناسالم بودن و عملکرد بد آنها می تواند بحرانهای اقتصادی ایجاد نماید بطور خلاصه سلامت نظام بانکی تا حد زیادی انعکاس دهنده سلامت اقتصاد یک جامعه است. سیستم بانکی در اقتصاد ایران می توانست نقش بسیار پر اهمیتی ایفا نماید. معهذا علاوه بر واسطه وجوه بودن در بازار پولی، بدلیل عدم توسعه کافی بازار اولیه[7] نقش مهمی در تامین مالی برنامههای میان مدت و بلند مدت اقتصادی کشور داشته است. با توجه به ضرورت بالا بردن استانداردهای مالی و اهمیت بانکهای تجاری در کشور، بکارگیری معیارهای دقیق تر برای ارزیابی این بانکها اامی به نظر می رسد. یکی از این معیارها، کارایی می باشد که توانمندی کلی هر بانک را در تبدیل دادهها به ستادهها براساس تعاریف بعمل آمده در مقایسه با استاندارد مشخص معین می کند. لازم به ذکر است که در حال حاضر تلاش موسسات مالی در سطح جهان نیز در جهت افزایش کارایی می باشد که ضمن استفاده از مزایای رقابتی ناشی از کاهش بهای خدمات خود، از منابع کمیاب نیز استفاده بهینه نمایند. این امر موجبات افزایش سود آوری موسسات و احتمالاً اعتلای سطح رفاه عمومی جامعه را به نوبه خود فراهم می نماید. با روند جهانی شدن اقتصاد و سلطه بانکداری ربوی در دنیا، بانکهای تجاری ما نیز علی رغم دولتی بودن در صدد افزایش کارایی خود برآمدهاند.
واقعیت این است که به خاطر نقش اساسی نظام بانکی در اقتصاد کشورها کارایی صنعت بانکداری همواره مورد توجه دولتمردان بوده است، زیرا که ضعف نظام بانکی می تواند تهدیدی برای ثبات اقتصادی به شمار آید. در چند سال اخیر با توجه به رشد موسسات مالی خصوصی و سخت تر شدن شرائط رقابتی توجه به کارایی بانکها در ایران نیز شدت گرفته است، چرا که بانکهای جدید می بایست در رقابت با بانکهای خصوصی موجود به دنبال افزایش کارایی خویش باشند تا بتوانند در صحنه رقابت باقی بمانند.
تحقیق حاضر که به بررسی کارایی شعب موسسه مالی و اعتباری مهر پرداخته است در 5 فصل تنظیم شده است که در این فصل به بیان کلیات پرداخته و در فصول بعد به ترتیب: ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق، متدولوژی تحقیق و تبیین شاخصها، تجزیه و تحلیل یافتهها و نتیجه گیری و پیشنهادات آمده است.
بیان مسئله:
عقل اقتصادی بشر، به دلیل محدود بودن و دسترسی سخت به بعضی منابع کمیاب، همواره وی را به تکاپو در جهت بدست آوردن حداکثر منافع و نتایج از حداقل منابع ترغیب نموده است. نظریهپردازان این رفتار عقلایی انسان را تحت عنوان کارایی تعریف میکنند. در اقتصاد کارایی به مفهوم تخصیص بهینه منابع است و در ادبیات مدیریت، کارایی را نسبت تولید به منابع مصرف شده یا هزینه تولید یک واحد از محصول تعریف میکنند.
کوششهای اقتصادی انسان همواره معطوف برآن بوده است که حداکثر نتیجه را با کمترین امکانات و عوامل موجود بدست آورد. این تمایل را میتوان دستیابی به کارائی[8] و بهرهوری[9] بالاتر نامید. بهرهوری مفهومی جامع و دربرگیرنده کارائی است که افزایش آن به منظور ارتقای سطح زندگی، رفاه، آرامش و آسایش انسانها، همواره مدنظر دستاندرکاران ت و اقتصاد بوده است.(امامی میبدی، 1379،1)
در پی تعالی و تکامل دانش بشر در علم اقتصاد، مفاهیم کارائی و بهرهوری توسعه و تکامل یافته و در دو دهه اخیر، اندازهگیری آن نیز بر مبنای تئوریهای اقتصاد، امکانپذیر و عملی شده است. در مفهوم جدید، کارائی به مفهوم تلف نکردن منابع است که از نسبت کل ستاده به کل نهاده بدست میآید و بهرهوری به مفهوم مقایسه کارائی یک بنگاه (سازمان) طی دو زمان متفاوت و یا مقایسه کارائی دو بنگاه (سازمان) نسبت به یکدیگر در یک زمان میباشد و به عبارت دیگر، بهرهوری مقایسه کارائی است.(امامی میبدی، 1379،2)
موضوع کارایی از موضوعات مهمی است که علاوه بر مدیران بانکها و صاحبان سهام این موسسات، بخش نظارتی و نیز مشتریان استفاده کننده از خدمات این بنگاهها نیز علاقمند به آن می باشند. مدیران بانکها بمنظور دستیابی به سطح بالاتری از کارایی و فعالیت در سطحی نزدیک به مرز تولید و همچنین انتخاب مقیاس مناسبی برای فعالیتهای اقتصادی شان و افزایش توانایی رقابت با رقبا، علاقمند و مجبور به حداکثر تلاش جهت دستیابی به بالاترین سطح کارایی میباشند. علاوه بر مدیران بانکها، دستگاههای نظارتی و عموم مشتریان برخوردار از خدمات این موسسات نیز به این دلیل که افزایش کارایی موجب کاهش قیمت خدمات و هزینه واسطهگری و افزایش کیفیت آن میگردد، به تجزیهوتحلیل سیستم بانکی علاقمندند. برنامهریزى و تصمیمگیرى جهت دستیابى و حفظ کارایی یکى از اهداف اصلى سازمانهاى موفق محسوب میشود و سالانه سرمایهگذاریهاى قابلتوجهی در این زمینه انجام میدهند. کارایی نه تنها می بایست در صدر تمام فعالیتها و برنامههاى سازمان قرار گیرد، بلکه سازمان باید برنامه و طرحى منظم را در این زمینه تدوین و تعقیب نماید. قبل از انجام این کار میبایست عوامل تاثیرگذار بر کارایی شناسایى و اولویتبندى گردند تا بر مبناى آن تصمیمگیران و برنامهریزان سازمان بتوانند با توجه به شرایط و میزان منابع و امکانات موجود در مورد تدوین و اجراى برنامههاى یاد شده تصمیمگیرى کنند. در تحقیق حاضر سعى بر آن است که به کمک مدلهاى تصمیمگیرى چند شاخصه عوامل تاثیرگذار بر کارایی شعب موسسه مالی و اعتباری مهر در استان تهران تعیین و تبیین گردد. لذا با عنایت به موارد مطروحه مسئله این تحقیق به شرح ذیل قابل تعریف است:
عوامل موثر بر کارایی شعب در موسسه مالی و اعتباری مهر استان تهران کدامند؟
اولویت بندی عوامل فوق به چه ترتیبی است؟
اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق:
امروزه یکى از مهمترین موضوعات مورد توجه مدیران سازمانها، کارایى[10] است. کارایى تابعی است که از عوامل و شرایط بسیار متعدد و متنوع تاثیر می پذیرد. ماهیت و میزان اهمیت این عوامل با توجه به نوع سازمان، نظام عملیاتی آن، اهداف و .، از سازمانى به سازمان دیگر متفاوت است. هرگاه واژه کارایی را ریشه یابی کنیم در می یابیم در پی تعالی و تکامل دانش بشر در مسائل اقتصادی، این اصطلاح نیز به تدریج از نظر شکل و محتوی، تکامل و توسعه یافته و پیوسته تعاریف جدیدتر و کاملتری برای آن ارائه شده است. شاید بطور رسمی و جدی نخستین بار لغت کارایی در مقاله ای توسط فردی به نام کوئیزنی در سال 1766 میلادی ارائه شد و بعد از گذشت بیش از یک قرن در سال 1883، فردی به نام لیتر، بهرهوری را بصورت قدرت و توانایی تولید کردن تعریف نمود.
از اوایل قرن بیستم، این واژه مفهوم دقیقتری یافت و به معنای رابطه ای بین محصول (ستاده) و عوامل بکار رفته برای تولید آن محصول (نهاده) معرفی شد که البته این تعریف توسط فردی به نام ارلی در سال 1900 ارائه گردید.[11]
پایین بودن سطح کارایی در بسیاری از سازمانهای تولیدی و خدماتی یکی از مشکلات مهم کشورهای در حال توسعه می باشد و مساله عدم تشکیل سرمایه کافی نیز بر مشکل فوق افزوده شده که علت این امر همانا ضعف نهادها و بازرهای مالی اولیه اینگونه کشورها است. چرا که نهادهای مالی و اعتباری هستند که می توانند با تجهیز منابع خود و تخصیص آنها بصورت کارآ هزینههای تامین مالی را کاهش داده و نرخ تشکیل سرمایه را افزایش دهند. حتی در کشورهای پیشرفته که دارای بازارهای سرمایه و نهادهای مالی قوی هستند، سیستم بانکی یکی از واسطه گریهای مهم پولی است. لذا سیستم بانکی و کارایی آن شایان توجه بسیار است. اما علیرغم اهمیت موضوع، تحقیق در زمینه بررسی کارایی بانکها چندان مورد توجه نبوده است.
با توجه به اینکه جهان مالی در دنیای بانکداری با سرعتی شگرف در حال تحول و تکامل است، اهمیت و حساسیت بررسی کارایی در بانکها دو چندان می گردد. سیستم بانکی در اقتصاد ایران هم چون سایر کشورها نقش پر اهمیتی را ایفا می کند زیرا علاوه بر واسطه وجوه بودن در بازار پول نقش اساسی در تامین مالی برنامههای میان مدت و بلند مدت اقتصادی کشور را نیز دارا می باشد. در واقع رشد و توسعه اقتصادی نیازمند افزایش عامل سرمایه به عنوان یکی از عوامل تولید می باشد و از طرفی برای کلیه اشخاص مقدور نیست که در کلیه موارد و مراحل فعالیت خود بتوانند از امکانات و منابع پولی شخصی جهت تامین نیازهای موجود استفاده نمایند. لذا موفقیت در برنامهریزى جهت دستیابی، افزایش و حفظ کارایى، مستم شناخت دقیق و تعیین میزان اهمیت عوامل موثر بر کارایی می باشد.
پیشینه تحقیق
در مورد چگونگی تعیین عوامل تاثیرگذار بر کارایی مطالعات و تحقیقاتی چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور صورت گرفته است. در این زمینه مدلها و روشهایى توسط صاحب نظران ارائه شده است. در مورد چگونگی ارزیابى و سنجش کارایی در سازمانها نیز مدلها و روشهایى ارائه شده است. اما آنچه در این بین مهم است اولویت بندی علمى این عوامل بر اساس شرایط و موقعیت سازمان می باشد که در این زمینه کارى مشابه یافت نشد.
در زمینه استفاده از روشهاى AHP و TOPSIS (به خصوص AHP) کارهاى قابل توجهی صورت گرفته است. اما بخش زیادى از این کارها به مسائل تئوریک مربوط میشود و در بخش کارهاى عملى، بطور مستقیم تحقیقى در زمینه تبیین عوامل موثر بر کارایى صورت نگرفته است. با این وجود برخی از کارهاى انجام شده که به ماهیت و هدف تحقیق حاضر نزدیک بوده، جمع آورى گردیده و در ذیل بیان میگردد.
مرورى بر تحقیقات مشابه
امروزه روشهاى تصمیمگیرى چند شاخصه در زمینههاى متعدد و مختلف بطور وسیع مورد استفاده قرار می گیرند. دلیل این امر توانایى و قابلیت بالاى این روشها در مدلسازى مسائل واقعی، سادگی و قابل فهم بودن آنها براى اکثر کاربران می باشد. فنون و روشهای ریاضى برنامهریزى و تصمیمگیرى، اگرچه جوابى بهینه را ارائه می دهند، اما تحت شرایط و مفروضات خاصى از این توانایى برخوردار هستند. این دسته از فنون نیازمند اطلاعات اولیه دقیق و قطعى[12] می باشند. در مسائل واقعی امکان تهیه این اطلاعات یا فراهم نیست و یا با صرف هزینه بالا میسر میگردد. از طرف دیگر در این روشها درنظرگرفتن تمام ابعاد و جنبههاى مسئله امکان پذیر نیست، بلکه جنبههایى از مسئله در مدلسازى مورد توجه قرار می گیرد که حالت کمى داشته، سنجش و ارزیابى آنها مقرون به صرفه باشد. از اینرو در حالت کلى بسیارى از متغیرها و شرایط تاثیر گذار که حالت کیفی دارند را نمیتوان در مدلسازى اعمال کرد. بنابراین از آنجائیکه روشهاى تصمیمگیرى چند شاخصه قادر به درنظرگرفتن شرائط و متغیرهای کمی و کیفی مسئله بطور همزمان می باشند، کاربرد و گسترش چشمگیری یافتهاند.
سوالات و فرضیات تحقیق
در این پایان نامه بدنبال پاسخگویی به موارد ذیل هستیم:
عوامل مؤثر بر کارائی در بانکداری بدون ربا کدامند؟
اولویتبندی عوامل مؤثر بر کارائی در شعب موسسه مالی و اعتباری مهر در استان تهران به چه ترتیبی است؟
کاربردهای تحقیق
مدل TOPSIS برمبناى عوامل تاثیر گذار بر کارایى بانک تدوین و حل گردیده است. نتایج بدست آمده در قالب اولویت بندی عوامل فوق در اختیار برنامه ریزان و تصمیم گیران موسسه و شعب قرار می گیرد و امید است آنان را در اولویت بندى برنامهها و طرحهاى مربوطه و همچنین ارائه خدمات هرچه بهتر یارى کند. علاوه بر این مدل یاد شده (با اعمال تغییرات لازم) قابلیت بکارگیرى در تمام سازمانهاى کشور را دارد.
روش تحقیق
2-3-1- تسبیب در ترک فعل 73
2-4- مطالعه تطبیقی ترک فعل. 78
2-4-1- جرایم ترک فعل واقعی. 78
2-4-2- ارتکاب جرایم فعلی از طریق ترک فعل. 79
2-4-3- شرایط مسئولیت کیفری تارک فعل 81
2-5- نظر حقوقدانان در مورد ترک فعل. 85
2-5-1- نظر مخالفان. 85
2-5-2- نظر موافقین. 86
2-6- آراء فقها. 93
2-6-1- نظر توقف 93
2-6-2- نظر مخالف (مخالفان). 93
2-6-3- نظر موافقان. 94
2-6-4- ترک فعل از دیدگاه فقهای اهل سنّت 102
2-7- نظر اداره حقوقی قوه قضائیه در مورد ترک فعل. 105
نتیجهگیری. 108
منابع. 113
چکیده:
درباره اینکه آیا ترک فعل میتواند بخودی خود، جرم محسوب شود و آیا کسی را میتوان بخاطر خودداری از انجام کاری مجرم شمرد یا خیر، نظرات متعدد و متفاوتی توسط علمای اسلامی و حقوقدانان مطرح گردیده است. عدهای با این عقیده که ترک فعل و امتناع را امر عدمی دانستند، با آن مخالفت کرده و گفتند که امر عدمی نمیتواند سبب امر وجودی گردد و عنصر قانونی برایش قائل نشدند. از سوی دیگر، عدهای یکی از بهترین راههای ایجاد روحیه و تعاون و گسترش فرهنگ همکاری در بین آحاد جامعه که در مواقع خطر و اضطرار به یاری همدیگر بشتابند را، این دانستند که افراد جامعه باید به لحاظ قانونی مم به کمک و همکاری به یکدیگر شوند و در صورت امتناع از ادای تکلیف، با ضمانت اجراهای کیفری مواجه گردند. از آنجائیکه این موضوع در کلیه جرایم عموماً و در جنایات علیه اشخاص خصوصاً و در جرم قتل از نوع عمدی آن تخصیصاً، دارای اهمیت خاصی است، لذا قرآن کریم هم که تبیین کننده حدود خداوند متعال میباشد، درباره آن سکوت اختیار نکرده و نظر داده است، بطوریکه از آیه 32 سوره مائده به وضوح بر میآید که کسیکه برای نجات جان انسانی اقدام نماید، همانند کسی است که کل جامعه انسانی را نجات داده است. با توجه به موارد فوق و برای رسیدن به پاسخ سؤال صدرالاشاره، ضمن شرح اجمالی و مفصل درباره موضوع ترک فعل و بررسی و مطالعه تطبیقی آن در حقوق چند کشور دیگر، به موضع فقهای اسلامی و نظر حقوقدانان و آرای قضایی پرداخته شده و در پایان برداشت نگارنده از موضع قانون مجازات اسلامی 1392، در مورد نقش جرم ترک فعل در جنایات شرح داده شده است.
کلید واژهها: فعل، ترک فعل، جرم ناشی از ترک فعل، جنایت، رابطه سببیت، امر عدمی.
مقدمه
در آغاز این راه دشوار و پرتلاطم و در وادی پژوهش پیشرو که قلم در مسیر اثرگذاری بر لوح سپید زیر دست، رخصت از ذهن میگیرد، آنچه بدواً به فکر خطور میکند موضوع تحقیق است: جسم و جان، نفس و مادون نفس و جنایت بر آن با فعل یا ترک فعل.
بیتردید این پیکر خاکی بیارزش، آنگاه که از روح کردگار در آن دمیده شد، قیمت یافت و بالاترین ودیعه الهی و والاترین مقام و جایگاه را از آن خویش ساخت.
در بدو تاریخ پیدایش بشر و پس از رانده شدن نخستین مخلوقات خدا، آدم و حوا از بهشت، در قبال نافرمانی بزرگ به بهایی ناچیز، آنجا که حضرت حافظ میگوید: پدرم روضه رضوان به دو گندم بفروخت ناخلف باشم اگر من به جوئی نفروشم» فرزندان آدم اول بار موضوع این گناه نابخشودنی و جرم عظیم را رقم زدند و قابیل دست و دامان خویش را آلوده به خون هابیل ساخت.
تاوان آن بهشت فروشی و این جنایت تا مرگ انسانیت در عصر معاصر امتداد یافته که شاعر میگوید:
. از همان روزی که دست حضرت قابیل / گشت آلوده به خون حضرت هابیل / آدمیت مرده بود.» در نتیجه پیشینه جنایت بر نفس به زمان حضرت آدم باز میگردد.
این جرم بدلیل جایگاه خاص خود، در تمامی قرون و اعصار مرکز توجه و تمرکز بوده و با توجه به برهه زمانی خاص خود، عکس العمل مقتضی را بدنبال داشته است.
پدیده جرم نیز از گذشته تا به امروز گریبان گیر جوامع مختلف بوده است. در گذشته به دلیل حاکمیت بیشتر دین بر جوامع لفظ جرم برابر با گناه بوده، به عبارت دیگر هر گناهی جرم محسوب شده و عقوبت خاص خود را داشت، اما امروزه این دو لفظ از هم فاصله گرفته و پدیده جرم به تنهایی مورد مطالعه علم حقوق قرار میگیرد.
در تمامی جوامع،اینکه دقیقاً مشخص کنیم چه کاری جرم است؟ و چه کاری جرم نیست؟ تابتوان بر مبنای آن قوانین مدونی را تدوین نمود، همیشه جزء بحث اصلی حقوقدانان وتمداران بوده است.
در کشور ما ایران، اینکه بطور واضح بدانیم کدام فعل و کدام ترک فعل را انجام ندهیم تا از سوی مراجع قضایی توبیخ نشویم،از شالوده های اصلی قانون مجازات اسلامی میباشد و در تمامی مصوبات این قانون در سالهای مختلف،تلاش شده هر آنچه را که میتواند جرم باشد ولی در قانون به آن جرم انگاری نشده است، اضافه نمودو یا اینکه نواقص،ابهامات و اختلافات در خصوص آن با شفاف سازی و رفع تعت برطرف شود، از آن جمله میتوان تارک فعل در جنایات را نام برد که قانونگذار در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با تصویب ماده 295به تمامی ابهامات و اختلافات در خصوص مجرم شناختن تارک فعل پایان داد و برای همیشه تکلیف ترک کننده فعل را مشخص نمود.
در این پژوهش، تلاش شده به مقرّراتی که به تازگی و در قانون مجازات مصوب 1392 در خصوص ترک فعل در جنایات به تصویب رسیده است بپردازیم و تأثیرات و تبعاتی که میتواند داشته باشد را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
الف) طرح موضوع:
به تصریح ماده 2 قانون مجازات اسلامی:
هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است، جرم محسوب میشود.» رکن مادی بیشتر جرایم به صورت فعل است، فعلی که قانونگذار انجام آن را جرم و مستوجب مجازات اعلام کرده است مانند سرقت و صدور چک بیمحل. در مقابل جرایمی هستند که رکن مادی آنها ترک فعل است. در چنین جرایمی قانونگذار وظیفه یا تکلیفی را برای افراد معین کرده و در صورتی که افراد از انجام آن خودداری کنند در معرض اعمال مجازات قرار خواهند گرفت، مثل جرم موضوع ماده 597 ق.م.ا (بخش تعزیرات) راجع به خودداری مقامات قضایی از رسیدگی به شکایات و تظلمی که مطابق شرایط قانونی نزد آنها برده شده یا جرم موضوع ماده 642 ق.م.ا (بخش تعزیرات)درباره خودداری از پرداخت نفقه که به موجب آن تارک فعل را به حبس محکوم نموده است.
به موجب قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 در ارتکاب بعضی از جرایم از طریق فعل تردیدی نیست، ولی در وقوع آن از طریق ترک فعل محل بحث است، مثل جرم قتل عمدی. در بحث جرم قتل عمدی قانونگذار در بندهای سه گانه ماده 206 ق.م.ا مصوب 1370 به انجام کار از سوی قاتل اشاره کرده است، بدین ترتیب که در بند الف آن قاتل با قصد قتل کاری انجام میدهد.» در بند ب قاتل عمداً کار نوعاً کشنده را انجام میدهد» در بند ج (قاتل قصد قتل ندارد و کاری که انجام میدهد.) ملاحظه میشود که قانونگذار در بندهای سه گانه ماده 206 قانون فوق الذکر، از لفظ کار استفاده کرده است. ممکن است این شبهه مطرح شود که واژه کار در اینجا معادل فعل مذکور در ماده 2 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 است و چون قانونگذار فقط به فعل اشاره کرده، ارتکاب قتل عمدی از طریق ترک فعل با توجه به موازین فعلی قانون مجازات اسلامی ممکن نباشد، زیرا در موادی مانند ماده 350 ق.م.ا مصوب 1370 میگوید: هر گاه دیواری را در ملک خود به طور معتدل و بدون میل به یک طرف بنا نماید لکن تدریجاً مایل به سقوط به سمت ملک دیگری شود، اگر قبل از آنکه صاحب دیوار تمکن اصلاح آن را پیدا کند ساقط شود و موجب آسیب یا خسارت گردد چیزی بر عهده صاحب دیوار نیست و اگر بعد از تمکن از اصلاح، با سهل انگاری سقوط کند و موجب خسارت شود مالک آن ضامن میباشد.» و همچنین در ماده 357 ق.م.ا مصوب 1370 که میگوید: صاحب هر حیوانی که خطر حمله و آسیب رساندن آن را میداند باید آن را حفظ نماید و اگر در اثر اهمال و سهل انگاری موجب تلف یا خسارت گردد صاحب حیوان عهدهدار میباشد و اگر از حال حیوان که خطر حمله و زیان رساندن به دیگران در آن هست آگاه نباشد یا آنکه آگاه باشد ولی توانایی حفظ آن را نداشته باشد و در نگهداری او کوتاهی نکند عهده دار خسارتش نیست.» قانونگذار، تارک فعل را به صراحت مجرم شناخته و وی را در صورت ترک فعل مستحق مجازات دانسته است.
ولی ابهام و دغدغه ای که در اینجا مطرح میشود نوع مجازات» تارک فعل است، زیرا سوالی که همیشه وجود داشت این بود که هرگاه تارک فعل، بر اثر عدم انجام عملی باعث مرگ شخصی شود و جنایت حاصل به او مستند شود آیا میتوان حسب مورد عمل او را عمدی، شبه عمدی و یا خطای محض دانست و وی را مجازات نمود؟!
به طور مثال اگر کسی دیوار خانه اش را از عمد تعمیر نکند و با علم بر فرو ریختن دیوار به آن وقعی ننهد و بداند بر اثر فرو پاشی دیوار فرد یا افرادی خواهند مرد آیا میتوان به استناد ماده 350و 206 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 وی را قاتل عمد دانست و مجازات نمود؟! در این مثال تارک فعل با خودداری از تعمیر دیوار مسبب مرگ شخص یا اشخاصی میشود.
و یا اگر صاحب خانهای بداند سگی که در خانه خویش دارد در صورت مواجه شدن با یک غریبه به او حمله میکند و حتی ممکن است باعث مرگ آن شخص غریبه شود، با این وجود بدون اینکه حرفی بزند به شخصی اذن بدهد که وارد خانه اش شود و بعد از ورود، سگ به او حمله کند و باعث مرگ او شود، آیا میتوان به استناد ماده 357 ق.م.ا مصوب 1370 وی را ضامن و به یکی از انواع قتل متهم و مجازات نمود؟!
قانونگذار در دو ماده فوق الذکر، شخص تارک را فقط به پرداخت خسارت محکوم نموده و وی را تنها در این حد ضامن شناخته است!!
مگر غیر از این بوده است که به استناد بند الف ماده 206 ق.م.ا مصوب 1370 قانونگذار در مواردی که قاتل با انجام کاری قصد کشتن شخصی معیّن یا فرد یا افرادی غیر معیّن از یک جمع را دارد، خواه آن کار نوعاً کشنده باشد، خواه نباشد ولی در عمل سبب قتل شود، قتل عمد شناخته و برای آن مجازات اعدام در نظر گرفته بود؟!
قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 موادی را به ارتکاب جرم از طریق تسبیب به شکل ترک فعل اختصاص داده بود و تعمق در این مواد نشان میداد که به دلیل فقدان مسئولیت کیفری مباشر سبب، اقوا از مباشر بوده است، از این رو در همه این موارد تارک فعل که سبب باشد، مسئول است نه مباشر.
اما همانطور که در بالا بیان شد، ابهام در نوع این مسئولیت است، چرا اینکه فقط تارک فعل را، ضامن خسارت و به نوعی فقط پرداخت دیه محکوم نموده بود، در اینجا این سؤال به ذهن میرسید چه فرقی بین شخصی که عمداً بر سر راه فردی چاهی میکند و دیگری عمداً سنگی بر سر راه چاه میگذاشت و به همین دلیل باعث سقوط فرد مورد نظر و مرگش میشد و بین شخصی که عمداً و به قصد فرو ریختن، دیوار خانه اش را تعمیر نمی کند و مرگ فرد معین یا افراد غیر معین را رقم میزند، است؟! چرا قانونگذار اولی را قاتل عمدی میشناسد و دومی را به استناد مواد مورد اشاره فقط ضامن پرداخت خسارت؟!
در مدت زمان اجرای قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 همیشه این بحث مطرح بود که آیا میتوان تارک فعل را به مجازات اعدام محکوم نمود؟!
عدهای از حقوقدانان به استناد ماده 2 قانون فوق الاشعار، که در آن بیان میداشت، در صورتی فعل یا ترک فعل قابل کیفر میباشد که برای آن مجازات تعیین شده باشد و چون در هیچ کجای قانون مستقیماً تارک فعل را قاتل و مستحق مجازات اعدام ندانسته، پس تارک فعل را فقط (مانند ماده 357ق.م.ا مصوب 1370) میتوان به پرداخت خسارت محکوم کرد.اما عدهای دیگر از حقوقدانان نظر مخالف داشتندو میگفتند: در هر سه بند ماده 206 مصوب 1370، در تبیین مصادیق مختلف قتل عمدی، و در بندهای الف و ب ماده 271 همان قانون، درباره قطع عضو یا جراحات عمدی، به انجام کار» اشاره شده است. بندهای الف و ب ماده 295 مصوب 1370، در توضیح مفهوم جنایات خطای محض و شبه عمد و بند ج ماده 271 همان قانون، در مورد یکی از مصادیق قطع عضو یا جراحات عمدی، هم به فعل و هم به عمل اشاره کرده است. بنابراین طبق این مواد، تنها فعل میتواند موجب تحقق جرم قتل یا ایراد صدمات جسمانی گردد نه ترک فعل، پاسخ این استدلال این است که: اولاً، قتل یا صدمات جسمانی ناشی از ترک فعل از جمله مصادیق این جنایات است و ومی ندارد که قانونگذار مصادیق همه جنایات را با صراحت بیان کند، ثانیاً، مقنن در مواد 206 و 271 مصوب 1370 در مقام تبیین موارد عمدی بودن جنایات بود نه بیان دقیق عنصر مادی جرایم که از باب مثال، این جرایم با انجام فعل تحقق پیدا کردند نه ترک فعل. ثالثاً، از نظر عرف، واژههایی نظیر فعل» و انجام دادن کار» معنای اعمّی دارد که شامل ترک فعل هم میشود. برای مثال، کسی که با انجام ندادن وظیفهاش باعث نتیجه ناگواری میگردد چه بسا مورد سرزنش دیگران واقع شود. علاوه بر آن، موادی که پیشتر در صدر این بخش مورد استناد قرار گرفتند، شاهد این دیدگاه است که ترک فعل نیز میتواند عنصر مادی جنایات واقع شود.
مقدمه
با ورود به اقتصاد دانشی، دانش در مقایسه با سایر عوامل تولید مانند زمین، سرمایه، ماشین آلات و. از ارجحیت بیشتری برخوردار شده است. بطوری که در اقتصاد، دانش به عنوان مهمترین عامل تولید محسوب می شود و از آن به عنوان مهمترین مزیت رقابتی سازمان ها یاد می شود. همچنین با پیشرفت سریع تکتولوژی برتر، بویژه در زمینه ارتباطات، کامپیوتر و مهندسـی بیولوژی، از دهه 70 الگوی رشد اقتصادی جهان بطور اساسی تغییر کرد و به دنبال آن، دانـش به عنوان مهمتـرین سرمایه جایگزین سرمایه های پولی و فیزیکی شد (چن و همکاران ،2005،ص388)[3]. یکی از ویژگی های دانش این است که نامشهود است یعنی غیرقابل لمس و غیر محسوس است و ارزشگذاری و اندازه گیری آن خیلی سخت و منمودار است در صورتی که درگذشته سازمان ها با بهره گرفتن از روش های حسابداری قادر بودن تا ارزش و اندازه تولید خ
1-1- مقدمه
تای[5] (2004) دارایی نامشهودی که به وسیله ی قانون حمایت شده اند و به آنها عنوان مالکیت معنوی[6] را داده اند و شامل حق الامتیاز و کپی رایت و فرانشیزها و علائم و مارکهای تجاری است، برخی موارد از آنها در ترامه منعکس می شود ولی سایر دارایی های نامشهود که شامل سرمایه فکری است و تحت اصول اقتصاد فراوانی عمل می کنند یعنی با استفاده بیشتر از ارزش آنها کاسته نمی شود، معمولاً در ترامه منعکس نمی شود (چان، 2009، ص9)[7]. فاصله زیاد بین ارزش دفتری[8] و ارزش بازاری[9] شرکت ها، توجه زیاد شرکت ها را نسبت به کشف ارزش دارایی های نامشهود حذف شده از صورت مالی، ایجاد کرده است (لیو ،2002،ص14)[10].
طبق نظر بونتیس[11] ” اکثر کشورهای مختلف دنیا (از جمله صنایع ایران) در حال استفاده از روش های سنتی حسابداری مالی هستند که قرنها پیش برای یک محیط کسب و کار مبتنی بر کارهای یدی و دارایی ملموس مثل تجهیزات و ساختمان ایجاد شده بودند در حالیکه محیط کسب و کار مبتنی بر دانش، نیازمند مدلی است که دارایی های ناملموس جدید سازمانی مثل دانش و شایستگی نیروی انسانی، نوآوری، روابط مشتری، فرهنگ سازمانی، سیستم و فرایندها، ساختار سازمانی و غیره را دربر گیرد. بنظر می رسد گزارشات حسابداری سنتی بطور ناقص ارزش حقیقی بوجود آمده در شرکتها را منعکس کند، شکاف بوجود آمده بین ارزش دفتری و بازار در بسیاری از شرکتها از جمله نارسایی های سیستم حسابداری سنتی در تقویم و انعکاس ارزش سرمایه فکری بوده که موجب بروز اختلاف یاد شده گردیده است (چان، 2009، ص5) [12].
در این رابطه، سرمایه فکری [13]توجه روز افزون محققان دانشگاهی و دست اندر کاران سازمانی را به خود جلب کرده است. کلیه مدیران و کارگزاران و سرمایه گذاران در شرکتهای پذیرفته شده در بورس با توجه به نتایج این تحقیق می توانند با سنجش سرمایه فکری به ارزش ذاتی شرکت نزدیک شده و با اطلاع از میزان برخورداری شرکتها از سرمایه فکری می توانند بازده مالی مالی مورد نظر را مناسب تر پیش بینی کنند.
1-2- بیان مسئله تحقیق
در طول دهه 1980، مفروضات و عقاید نئوکلاسیک ها از سوی نگرش مبتنی بر منابع به چالش کشیده شد. بنابر اظهارات پن روس[14]” مزیت رقابتی تنها با ترکیبات مختلفی از محصولات و بازارها در یک صنعت معین به دست نمی آید، بلکه عمدتاً از تفاوت در انواع مختلف منابع سازمانی نشاٌت می گیرد. از آنجایی که منابع همیشه قابل انتقال، قابل تقلید و یا جایگزینی نمی باشد؛ ضروری است تا برای شناسایی منابع واقعی و پایدار به جای توجه به بیرون، توجه جدی به درون شرکت ها به عمل آورد. سازمان ها در حال وارد شدن به اقتصاد مبتنی بر دانش هستند. اقتصادی که درآن دانش و دارایی های نامشهود[15] به عنوان مهمترین مزیت رقابتی سازمان ها شناخته شده است. امروزه نحوه ی استفاده از دارایی های نامشهود تاثیر بسیار مهمی در موفقیت وبقای سازمان ها دارد به طوری که این موضوع باعث به وجود آمدن حوزه مطالعاتی و تحقیقاتی جدیدی در مدیریت شده است. در یک طبقه بندی ساده دارایی های نامشهود به دو دسته تقسیم می شود که یکی از مهـمترین اجزاء آن سرمایه فکری است که تاثیر مهمی بر روی عملکرد و پیاده سازی استراتژی های سازمانی دارد. از این رو شناسایی و اندازه گیری و مدیریت این سرمایه فکری دارای اهمیت خاص است (گلدی صدقی،1386،ص25).
از سوی دیگر اغلب سرمایه های حسابداری فعلی از نقش و اهمیت فزاینده حق مالکیت معنوی و دانش در سازمانهای عصر نوین قافل بوده و از توان سنجش ارزش واقعی دارایی ها در محاسباتشان قاصرند. در حقیقت صورت های مالی در تشریح ارزش واقعی شرکت ها از محدودیت های بسیاری برخوردار هستند. در جوامع دانش محور کنونی، بازده سرمایه فکری به کار گرفته شده بسیار بیشتر از بازده سرمایه های مالی به کار گرفته شده اهمیت یافته است؛
این به این معناست که در مقایسه با سرمایه های فکری، نقش و اهمیت سرمایه های مالی در تعیین قابلیت سودآوری پایدار، کاهش چشمگیری یافته است. بنابراین سرمایه فکری مظهر راهبرهای ارزش غیرمحسوس شرکتها است و نقش فزاینده ای در عملکرد مشترک عوامل تولید(عامل چهارم) ایفا می کند(چان،2009،ص12)[16].
در حقیقت مساله اصلی این پژوهش بررسی نقش و اهمیت سرمایه فکری در بازده مالی شرکت ها است. در حقیقت این پژوهش تلاشی برای ارزشگذاری سرمایه فکری در صورت های مالی به شمار می آید که به دنبال پاسخ به سولات اساسی به شرح زیر می باشد:
آیا بین سرمایه فکری و ارزش بازار[17] بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت رابطه ای وجود دارد، این رابطه چگونه است؟
آیا بین سرمایه فکری و نسبت های سودآوری[18] بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت رابطه وجود دارد، این رابطه چگونه است؟
آیا بین سرمایه فکری و نسبتهای فعالیت[19] بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت رابطه وجود دارد، این رابطه چگونه است؟
آیا بین سرمایه فکری و بازده سرمایه بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت رابطه وجود دارد، این رابطه چگونه است؟
آیا بین سرمایه فکری و شاخص مبتنی بر ارزش آفرینی بعنوان معیار عملکرد مالی شرکت رابطه وجود دارد و این رابطه چگونه است؟
آیا بین هر یک از مولفه های سرمایه فکری و هریک از شاخص های عملکرد مالی شرکت آنها رابطه وجود دارد، این رابطه چگونه است؟
و در نهایت اینکه تاثیر اندازه شرکت بر سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکت چگونه است؟
1-3- چارچوب نظری
دراکر”[20] (1993) اندیشمند معروف مدیریت می گوید: ما در حال وارد شدن به یک جامعه دانشی هستیم که در آن منابع اقتصادی اصلی، دیگر سرمایه بیشتر، منابع طبیعی و نیروی کار بیشتر و. نیست. منابع اقتصادی اصلی دانش خواهد بود قرن 21، قرن اقتصادی دانشی است. قبل از اقتصاد دانشی، اقتصاد صنعتی حاکم بوده که در این اقتصاد عوامل تولید ثروت اقتصادی، یکسری دارایی های فیزیکی و مشهود مانند زمین، نیروی کار، پول و ماشین آلات و. بوده و از ترکیب این عوامل اقتصادی، ثروت تولید می شود. در این اقتصاد، استفاده از دانش به عنوان عامل تولید، نقش کمی داشته است اما در اقتصاد دانشی، دانش یا سرمایه فکری به عنوان یک عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر دارایی های مشهود فیزیکی، ارجحیت بیشتری پیدا می کند در این اقتصاد، دارایی های فکری بخصوص سرمایه انسانی جزو مهمترین دارایی های سازمان محسوب می شود و موفقیت بالقوه سـازمان ها ریشه در قابلیت های فکری آنها دارد تا دارایی های مشهود (گلدی، 1386، ص105).
در طی دهه گذشته کسب و کارها، اهمیت مدیریت دارایی های نامشهود خود را درک کرده اند و توسعه مارک ها، روابط سهامداران، شهرت و فرهنگ سازمان ها را به عنوان مهمترین منابع مزیت پایدار تجاری خود در نظر گرفته اند. در این اقتصاد توانایی خلق و استفاده از ارزش این دارایی های نامشهود، یک شایستگی اصلی را برای سازمان ها بوجود می آورد (کینگ هانگ ،2009،ص10)[21].
کندریک[22] یکی از مشهورترین اقتصاددانان مطرح آمریکاست، می گوید که در سال 1925، نسبت سرمایه های تجاری نامشهود به سرمایه های تجاری مشهود 30 به 70 بوده است ولی این نسبت در سال 1990 به میزان 63 به 37 رسیده است؛ همچنین لئو” مطرح می سازد که فقط در حدود 10 تا 15 درصد کل ارزش بازاری شرکت ها را تشکیل می دهند که هنوز هیچ کاری در مورد اندازه گیری آنها صورت نگرفته است (همان منبع). همچنین یکسری مطالعات انجام شده در سال 1999 در زمینه ترکیب دارایی های هزاران شرکت غیرمالی در طی سال های 1978 تا 1998 نشان داد که رابطه بین دارایی ها نامشهود و مشهود 20 به 80 بوده و در سال 1998، این نسبت تقریباً به 80 به 20 رسیده است. این تغییرات قابل ملاحظه باعث ایجاد یکسری روش ها برای محاسبه ثروت شرکت هایی شده است که مهمترین دارایی های آنها، دارایی های نامشهود بویژه فکری و دانش بوده است.
امروز سازمان ها نیاز دارند تا بتوانند دارایی های خود را از نو و دوباره طبقه بندی کنند و باید این موضوع را درک کنند که چگونه این دارایی ها می توانند اهداف استراتژیک آنها را حمایت کنند و سهم آنها را از ارزش سازمان بصورت کمی در آورند و بتوانند این دارایی های خود را با دارایی های رقبای خود مقایسه کنند. برای این منظور بایستی ابتدا طبقه بندی جدیدی از دارایی های سازمانی را در این عصر ارائه کنیم. بی شک این دارایی های نامشهود دارای ارزش هستند چون وقتی شرکت ها (کسب و کارها) فروخته می شوند و بخشی از ارزش آنها بصورت سرقفلی نامگذاری و برچسب می خورد. بر طبق تفکر هوریب سرقفلی، تفاوت بین ارزش واقعی (بازاری) شرکت و ارزش دفتری آن است (بونتیس ،2000، ص18) [23].
سرمایه فکری، مجموع دارایی های ناملموس سازمان اعم از دانش(بخشی از سرمایه انسانی)[24]، سرمایه ساختاری[25]، سرمایه ارتباطی، سرمایه سازمانی، سرمایه داخلی و سرمایه خارجی[26] است بونتیس” ابتدا به سه نوع سرمایه انسانی، ساختاری، مشتری اشاره کرد و در سال 2000 طبقه بندی خود را به صورت سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی و دارایی یا مالکیت معنوی تغییر داد.
یک تفاوت کلیدی مابین تعاریف و مدلهای مختلف اندازه گیری سرمایه فکری برمی گردد به اولویتی که هر یک از آنها به اندازه گیری سرمایه انسانی و اجتماعی داخلی و خارجی می دهند. برخی از این مدل ها تمایل دارند که بر سرمایه مشتری تاکید کنند در حالیکه برخی دیگر بر سرمایه انسانی درون سازمانی توجه می نمایند و برخی دیگر یک نگرش کل نگر در خصوص مدلهای موجود اندازه گیری دارائیهای دانش به همراه مقایسه تطبیقی آنها فراهم میکند .
1-4- اهمیت و ضرورت پژوهش
در چند دهه گذشته فرایند تولید بسیاری از کالاها و خدمات دچار دگرگونی و تحولات زیادی شده است. علاوه بر آن در اقتصاد دانش محور امروز، موفقیت سازمانها در گرو توانایی مدیریت داراییهای نامشهود است براساس نظر مر[27] و همکارانش دلایل توجه سازمانها به مدیریت سرمایه فکری عبارتند از:
یاری رساندن به سازمانها در جهت تنظیم استراتژیها.
ارزیابی اجرای استراتژیها.
یاری رساندن به سازمانها در جهت تصمیمات گسترده و متنوع.
استفاده از نتایج اندازه گیری سرمایه فکری به عنوان مبنایی برای جبران خدمات.
ابلاغ این دارایی ها به ذینفعان خارجی سازمانها.
اندازه گیری ارزش و عملکرد مالی[28] شرکتها.
اهمیت اساسی انجام تحقیق حاضر، وجود نداشتن اقلامی به عنوان سرمایه فکری در صورت های مالی شرکت ها و پنهان بودن این اقلام در صورت های مالی شرکت ها می باشد و از جمله دلایل دیگر انجام تحقیق می توان به فاصله زیاد بین ارزش بازاری و ارزش دفتری شرکت ها اشاره کرد که تحقیقات را به سوی کشف عواملی ایجاد کننده این فاصله می باشد، می کشاند. در گذشته بیشتر دارایی هایی سازمان ها مشهود بودند ولی امروزه قسمت اعظم دارایی های سازمان ها نامشهود هستند پس در اقتصاد امروزه موفقیت سازمان ها به توانایی مدیریت این دارایی های نامشهود بستگی دارد.
1-5- اهداف پژوهش
1-5-1- اهداف علمی تحقیق
الف- بررسی رابطه میان سرمایه فکری شرکت و هریک از شاخص های عملکرد مالی شرکت.
ب- شناخت میزان رابطه بین مؤلفه بهره وری سرمایه انسانی[29] و هر یک از شاخصهای عملکرد مالی شرکت.
ج- شناخت میزان رابطه بین مؤلفه سرمایه ساختاری[30] و هر یک از شاخص های عملکرد مالی شرکت.
د- شناخت میزان رابطه بین مؤلفه سرمایه فیزیکی[31] و هر یک از شاخص های عملکرد مالی شرکت.
ه- بررسی اثر اندازه شرکت بر سرمایه فکری و شاخص های عملکرد مالی.
1-5-2- اهداف کاربردی تحقیق
از جمله اهداف کاربردی تحقیق، نشان دادن اهمیت سرمایه فکری به ذینفعان صورت های مالی شرکت می باشد. تا منجر به اخذ تصمیمات بهتر و دقیق تر مالی در مورد شرکت ها از سوی سرمایه گذاران، خود شرکت ها، اعتبار دهندگان، شرکت های سرمایه گذاری و غیره شود.
1-6- فرضیه های تحقیق
فرضیه های تحقیق به سه گروه فرضیه اصلی تقسیم می شود گروه اول در مورد رابطه بین سرمایه فکری با هریک از شاخصهای عملکرد مالی شرکت بحث می کند و گروه دوم در مورد رابطه اجزای سرمایه فکری با یکدیگر و در گروه سوم به تاثیر اندازه شرکت بر سرمایه فکری می پردازد.
فرضیه اصلی اول: ارتباط معنی داری بین مولفه های سرمایه فکری و شاخصهای ارزش بازار[32] بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت وجود دارد.
فرضیه فرعی اول: بین مولفه های سرمایه فکری و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری[33] شرکت از شاخص های ارزش بازار رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی دوم: بین مولفه های سرمایه فکری و نسبت Tobin q شرکت از شاخصهای ارزش بازار رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی سوم: بین مولفه های سرمایه فکری و نسبت P/E شرکت از شاخصهای ارزش بازار رابطه وجود دارد.
فرضیه اصلی دوم: ارتباط معنی داری بین مولفه های سرمایه فکری ونسبت سودآوری[34]ROA بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت وجود دارد.
فرضیه اصلی سوم: ارتباط معنی داری بین مولفه های سرمایه فکری و نسبتهای فعالیت[35] بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت وجود دارد.
فرضیه اصلی چهارم: ارتباط معنی داری بین مولفه های سرمایه فکری و نسبتهای بازده سرمایه[36] بعنوان شاخص عملکرد مالی شرکت وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم: بین مولفه های سرمایه سرمایه فکری و شاخصROE از معیارهای بازده سرمایه رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی پنجم: بین مولفه سرمایه سرمایه فکری و شاخص ASR از معیارهای بازده سرمایه رابطه وجود دارد.
فرضیه اصلی پنجم: ارتباط معنی داری بین مولفه هایسرمایه فکری و شاخص مبتنی بر ارزش آفرینی[37] EVA بعنوان معیارنوین عملکرد مالی شرکت وجود دارد.
فرضیه اصلی ششم: بین اندازه شرکت[38] با میانگین کل سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکت رابطه معنی داری وجود دارد.
1-7- تعاریف واژه ها واصطلاحات پژوهش
روش انجام تحقیق در این مطالعه پیمایشی بوده و جمع آوری داده های لازم جهت انجام پژوهش از طریق پرسشنامه صورت خواهد پذیرفت. جامعه آماری تحقیق، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که نمونه آماری از طریق فرمول کوکران (به شرح فصل سوم) محاسبه خواهد شد. به منظور تعیین اعتبار و روایی (قابلیت اطمینان) پرسشنامه از روش های علمی و نظرات اساتید دانشگاه و مدیران سازمان ها استفاده خواهد شد.
انتظار می رود که پس از انجام تحقیق، سودمندی ارزش نهفته دارایی ها بر تصمیمات سرمایه گذاری ذینفعان تأیید شود. همچنین موانع موجود در مسیر ارائه و افشاء این ارزش ها در ایران شناسایی شود.
1-2. تشریح و بیان موضوع
محصول نهایی و در واقع هدف اصلی فرایند حسابداری ارائه اطلاعات مربوط و قابل اتکا برای تصمیمات سرمایه گذاری ذیفعان مختلف از جمله سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان می باشد. بر این اساس کمیته تدوین استانداردهای حسابداری (1388) در بیانیه مفاهیم نظری گزارشگری مالی که زیربنای استانداردهای حسابداری ایران است اظهار می دارد که:
هدف صورت های مالی ارائه اطلاعات تلخیص و طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری واحد تجاری است به نحوی که برای طیف گسترده ای از استفاده کنندگان صورت های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع شود.»
هیات استانداردهای حسابداری مالی[1] (1980) در بیانیه شماره 1 از مفاهیم نظری حسابداری مالی[2] ، هدف گزارشگری یک واحد تجاری را به شکل زیر تعریف می نماید:
گزارشگری مالی باید اطلاعاتی ارائه کند که برای سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایراستفاده کنندگان حال و آینده مفید واقع شوند، تا آن ها بتوانند بر این اساس در زمینه سرمایه گذاری، دادن اعتبار و موارد مشابه تصمیم بخردانه ای اتخاذ نمایند. این اطلاعات باید برای کسانی که در مورد فعالیت های اقتصادی و تجاری درک معقولی دارند و سایرکسانی که تمایل دارند در مورد این اطلاعات با آگاهی معقول مطالعه نمایند، جامع باشد.
همچنین گزارشگری مالی باید به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان حال و آینده کمک کند تا آنها بتوانند مبلغ، زمان بندی و ریسک وجوه نقد دریافتی از محل سود تقسیمی یا بهره و وجوه حاصل از فروش، بازخرید یا سررسید اوراق بهادار یا وام ها را برآورد نمایند. از آنجا که جریان های نقدی سرمایه گذاران و اعتباردهندگان وابسته به جریان های نقدی واحد تجاری است، گزارشگری مالی باید اطلاعاتی ارائه کند تا دراین راستا به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان کمک کند که آنها مبلغ، زمان بندی و ریسک خالص جریانهای نقدی ورودی آتی به واحد تجاری را برآورد نمایند» (هندریکسون و ون بردا، 1992).
اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی باید دارای برخی خصوصیات کیفی باشند. که براساس تعریف مفاهیم نظری گزارشگری، خصوصیات کیفی عبارتند از:
خصوصیاتی که موجب می گردد اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی برای استفاده کنندگان در راستای ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری مفید باشد» (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، 1388).
همچنین مفاهیم نظری مذکور نگاره شماره 1-1 را برای خصوصیات کیفی اصلی، مرتبط با محتوای اطلاعات ارائه می کند:
نگاره شماره 1-1: خصوصیات کیفی مرتبط با محتوای اطلاعات
نگاره شماره 1-1: خصوصیات کیفی مرتبط با محتوای اطلاعات
براساس تعاریف کمیته تدوین استانداردهای حسابداری (1388) در مفاهیم نظری گزارشگری مربوط بودن عبارتست از:
اطلاعاتی مربوط تلقی می شوند که بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشته، حال و آینده یا تائید و تصحیح ارزیابی های گذشته موثر باشند».
با توجه به مطالب ارائه شده می توان این گونه نتیجه گرفت که واحدهای تجاری می بایست اطلاعاتی را ارائه نمایند که دارای ویژگی مربوط بودن باشد، و بدین ترتیب اهداف ترسیم شده برای حسابداری و گزارشگری مالی نیز محقق خواهد شد.
رویدادهای متنوعی در واحدهای تجاری بوقوع می پیوندد که اطلاعات آنها باید در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد. خروجی سیستم حسابداری عموماً مجموعه ای از اعداد و ارقام است، بنابراین تمام رویدادها باید کمی شده و تبدیل به رقم گردند. بدین منظور اصول، مبانی و اامات مختلفی در متون حسابداری پیش بینی شده است. از آن جمله اصل بهای تمام شده اام می کند که همه رویدادها باید در زمان وقوع به بهای تمام شده ثبت شود، همچنین مبنای واحد پولی بیان می کند که تمام رویدادهای مالی و غیرمالی واحد تجاری باید براساس یک واحد پولی گزارش شوند.
مبانی و اصول مذکور همزمان با تحولات محیط اقتصادی و پیشرفت های علوم مختلف دچار تغییرات و نوآوری های فراوانی گردیده و نظام های مختلفی را برای ارزشیابی اقلام صورت های مالی به وجود آورده است. بطور کلی می توان این نظام ها را در دو قالب اصلی یعنی بهای تمام شده تاریخی» و ارزش های جاری» خلاصه نمود. نظام بهای تمام شده تاریخی بیان می کند که ارزش اقلام صورت های مالی باید براساس مبالغ زمان تحصیل آنها ارائه شود و در مقابل نظام ارزش های جاری، به ارائه ارزش های بازار اقلام در زمان ارائه تاکید دارد.
3-آیا در شرکت های با رشد بالا درمقایسه با شرکت های با رشد پایین تاثیر اقلام تعهدی اختیاری بر جریان های نقدیعملیاتی آتی بیشتر است؟
1-3.اهمیت وضرورت انجام تحقیق
به دلیل اهمیت سود شرکت برای استفاده کنندگان صورت های مالی،مدیریت سعی می کند مبلغ و نحوه ارائه سود شرکت را دستکاری کند. کلاگ[5](1991)دو انگیزه اصلی برای دستکاری سود(مدیریت سود)را یکی از تشویق سرمایه گذاران برای خرید سهام شرکت ودیگری افزایش ارزش بازار شرکت عنوان می کنند.یکی از روش های دستکاری سود شرکت، استفاده از اقلام تعهدی است زیرا حسابداری تعهدی حق انتخاب قابل توجهی به مدیران در تعیین سود در دوره های متفاوت اعطا می کند.
از آن جا که اقلام تعهدی به دو دسته اقلام تعهدی اختیاری و غیر اختیاری تقسیم می شود. اقلام تعهدی اختیاری آن هایی هستند که مدیریت بر آن ها کنترل داشته و می تواند آن ها را به تاخیر بیندازد ،حذف کند و یا ثبت و شناسایی آن ها را تسریع کند.مدیران شرکت های با رشد بالا ممکن است از اقلام تعهدی اختیاری برای نشان دادن عملکرد مطلوب شرکت استفاده کنند. نتایج پژوهش مشایخی و شریعتی ایوری (1388)نشان می دهد که سود نسبت به جریان های نقدی عملیاتی رابطه قویتری با بازده سهام دارد. از سوی دیگر اقلام تعهدی نقش مهمی در افزایش توانایی سود برای انعکاس عملکرد شرکت(بازده سهام) از خود نشان دادند.
هنگامی که اقلام تعهدی اختیاری به دسته ه ای مثبت و منفی از هم جدا می کنیم، قیمت گذاری اقلام تعهدی اختیاری مثبت برای شرکت های با رشد بالا قابل توجه است.
بررسی تاثیر اقلام تعهدی اختیاری بر بازده سهام و این موضوع که چگونه و چه وقت بازار سرمایه به اطلاعات مربوط به سود واکنش نشان می دهد، به منظور مطالعه کارایی بازار سرمایه وهمچنین بررسی این تاثیر در شرکت های با رشد بالا و پایین از اهمیت خاصی برخوردار است.
1- 4 . نتایج مورد انتظار واهداف اساسی پژوهش
انتظار می رود که مدیران شرکت های با رشد بالا در مقایسه با شرکت های با رشد پایین برای تشویق سرمایه گذاران برای خرید سهام شرکت و افزایش ارزش بازار شرکت از اقلام تعهدی اختیاری برای مطلوب نشان دادن عملکرد شرکت استفاده کنند.این اختیار مدیریت می تواند سود گزارش شده را تحریف نماید از طرف دیگر ،مدیریت می تواند از طریق اجازه پخش اطلاعات محرمانه، سبب افزایش بار اطلاعاتی سود شود. اقلام تعهدی اختیاری می تواند واکنش بازار را به دنبال داشته باشد و بازده سهام را تحت تاثیر قرار دهد و این تاثیر ممکن است در شرکت های با رشد بالا بیشتر از شرکت های با رشد پایین باشد.
اقلام تعهدی اختیاری به دو دسته ی مثبت ومنفی تقسیم می شود که اقلام تعهدی اختیاری(تفاوت کل اقلام تعهدی بر اقلام تعهدی غیر اختیاری) مثبت از فزونی جریان ورودی بر خروجی به وجود می آید.مدیران شرکت های با رشد بالا در سیستم حسابداری تعهدی، با گزینه های متفاوتی در مورد زمان تشخیص سریعتر درآمد از طریق انجام فروش نسیه، اقلام تعهدی اختیاری مثبت بیشتر از منفی خواهند داشت. بنابراین چنین نتیجه می توان گرفت که تاثیر اقلام تعهدی اختیاری مثبت بر بازده سهام در شرکت های با رشد بالا بیشتر از شرکت های با رشد پایین خواهد بود (روبین،2014).
اطلاعات در مورد عملکرد مالی و تغییر در وضعیت مالی که تحت مبنای تعهدی گزارش می شوند استفاده کنندگان از اطلاعات مالی را در جهت ارزیابی توانایی شرکت های با رشد بالا را در ایجاد جریان های نقدی یاری می رساند.
با توجه به سوالات تحقیق هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اقلام تعهدی اختیاری بر بازده سهام و جریان نقدی آتی وهمچنین تاثیر اقلام تعهدی اختیاری مثبت بر بازده سهامشرکت های با رشد بالا نسبت به شرکت های با رشد پایین می باشد.
1- 5. استفاده کنندگان از نتایج پایان نامه
نتایج این تحقیق می تواند مورد استفاده کلیه استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری که علاقمند به دریافت چنین اطلاعاتی هستند قرار گیرد. از جمله این استفاده کنندگان می توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی (اعم از سهامداران کل و جزء)
2- دولت (وزارت امور اقتصاد و دارایی)
3- حسابرسان
4- سایر استفاده کنندگان: حسابداران،دانشجویان رشته حسابداری و کلیه افراد علاقمند به حسابداری
1- 6 . فرضیه های تحقیق
فرضیه های پژوهش به شرح زیر تعریف شده اند
فرضیه 1: تاثیر اقلام تعهدی اختیاری بر بازده سهام در شرکت های با رشد بالا در مقایسه با شرکت های با رشد پایین بیشتر است.
فرضیه2: تاثیر اقلام تعهدی اختیاری مثبت بر بازده سهام در شرکتهای با رشد بالا در مقایسه با شرکت های با رشد پایین بیشتر است.
فرضیه 3:تاثیر اقلام تعهدی اختیاری برجریان های نقدی عملیاتی آتی در شرکتهای با رشد بالا در مقایسه با شرکت های با رشد پایین بیشتر است.
1- 7. روش تحقیق
1-7- 1. جامعه آماری
جامعه آماری شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که از سال 82 تا 91 در بورس اوراق بهادار تهران بوده اند می باشد.
1-7- 2. نمونه آماری
ازبین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، شرکت هایی که دارای ویژگی های زیر بودند برای آزمون فرضیه ها انتخاب شده اند.
سال مالی شرکت ها منتهی به پایان اسفند باشد و در دوره مورد نظر تغییر سال مالی وفعالیت نداده باشند
شرکت های عضو نمونه تا قبل از اسفند سال 1382 در بورس تهران پذیرفته شده باشند .
شرکت ها نباید جزء گروه های صنعت واسطه گری مالی مانند بیمه وبانک باشند . زیرا ماهیت فعالیت این گونه از شرکت ها متفاوت از سایرین می باشد.
شرکت ها نباید از اعضای هلدینگ گروه های صنایع باشند زیرا سود وبازدهی این گونه از شرکت ها تابع سایر شرکت های عضو هر یک از گروه های صنایع می باشد.
اطلاعات مورد نیاز برای هریک از شرکت های انتخابی در دسترس باشد.
پس از حذف شرکت های فاقد شرایط مذکور ،تعداد شرکتهای مورد بررسی قرار گرفته در مدل اول این تحقیق 101 شرکت و تعداد سال – شرکت مورد مشاهده برابر 1010 بوده است. پس از حذف دادههای پرت تعداد مشاهداتی که مورد آزمون قرار گرفتند به 991 مشاهده رسیدند. همچنین تعداد شرکتهای مورد بررسی در مدل دوم نیز 101 شرکت و تعداد سال – شرکت مورد مشاهده برابر 909 مشاهده میگردد. تعداد مشاهدات برای آزمون این مدل نیز پس از حذف دادههای پرت به 889 مشاهده رسیدند.
1-7- 3. قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی:این تحقیق به بررسی تاثیر اقلام تعهدی اختیاری بر بازده سهام و جریان های نقدی عملیاتی آتی با توجه به رشد شرکت می پردازد.
قلمرو زمانی:دوره زمانی تحقیق 10ساله و از سال 82 تا 91 می باشد.
قلمرو مکانی:قلمرو مکانی تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
1-7- 4. روش گردآوری داده ها
جهت انجام این تحقیق و نتیجه گیری صحیح از تحقیق، اطلاعات نقش اساسی را ایفا می کند. در این خصوص به دو گروه از اطلاعات نیاز است.
گروه اول:اطلاعاتی که مرتبط با مبنای تئوریک وادبیات تحقیق می باشدکه مفاهیم بنیادی و چارچوب تحقیق رابیان می دارد. دسترسی به این اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و پایگاه های علمی و مقالات خارجی و داخلی جمع آوری خواهد شد.
گروه دوم: اطلاعات شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که این نوع اطلاعات از طریق گزارش های مالی ارائه شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران وسایت www.rdis.ir استخراج گردیده است.
1-8. متغیرهای تحقیق
1-8- 1. متغیرهای وابسته
بازده سهام(Rit):عبارتست از بازده محقق شده سهم i در سال t که به عنوان معیار ارزیابی عملکرد مورد استفاده قرار گرفت و به صورت زیر محاسبه می شود.
100×Ri,t =
Pi,t، Pi,t-1 قیمت سهام در پایان و ابتدای دوره t ، α درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات آورده نقدی ، β درصد افزایش سرمایه از محل اندوخته،Cقیمت پذیره نویسی یک سهم جدید
Di,tسود نقدی سهام عادی در طی دوره t
جریان نقدی عملیاتی آتی (OCFt+1): جریان های نقدی ورودی وخروجی ناشی از فعالیت های اصلی ومستمر مولد درآمد عملیاتی واحد تجاری(کمیته فنی سازمان حسابرسی،1388 :45)است. کهایندادهازصورتمالی گردشوجوهنقدشرکتهایموردنظراستخراجگردیده است.
1-8- 2. متغیرهای مستقل
اقلام تعهدی غیر اختیاری(NDA): پس از تخمین پارامترهای مدل تعدیل شده جونز از طریق مدل های سری زمانی و یا مقطعی، اقلام تعهدی غیراختیاری (NDA) به شرح زیر محاسبه می شود.
α1 +α2 + α3 = NDAj,t
اقلام تعهدی اختیاری(DAC): بعد از محاسبه اقلام تعهدی غیر اختیاری، اقلام تعهدی اختیاری از طریق رابطه زیر محاسبه می کردند:
NDAj,t – = DACj,t
رشد شرکت(GROW): متغیر ساختگی است اگر یک شرکت دارای MTB بالاتر از مقدار میانه آن در صنعت باشد برابریک و در غیر این صورت صفراست.
MTB:نشان دهنده ی رشد و برابر با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام در پایان هر سال مالی می باشد. ارزش بازار از ضرب آخرین تعداد سهام شرکت در آخرین قیمت هر سهم در پایان سال مالی بدست می آید.
ب- تطابق در ماهیت مورد معامله 92
ج- تطابق در طرفین عقد 93
گفتار دوم- وصول قبول به ایجاب کننده: 95
مبحث سوم- قبولی اصلاح شده: 97
گفتار اول- اصلاحات در شرایط اساسی: 98
گفتار دوم- اصلاحات در شرایط غیراساسی (قبولی مشروط): 98
گفتار سوم- نقش تأیید نامه ها: 99
مبحث چهارم- انواع قبول 100
گفتار اول- قبول لفظی: 101
گفتار دوم- قبول عملی: 102
گفتار سوم- سکوت قبول کننده 103
گفتار چهارم- انعقاد قرارداد تحت شروط استاندارد 105
مبحث پنجم- آثار قبول 106
گفتار اول- زمان تأثیر قبول 107
گفتار دوم- مکان تأثیر قبول 113
مبحث ششم- زوال قبول 115
گفتار اول- عدول از قبول 116
گفتار دوم- مرگ و زوال اهلیت قبول کننده 116
گفتار سوم- قبول پس از سقوط ایجاب 117
نتیجه گیری 119
منابع و مآخذ 123
مقدمه
الف- بیان مساله
از نظر لغوی ایجاب به معنی واجب کردن، لازم گردانیدن و قبول به معنای پذیرفتن و گرفتن چیزی، گفتار کسی را براستی و درستی پذیرفتن می باشد و در اصطلاح حقوقی هم ایجاب عبارت از اعلام اراده کسی است که دیگری را بر مبنای معینی به عقد بستن می خواند که به این شخص موجب اطلاق می شود. و قبول به معنی رضای بدون بدون قید و شرط به مفاد ایجاب است.مطابق بند 1 ماده 190 قانون مدنی یکی از شرایط اساسی صحت معامله داشتن قصد و رضایت طرفین معامله است، آنچه مسلم است اینکه هر دوی آنها امری معنوی و درونی است و در اینجا به معنای اشتیاق به ایجاد، قصد ایجاد و انشا عقد است . بدون شک و تردید آنچه به عقود حیات و جان می بخشد قصد طرفین است و عقود خارج از قصد متعاملین محقق نمی شود.منتها برای تحقق عقد صرف اراده ی حقیقی یعنی قصد انشا کافی نمی باشد و لاجرم امر دیگری هم باید دخیل باشد که دلالت بر قصد انشا کند و آن ر ا اراده انشایی یا خارجی می گویند. به همین جهت ماده 191 قانون مدنی مقرر می دارد عقد محقق می شود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند ». اصولاً در هر کشوری قوانین حاکم متناسب با نیازهای موجود جامعه به تصویب می رسند که امکان اصلاح و یا تکمیل آن به طور کامل به موازای پیشرفت و توسعه تکنولوژی و گسترش روابط حقوقی و اجتماعی و اقتصادی و ماٌلاً ضرورتهای جامعه، وجود ندارد و در مقاطع تجدید نظر هم مرجع قانونگذاری آنگونه که اقتضا می کند اهتمام و ابتکاری به خرج نمی دهد و تنها با وضع قوانینی به پاره ای از مشکلات و نیازها پاسخ می دهد. بدین سبب است که در نظام های حقوقی کشورها به دنبال بروز کمبود و نیاز های اجتماعی ناشی از همان گسترش روابط ، علمای حقوق با احساس تکلیف در مقابل عامه مردم با رعایت اصول مورد احترام قانونگذار و یاری جستن از نظریات ارائه شده در صدد گشایش مشکل و یافتن راه حلها برمی آیند و از طرفی به منظور نیل به اهداف عالیه با تحقق نظام قانونگذاری پیشرفته ، به مطالعه تطبیقی با نظام های حقوقی برتر دیگر کشورها می پردازد.وضع قانون مدنی ماهم مستثنی از این امر نیست زیرا همانطوریکه اشاره شد ایجاب و قبول یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه قراردادهاست و از ارکان اصلی و اساسی آنها به شمار می آید و مع الوصف به این موضوع به صورت خیلی محدود پرداخته شده است. از اینروست که محققان عرصه حقوق تلاش کرده اند در تمامی زمینه ها از جمله موضوع حاضر که قانون مدنی حکمی را بیان نکرده و یا مجمل است مطالعاتی را با نظر به حقوق کشورهای مطرح جهان از جمله فرانسه ، آمریکا ، آلمان ، مصر و سوئیس به عمل آورده و نتیجه را در قالب کتاب ، پایان نامه و یا مقاله به جامعه ارائه نمایند. در تحقیق حاضر حقوقی که مد نظر بوده و به عنوان اساس تطبیق قرار گرفته است حقوق مدنی کشور جمهوری اسلامی افغانستان می باشد. انتخاب این گزینه به عنوان اساس تحقیق شاید چندان جالب و با اهمیت به نظر نرسد که این امر هم به نظر متاثر از عدم اشتهار جهانی نظام حقوقی افغانستان می باشد ، لیکن نتیجه مطالعات معمول با لحاظ برجستگیهایی که در حقوق موصوف شاهد خواهیم بود ، مطمئناٌ میزان اهمیت بالای آن را هویدا خواهد کرد. قانون مدنی این کشور مبتنی بر دین اسلام و منطبق با فقه حنفی بوده و در سال 1355 هجری شمسی مشتمل بر 2416 ماده به تصویب رسیده است و از ماده 506 الی 526 و هکذا مواد 528، 529 و 1037 یعنی مجموع بیست و سه ماده موضوع مورد نظر اختصاص یافته است. برای مثال به چند نمونه مهم از مقررات حاکم بر ایجاب و قبول در قانون مدنی افغانستان اشاره میشود:
1- تعیین موعد برای قبول :
ماده 516 قانون مدنی افغانستان مقرر می دارد (1) هرگاه برای قبول ، معیاد تعیین شده باشد ، ایجاب کننده نمی تواند تا ختم میعاد معینه از ایجاب خود منصرف گردد. (2) در صورت عدم تصریح میعاد ، قبول احیاناٌ از قرائن ظاهری و یا طبیعت معامله شده می تواند.» بند 1 مبین اینست که مثلا ً کسی پس از توفقات لازم با مشتری راجع به یکباب خانه ای ، بگوید فروختم یا می فروشم و برای قبول ان مهلتی تعیین کنند ، تا انقضای مهلت معین، موجب نمی تواند از ایجاب خود صرفنظر کند. و بند 2 ماده هم شامل است که برای قبول مدتب تعیین نشده باشد که در این صورت قرائن ظاهری و یا ماهیت معامله تعیین کننده خواهد بود.
2- قبول پنداشته شدن سکوت در عقود تحت شرایط خاص:
ماده 526 قانون مدنی افغانستان مقرر می دارد سکوت وقتی قبول پنداشته می شود که بین عاقدین سابقه وجود داشته و ایجاب نیز بر اساس این تعامل صورت گرفته باشد و یا ایجاب به منفعت خالص طرف مقابل باشد»به موجب این ماده سکوت در معاملات وقتی قبول پنداشته می شود که طرفین ، قبل از انعقاد عقد پیرامون موضوع ان به گفتگو نشسته و توافقاتی را به عمل آورده باشند و ایجاب نیز بر این اساس صورت گرفته باشد و یا اینکه ایجاب قطعاً به نفع طرف مقابل باشد.
3- ملاک تعیین زمان و مکان عقد بین طرفین غایب:
در این خصوص ماده 523 قانون مدنی افغانستان مقرر می دارد عقد بین طرفین غایب در زمان و مکانی کامل پنداشته می شود که ایجاب کننده از قبول طرف مقابل علم حاصل کرده باشد (2) قبول به مجرد وصول به ایجاب کننده چنان فرض می شود که به ان علم حاصل شده است.» همانطوریکه معلوم است مقنن کشور یاد شده زمان و مکان وقوع عقد را جا و زمانی دانسته است که ایجاب کننده ودر آن محل زمان از قبول طرف مقابل علم حاصل کرده باشد. لازم به ذکر است قانون مدنی جمهوری اسلامی در تمامی موارد ساکت است.
ب- اهمیت تحقیق
بررسی تطبیقی ایجاب و قبول در حقوق ایران و افغانستان به منظور تبیین مبانی نظری ایجاب و قبول و بررسی نقش انشاء و اراده در تحقیق عقد از اهداف مهم این پایان نامه می باشد،تا شاید بتوان با بیان نقاط قوت و ضعف و بررسی آنها در جهت انتخاب مکانیسم های برتر برای تبین هر چه بهتر مقررات مرتبط به انعقاد قرار داد در حقوق ایران گامی مفید برداشته باشیم.
سوالات تحقیق
اول- سوالات اصلی
1- تعریف ایجاب و قبول در حقوق ایران و افغانستان چیست؟
2- وسایل ابراز اراده در حقوق ایران و افغانستان کدام ها هستند؟
3- مبانی تمیز مرحله مقدماتی گفتگوها از ایجاب و قبول در حقوق ایران و افغانستان چیست؟
4- آثار ایجاب در حقوق ایران و افغانستان چیست؟
5- در معاملات غیر حضوری مبنای تشخیص زمان و مکان در حقوق ایران و افغانستان چیست؟
6- متیازات احکام ایجاب و قبول در قانون مدنی افغانستان نسبت به قانون مدنی ایران کدام است؟
دوم- سوالات فرعی
1- از نظر حقوق ایران و افغانستان آیا اختیار قبول پیشنهادی حقی برای طرف آن بوجود می آورد یا اثر ایجاب تنها اباحه و اذن است؟
2- فاصله زمانی ایجاب و قبول در حقوق ایران و افغانستان چقدر است؟
3- سکوت طرف ایجاب در حقوق ایران و افغانستان چه حکمی دارد؟
هـ- روش تحقیق
روش انجام این تحقیق مثل دیگر آثار حقوقی غالباً بر اساس روش کتابخانه ای و استنادی و تحلیل حقوقی می باشد که در این راستا کتب و مقالات حقوقدانان ایرانی و افغان
3-6-2 پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی
122
3-6-2-1 اعتبار و روایی پرسشنامه سازمان بهداشت جهانی
123
3-6-3 پرسشنامه ویژگی شخصیتی نئو
124
3-6-3-1 اعتبار و روایی پرسشنامه ویژگی شخصیتی نئو
125
3-6-3-2 معرفی ابعاد پرسشنامه ویژگی شخصیتی نئو
126
3-7 روش اجرای پژوهش
127
3-8 تجزیه و تحلیل داده ها
128
· فصل چهارم: تحلیل داده ها
4-1 مقدمه
130
4-2 آمار توصیفی
130
4-3 آمار استنباطی
133
· فصل پنجم بحث و نتیجه گیری
5-1 مقدمه
148
5-2 یافته ها به طور کلی و به تفکیک اهداف تحقیق
148
5-3 بحث و نتیجه گیری
148
5-4 نتیجه گیری کلی
151
5-5 محدودیت های پژوهشی
152
5-6 پیشنهادات تحقیق
153
5-6-1 پیشنهادات پژوهشی
154
5-6-2 پیشنهادات کاربردی
155
· فهرست منابع
فهرست منابع فارسی
157
فهرست منابع لاتین
162
· پیوست ها
دوره تمرین حرکات ایروبیک
171
پرسشنامه سلامت عمومی
173
رضایت نامه
174
پرسشنامه شادکامی آکسفورد
175
پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF)
178
پرسشنامه ویژگی های شخصیتی نئو (NEO-FFI)
181
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
تمرینات ورزشی (ایروبیک) هوازی عبارتند از تمریناتی که از حرکات ریتمیک و متناوب ماهیچه ای بهره برده و ضربان قلب و تنفس را در مدت زمان خاصی بالا می برند (صفوی، 1387). اساس ورزش ایروبیک از حرکات موزون و سنتی کشورهای اروپایی است. شیوه ی تمرین ایروبیک موجب توسعه و افزایش آمادگی هوازی می شود و این مسأله موجب افزایش قدرت، سرعت و هماهنگی بین اعصاب و عضلات، انعطاف پذیری و چابکی می شود. در اجرای حرکات ایروبیک تمرکز ذهنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مسأله موجب رشد ذهنی و توسعه خلاقیت می شود (صفوی، 1387). بررسی ها نشان می دهد که فعالیت بدنی (هوازی) با تکرار، شدت و مدت مناسب و بر اساس برنامه های منظم، مزایای چشمگیری در بر داشته و در مواردی موجب پیشگیری از گسترش برخی بیماری ها می شود. اگرچه تمرینات هوازی می تواند موجب بهبود عملکرد سیستم ها و بخش های مختلف بدن از قبیل تنفس و انتقال اکسیژن، قلب و عروق، سیستم عصبی، سیستم غدد
داخلی، حجم خون عضله و ترکیب بدن شود ولی اغلب از بعد سلامتی نیز مورد توجه است و می تواند منجر به کاهش فشار خون، چربی، کلسترول و تری گلیسرید، ناراحتی های ارتوپدی و بیماری های قلبی شود (مهربانی، 1387).
کوپر محقق و فیزیولوژیست معروف معتقد است که تمرینات ورزشی هوازی کلیدی است برای گشودن دری که آن را تندرستی جسمانی و روان می نامند. به نظر تعدادی از محققان همچون بلو[1]و کاواناف، نقش معجزه آمیز دویدن در کاهش افسردگی انکار ناپذیر است (صفوی، 1387). شرکت در فعالیت های بدنی ریتمیکی، هماهنگی همه ی اندام ها و دستگاه های بدن را بالا می برد و نقش محافظتی بر توانایی عملکردی قلبی- عروق، دستگاه تنفس، غدد، اعضای حرکتی و دستگاه عصبی دارد.
یکی از سازه های همگام با سلامت روانشناختی، شادکامی می باشد. طی سال های اخیر روانشناسان علاقمند به حیطه روانشناسی مثبت نگر توجه خود را به منابع بالقوه احساس های مثبت نظیر شادکامی معطوف کرده اند، این سازه دو جنبه دارد: یکی عوامل عاطفی که نمایانگر تجربه هیجانی، شادی، سرخوشی، خوشنودی و سایر هیجان های مثبت است و دیگری ارزیابی شناختی و رضایت از قلمروهای مختلف زندگی که بیانگر شادکامی و بهزیستی روانی است. (شفرد[2]2002; به نقل از کار، 2004) بر این باور است که شادکامی، ادراک تنیدگی را کاهش و توانایی شخص را برای کار و فعالیت افزایش می دهد. نشاط دوست و همکاران (1386) مطرح نمودند که شادکامی با رضایت شویی، خوش بینی، حضور در اماکن مذهبی، میزان فعالیت هنری، رضایت از زندگی و میزان ورزش هفتگی ارتباط مثبت معنادار و با سابقه بیماری های جسمانی و روانشناختی ارتباط منفی معنادار دارد. نظریه پردازان و پژوهشگران حیطه علوم زیستی و علوم انسانی در کارهای علمی خود سعی کرده اند منابع و عوامل موثر شادکامی را معرفی نمایند. این منابع و عوامل می توانند تحت مجموعه عوامل روانی، جسمانی، اقتصادی، مذهبی، معنوی وفرهنگی مورد بحث قرار گیرند. از عوامل روانی می توان به شخصیت و ابعاد آن، سبک های شناختی، خوشبینی، خشنودی و رضایت مندی و سلامت روانی اشاره داشت (دینو[3] و کوپر[4]، 1998). از منابع و عوامل جسمانی; سلامتی، خوردن و آشامیدن، خواب و استراحت، فعالیت های جنسی وتمرین های ورزشی رایج ترین می باشد (مارولاکیس[5] و زرواس[6]، 1993). موفقیت وتایید اجتماعی، ارتباطات اجتماعی و روابط دوستانه، خانواده، عشق و صمیمیت از جمله منابع و عوامل اجتماعی شادی می باشند (مایرز[7]، 1995). از منابع و عوامل اقتصادی شادی می توان به کار، درآمد، ثروت، رفاه اجتماعی، توسعه اقتصادی و رشد درآمد ملی اشاره داشت (مورفی[8] و آتاناسود[9]، 1999). ایمان قلبی، باور های مذهبی استوار، انجام مناسک مذهبی، دعا و عبادت، حضور در اماکن مذهبی، احساس نزدیک بودن به خداوند و داشتن تصویری دوستانه از خداوند از عوامل مذهبی و معنوی شادی می باشند (الیسون[10]، 1998).
حداقل از زمان یونان باستان، فیلسوفان و صاحب نظران راجع به شرایط لازم برای شادکامی به تعمق و تفکر پرداخته اند (وینهاون[11]، 1984). آنان دیدگاه های بسیار متفاوت راجع به شادکامی[12]داشته اند. بعضی از این فیلسوفان معتقد بودند شادکامی را می توان به بهترین وجه با سرکوب امیال و خواسته ها به دست آورد، در حالی که عده ای دیگر، تحقق امیال را کلید شادکامی می دانستند (فریش، 2006).
افلاطون شادکامی را محصول جانبی منصف بودن و اخلاقی عمل کردن می دانست (پلاتو[13]، 2001). ارسطو اعتقاد داشت که همه ی تلاش انسان، معطوف به تامین شادکامی برای داشتن زندگی خوب است. اصول اخلاقی او را می توان به عنوان اولین کتاب خودیاری شادکامی تلقی کرد، به این معنا که هدف آن عبارت بود از راهنمایی در جهت استحکام یک زندگی پربار و شاد (هیوجز، 2001). در تلخیص و جمع بندی دیدگاه های فلسفی و نظری راجع به شادکامی، نظریه ی ریچارد کوآن (1997) قابل تأمل است. کوآن پس از مرور و بازنگری قسمت اعظم آنچه فیلسوفان و روان شناسان نظریه گرا راجع به شادکامی، ء، تحقق خود و بهداشت روانی گفته اند اظهار می دارد که شادکامی را می توان به پنج حالت کسب کرد:
کارایی یا شایستگی در مهارت های اساسی زندگی طوری که شخص بتواند روی کار و علل بیرون از خود تمرکز کند. این مهارت ها عبارتند از مهارت های اساسی ارتباطی و فکری.
خلاقیت که در آن افراد به گونه ای خلاق نسبت به تجربه ی زندگی، آزاد و انعطاف پذیر بوده و نقش اصیل و مبتکرانه ای را در چگونگی زندگی و کار خود ایفا می کنند.
هماهنگی درونی شامل پذیرش و درک شخصی.
پیوند داشتن با دیگران یعنی برخوردار بودن از همدلی، حساسیت و همدردی نسبت به افرادی که در زندگی نگران آن ها هستیم و نیز نسبت به کل بشریت. این ویژگی باعث ایجاد روابط ء کننده و بارور می شود و توجه آدمی را فراتر از خویشتن می برد و به طور کلی او را معطوف و متوجه نوع بشر می گرداند.
تعالی که در آن خود، مجزا یا بیگانه شده از جهان، طبیعت و عالم در نظر گرفته نمی شود و مفهوم عرفانی از وحدت را با کل بزرگ تری که می توان آن را خدا، طبیعت، زیبایی نهایی یا عشق نامید تجربه کرد (فریش[14]، 2006).
قرن هاست که مردم در جستجوی زندگی خوب بوده اند. در این جستجو، سؤال اصلی این بوده که کیفیت یک زندگی سالم چیست؟ مدل های مفهومی کیفیت زندگی»، پد یده ای نسبتاً جدید، اکثراً همراه با تفکر جدید در مورد اهداف توسعه بوده اند و حوزه های سلامتی، کار، اقتصادی، اجتماعی، روحی روانی و خانوادگی را شامل می شوند (ولکر و رز[15]، 1999). به طور کلی، می توان گفت کیفیت زندگی فقط از نظر فرد مشخص می شود. اگرچه کیفیت زندگی را می توان به طور کلی با عبارت شادی یا رضایت تعریف کرد، اما این دریافت کلی به وسیله جنبه های مختلف زندگی فرد تحت تأثیر قرار می گیرد. رضایت از زندگی، به وسیله درک هر فرد از شرایط کنونی اش، در مقایسه با انتظارات، آرزوها و شرایط دلخواه و ایده آل او تعیین می گردد (بونومی[16]، 2000).
تاکنون پژوهش های زیادی پیرامون شادکامی و عوامل موثر بر آن انجام گرفته است (وین هوون[17]، 1997) و روان شناسان، توجه ی خود را بر منابع بالقوه ی احساسهای مثبت، نظیر احساس شادکامی معطوف کرده اند (سلیگمن [18]و همکاران، 2000; کوهن و پرسمن[19]، 2005). وین هورن (1997) معتقد است که شادکامی، مقدار ارزش مثبتی است که یک فرد برای ی که می توانند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد (باس[32]، 2000) به عبارت دیگر،
دعا از جمله مفاهیم اسلامی است که عقیده مسلمانان درباره آن بسیار متفاوت است. عده ای دعا را در متن زندگی خویش قرار می دهند و اعمالشان را در هم تنیده با دعا انجام می دهند و گروهی می پندارند که دعا می تواند جای عمل را در زندگی انسان بگیرد و آنها می توانند عمل را در پرتو دعا کنار گذاشته و در سایه دعا به همه چیز دست یابند (برازش، 1368). از دیدگاه ائمه کسی که به گناهش ادامه می دهد و از خداوند طلب آمرزش می نماید مانند کسی است که پروردگارش را مسخره کرده است (رضایی، 1377). پس در سیره ائمه اطهار علیهم السلام کنارگذاشتن عمل و دعا کردن در قبال آن، مردود است و در زندگی آنها به زیبایی مشاهده می گردد که ایشان در عین مأنوس بودن با دعا و نیایش، به جهاد و کوشش، تفکر و اندیشه و کسب علم می پرداختند و شجاعت و حمیت و مسئولیت پذیری در زندگی آنان موج می زند. شناخت ما از استعدادهایمان باعث برداشت درست و دقیق از دعا شده، ما را در سعی و تلاش با انرژی مضاعف یاری می رساند» (خوشناموند، 1388).
تربیت از دیدگاه مطهری عبارت است از پرورش دادن استعدادهای درونی بالقوّه موجود در یک شیء و به فعلیت درآوردن آن (مطهری،1388الف)؛ و تربیت اسلامی از دیدگاه باقری، شناخت خدا به عنوان ربّ یگانه انسان و جهان و برگزیدن او به عنوان ربّ خویش و تن دادن به ربوبیت وی و تن زدن از ربوبیت غیر اوست (1387)؛ و به مفهوم واضح تر تربیت اسلامی عبارت است از عبد شدن و رسیدن به مقام عبودیت. حال که تربیت در اسلام رسیدن به مقام عبودیت معرفی می شود و با توجه به حدیث الدّعاء مخّ العباده»، پس عبودیت که از راه عبادت حاصل خواهد شد جز با دعا، بدست نخواهد آمد و تربیت جز از راه دعا به انجام نخواهد رسید.
حال اینگونه به مسئله نگاه میکنیم که آیا پرورش ابعاد مختلف وجودی انسان یعنی بعد دینی، جسمانی، عقلانی، عاطفی و اجتماعی انسان در پرتو دعا می تواند انجام بگیرد؟ و اهداف مترتّب بر دعا می تواند پرورش این ابعاد را پوشش بدهد؟ (علوی، 1388).
دعا بدلیل ایجاد ارتباط با پروردگار، چه به صورت دعای فطری و چه به صورت دعای زبانی (از زبان خود داعی و یا از زبان انسان های کامل) می تواند در پرورش بعد دینی و معنوی انسان نقش داشته باشد. وصول روح انسان به سرچشمه معنویت و رحمت، تشنگیهای او را سیراب نموده و از امواج رحمت فیض، او را مملوّ خواهدکرد. در دین اسلام و مذهب شیعه توجه خاص به فرهنگ دعا شده است و ادعیه متعدّدی که از امامان شیعه بر جا مانده و تأکید فراوان بر دعا و نقش آن در زندگی انسان به این امر اذعان دارد که از دیدگاه ائمه اطهار علیهم السلام دعا از روش های مهم تربیت بعد دینی در انسان است. البته دیدگاه انسان نسبت به دعا در این مقوله بسیار اهمیت دارد. در دیدگاه ائمه علیهم السلام، کلیه افعال انسان می تواند رنگ و بوی دعا به خود بگیرد و حتی حرکات و سکنات روزمره او می تواند نیایش به درگاه باریتعالی به حساب آید. شرایط و لوازمی که باعث می گردد این مهم تحقّق یابد، شرایط و لوازم خاصّی است که ما را به شرایط تربیت و تدریس رهنمون میگردد. فردی که عبادات خود و نیایش به درگاه باریتعالی را با کاهلی اشتباه نمی گیرد و سعی و تلاش مضاعف را در راه خدمت به جهان هستی و خلق، خود و خانواده اش مصداقی از نیایش فرض می نماید، با تلاش و تهجّد خویش جسم خود را هم قوّت خواهد بخشید و لبیک پروردگار را در ازای قَوِّ عَلی خِدْمَتِکَ جَوارِحی» (دعای کمیل، ص107) خواهد شنید.
ایجاد رابطه عاطفی و محبّت آمیز بین خالق و مخلوق، شکوفه های عاطفه و مهر را در نهاد انسان به عطرافشانی وا می دارد. پروفسور والتر رکوفمان استاد دانشگاه بریستول انگلیس به نقل از پناهی مینویسد: هنگام ستایش و نیایش چنان صمیمیت و اخلاقی در ما ایجاد می شود که در هیچ یک از حالات عادی میسّر نیست. سکوت تنهایی را می شکند و فضای گسترده ای را پیش روی نیایش کننده باز می کند. احساسات و عواطفی که در گفت و گوهای معمولی با مردم دچار شرمساری ها و رودربایستی ها می شود، در اینجا به شکل سپاسگزاری های صمیمانه، و خواهش های دوستانه در می آید.آن چه در عقده دل به شکل غنچه های ناشکفته و پژمرده بوده، اکنون هم چون گل خندانی باز و شکفته می شود؛ روح آدمی پر و بال گرفته به آسمان ها پرواز کرده و اوج می گیرد» (1384، ص 156).
در حیطه پرورش بعد عقلانی سیریل برت، روان شناس انگلیسی می گوید: ما بوسیله نماز (نیایش) می توانیم وارد آنچنان محیط گستردهای از نشاط عقلانی شویم که در شرایط عادی یارای وصول به آن را نداریم.
روژه گارودی، دانشمند و فیلسوف مشهور فرانسوی، با بیان هماهنگی عبادت مسلمانان، که به سوی کعبه با صفهای فشرده و با همدلی مجذوب سرچشمهی علم و قدرت هستی میشوند به طور غیر مستقیم نقش نیایش را در پرورش بعد اجتماعی مورد تأیید قرار میدهد (پناهی،1384).
امام خمینی رحمه الله علیه (1387) درباره تربیت اجتماعی دعا می فرمایند: . ما اگر هم قطع نظر از این بکنیم که برای رسیدن انسان به کمال مطلق این ادعیه کمک می کند، برای اداره یک کشوری هم اینها کمک می کنند. . وقتی جامعه (جمع) افراد است، افراد اگر فرض کنید نصفشان اشخاصی باشند که به واسطه اشتغال به همین دعا و ذکر و امثال ذلک از معاصی (دوری می کنند)، کاسب است کسبش را می کند، معصیت هم نمی کند، ی هم نمی کند. . تربیت جامعه به همین چیزهاست، به همین ادعیه است، به همین اموری است که از پیغمبر و از خدا وارد شده است» (ص104).
برای تربیت روانی انسان و دور شدن از امراض روانی و عصبی و رسیدن به آرامش، دعا، راه حل چاره ساز و نهایی است. نهرو» مردی که از سنین جوانی لامذهب شده بود به نقل از مطهری در اواخر عمر می گوید: من در روح و جانم خلأی احساس می کنم که هیچ چیز نمی تواند آن را پر کند مگر یک معنویت. علت این اضطرابی که در جهان پیدا شده، تضعیف نیروهای معنوی است. امروز که در دنیا بیماری های روانی زیاد شده، در اثر این است که برخی مردم از عبادت و پرستش رو برگردانده اند. ما این حساب را نکرده بودیم؛ ولی بدانید که هست» (پناهی، 1384و مطهری، 1388ب).
گاندی، هیل، ویلیام جیمز، مارسلی بوازار، کارل یونگ، هنری لینک و صدها دانشمند و فیلسوف شرق و غرب از ابعاد مختلف، دعا و نیایش را مورد تأیید و تصریح قرار داده اند و برای آن ارج و منزلتی غیرقابل وصف بر می شمارند. دانشمندان و صاحبنظران اسلامی نیز به این مهم پرداخته اند و بیشتر نقش تربیت معنوی و عاطفی دعا را مورد بررسی قرار داده اند (بختیاری، 1383، جعفری، 1347، شهیدی، 1387و .). به نظر می رسد شرایط بررسی تربیتی دعا و اثرات آن و استخراج آموزه های تربیتی از ادعیه مأثوره از ائمه اطهار علیهم السلام مهیا می باشد و می توان با تکیه بر تأییدات و تأکیدات اندیشمندان جهان و صاحبنظران اسلامی با قدرت این راه را ادامه داد.
بیان مسأله:
در دنیای معاصر به دلیل فاصله گرفتن بشر از بنیان فطرت خویش و روی آوردن به آنچه با عنصر وجودی و معنوی او فاصله دارد، دچار اضطراب و نگرانی شده است و آرامش درونی خویش را از دست داده است. انواع گرفتاری هایی که امروزه بشر دست به گریبان است همگی ناشی از غفلت انسان از تربیت و سازندگی روحی و اخلاقی است» (سلیمانی میمند، 1385). دعا، معجونی از تعلیم و تربیت است که هم روح انسان را تربیت می کند و از طریق رابطه با معبود، صفای باطن و فیوضات معنوی را برای بشر به ارمغان میآورد و هم اینکه حاجات انسان را برآورده ساخته و بلاها و رنجها را از انسان دفع می نماید. از طرفی تضرّع و خشوع هنگام دعا، غرور و منیت انسان را می شکند و آرامش دل و روحیه قوی برای او به ارمغان می آورد. همچنین است توجه به معانی و معارف ادعیه، که با افزایش شناخت و معرفت انسان، او را در پیمودن صحیح مسیر زندگی یاری نموده و وی را ثابت قدم می نماید (محمدی اشتهاردی، 1380). دعاهای شیعی علاوه بر مفهوم نیایش و طرح نیازهای بندگان دارای جنبه های عاطفی، آموزشی و حتی فرهنگی و ی اجتماعی دیگری نیز هست» (عسگری، 1387، ص7). انسان امروز، که از اصل خویش دور گشته و روز به روز بر حیرانی و اضطراب او افزوده می گردد جز با پناه آوردن به دامان معنویت و دعا نمی تواند آرامش خویش را باز یابد. الکسیس کارل به نقل از پناهی (1384) میگوید: اگر صمیمانه به دعا و نماز بپردازید خواهید دید که زندگی شما به صورت عمیق و مشهودی تغییر خواهد کرد. باید بگوییم دعا فعالیتی است که برای تکامل صحیح شخصیت و تمامیت عالی ترین ملکات انسانی ضرورت دارد. تنها در دعا و نماز اجتماع کامل و هماهنگ بدن و فکر و روح حاصل می شود و به آدمی که هم چون نی شکنندهای است، نیرومندی و استقامت بیرون از حدّ تصوّر می بخشد. دعا و نماز عملی است که آدمی را در حضور خدا قرار می دهد» (ص 161).
هنری لینک[4] در کتاب بازگشت به ایمان» اظهار می دارد: در نتیجه تجربه طولانی خود در اجرای آزمونهای روانی، به این مطلب پی برده ام که مؤمنان، دارای شخصیتی قوی و بهتر از افراد بی ایمان هستند. توین بی[5] معتقد است بحرانی که بیشتر اروپائیان و امریکائیان در قرن حاضر دچار آن شده اند، اساساً به فقر معنوی آنان باز می گردد. او عقیده دارد تنها راه درمان این فروپاشی اخلاقی که دنیای غرب گرفتار آن است، بازگشت به دین و معنویت می باشد» (پناهی، 1384،
ص 160).
بِک» یکی از روانشناسان معروف میگوید: تصوّر خطرهای قریبالوقوع که در زیربنای اعتقادات مبتلایان به اضطراب قرار دارد، باعث این بیماری شده است، به همین سبب اگر این افراد بخواهند خود را از احساسات اضطرابی فراگیر رها سازند، باید این اعتقادات و باورها را تغییر دهند؛ از این رو بک» با بهره گرفتن از همین روش، یعنی تغییر باورهای بیماران به درمان آنها میپرداخت و بیمار وقتی به نادرست بودن افکار و باورهای خود پی می برد، کمتر دچار اضطراب فراگیر می شد» (همان، ص 36). در بینش اسلامی، هر چه شناخت انسان از پدیدههای مرتبط با خود کاملتر و دقیقتر باشد، کمتر دچار سردرگمی و اضطراب می گردد و به وجود آمدن باورهای دقیق و صحیح از خدا»، انسان»، دنیا» و مرگ» می تواند انسان را به آرامش درونی و دور شدن از سردرگمی و اضطراب در زندگی برساند (پناهی، 1384). ایجاد دگرگونی در تلقّی افراد از جمله لوازم قطعی تغییر رفتارها و اعمال آن هاست. زیرا نوع تلقّی و به عبارت دیگر نحوه ارزیابی امور، یکی از مبانی مؤثر در نوع رفتار و اعمال است. بینش نوعی آگاهی عمیق و گسترده است و از این رو آدمی را با واقعیت مورد نظر کاملاً در می پیوندد، امّا اصل آگاهی ممکن است سطحی و کم دامنه و لذا گمراهکننده باشد. بر این اساس، خداوند گاه منحرفان را موصوف به آگاهی» (علم) میداند، اما همواره بینش» (بصیرت) را از آنها منتفی دانسته است. در قرآن هم، روش اعطای بینش» مورد تصریح قرار گرفته است: قَدْ جَاءکُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّکُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْهَا، به راستی بینش هایی از نزد پروردگار شما برایتان آمده است. پس هر که در پرتو آن بینا شود، به سود خود چنین کرده است و هر که کوری ورزد، به زیان خود عمل کرده است. (انعام: 104)» (باقری، 1387، ص 104).
رفیعی مترجم کتاب سیر آرای تربیتی در تمدن اسلامی» در رابطه با اعتقاد شیعه در مورد علم امامان می گوید: شیعه امامت علی علیه السلام و یازده فرزند او را منصبی الهی می داند که رسول خدا به آن تصریح فرموده است. یکی از ویژگی های امامان معصوم علیهم السلام احاطه آنان بر علوم الهی است، . امامان علیهم السلام در احاطه بر علوم . از هر رطب و یابسی در قرآن آگاه بوده اند. امامان علیهم السلام علوم الهی را آن مایه که لازم بوده است به شیعیان می آموختند و به آموزش علوم اهلبیت علیهم السلام به شیعیان بسیار اهتمام داشتند . » (1387، ص45). بنابراین ائمه اطهار علیهم السلام که شاگردان بر حق مکتب معرفتی قرآن کریم می باشند و از چشمه زلال معارف الهی قرآن نوشیده اند، در قالب بیان ادعیه، انسان ها را به بینش هایی می رسانند که منجر به بینایی» (بصیرت) آنها خواهند شد و سود» (رسیدن به کمال) آنان را در پی خواهد داشت. باقری (1387) بینش هایی را که در قرآن برای برداشت صحیح انسان ها از امور مطرح شده است را در پنج مورد بیان می نماید:
الف- بینش در مورد جهان هستی
ب- بینش در مورد دنیا
ج- بینش در مورد حقیقت انسان
د- بینش در مورد تاریخ انسان
هـ – بینش در مورد مرگ و پس از مرگ
مبنا، مجموعه ای از قانونمندیهای شناخته شده در علوم نظری میباشد که تعلیم و تربیت بر آنها بنا نهاده میشود و به آنها تکیه دارد. مبانی تربیت می تواند ویژگیهای خدا، انسان، دنیا و مرگ باشد که در علوم انسانی مورد بحث قرار میگیرند. این ویژگیها صفاتی حقیقیاند که به شکل قضایای حاوی است» قابل بیاناند: مثلاً خدا، مهربان است» و یا انسان، حریص است». سپس دستورالعملهای دیگر شامل اصول و روشها از مبانی استنتاج خواهند شد» (باقری،1387). با توجّه به اینکه معارف موجود در ادعیه وصل به منبع وحی است، و معارفی حقیقیاند، میتوان با کنکاش در متن ادعیه، بینشهای مربوط به مبانی مذکور را از آن استخراج نمود و آموزههای تربیتی مربوط به هر کدام را بررسی کرد. لازم به ذکر است که بیانات ائمه هدی سلام الله علیهم اجمعین اغلب با هم ارتباط داشته و از ریشه قرآنی مایه گرفته است» (زمردیان، 1365، ص 19) و ذکر هر سند از معصوم، به منزله ذکر سند از تمامی آنهاست. اسناد کافی در خصوص تبیین نظام تربیتی آنان (ائمه اطهار علیهم السلام)، از یک یا چند معصوم در اختیار نیست، ولی اگر به اسناد تربیتی مربوط به همه ائمه معصومین (ع) مراجعه شود، می توان این نظام را تعریف کرد و توضیح داد» (رستمی نسب، 1388، ص 18). به همین دلیل برای تبیین مبانی تربیتی این پژوهش یعنی خصوصیات خدا، انسان، دنیا و مرگ از ادعیه متعدّد که از امامان معصوم در کتاب مفاتیح نقل گردیده است استفاده می شود تا با کنار هم قرار دادن معارف مربوط به هر مبنا، بتوان آن را تشریح نمود و سپس آموزههای تربیتی آن را استخراج کرد. بر این اساس است که تحقیق حاضر در صدد پاسخگویی به این سؤال کلی و اساسی است که ویژگیهای خدا»، انسان»، دنیا» و مرگ» و آموزههای تربیتی مرتبط با آنها در مفاتیح چیستند؟ البته به دلیل کثرت ویژگیهای هر مبنا در کتاب مفاتیح و کمبود وقت و امکانات محقق، فقط به تعداد بسیار کمی از صفات، که محقق احساس نموده است بهتر از بقیه صفات به آموزههای تربیتی مرتبط میگردند، پرداخته شده و از مابقی ویژگیها – که فرصت و امکانات گستردهتری را میطلبند – چشم پوشی شده است.
هدف های تحقیق:
بیان هدف یا هدفها یکی از قسمتهای مهم پژوهش است. زیرا در این قسمت از تحقیق مشخص میشود که محقّق چه چیزی را مد نظر قرار داده است و اصولاً در جستجوی چه چیزی است. بدون بیان هدف ها امکان ارزشیابی از کار محقق وجود ندارد. نتیجهگیری هر پژوهش به یافته های آن بستگی دارد و این امر بدون بیان هدفها امکانپذیر نیست» (دلاور، 1373، به نقل از موسی پور و علوی، 1388).
هدف کلّی: شناسایی مبانی تربیت (ویژگیهای خدا، انسان، دنیا و مرگ) در مفاتیح و تبیین آموزه های تربیتی مرتبط با آن مبانی.
هدف های جزئی:
شناسایی ویژگی های خدا و آموزه های تربیتی آن در مفاتیح الجنان
رشد پرورش مطلوب شخصیت کودکان بدون توجه به اصل مهم و اساسی که همان تعلیم و تربیت منطقی آنهاست میسر نخواهد بود. در این تحقیق محقق به دنبال این است که تا چه میزان برنامه های درسی دوره پیش دبستانی به رشد شخصیت اجتماعی، عاطفی، عقلانی، معنوی و اخلاقی کودکان توجه دارد؟
اهمیت و ضرورت مسأله:
اهمیت آموزش و پرورش پیش دبستانی از ابتدا بر همه دست اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت پوشیده نبوده است. تمام کسانی که به نحوی با مسائل آموزش و پرورش کشور ارتباط دارند به این نکته اساسی و بدیهی آگاهی دارند که حل مشکلات و معضلات آموزش و پرورش کشور به طور مستقیم به مسائل دوره پیش دبستانی بستگی دارد. در صورتی که با مسایل این دوره تحصیلی به طور جدی و همه جانبه برخورد نشود نباید امید چندانی به حل مشکلات دوره های بعدی تحصیلی داشت (ندیمی، 1387).
چرا که امروزه در بسیاری از نظامهای پیشرفته جهان مسأله آموزش و پرورش پیش دبستانی به عنوان یکی از پایه های اساسی تعلیم و تربیت پذیرفته شده و تقریباً در عمده تقسیم بندی های رشد، سن آموزش قبل از دبستان به عنوان یکی از مراحل تکوین شخصیت مورد تأکید قرار گرفته است که گسترش تعلیم و تربیت خردسالان در سنین پیش دبستان باید از جمله هدف های اساسی جهت گیری آموزشی این دهه باشد که بدون تردید این نوع آموزشی یکی از نیازهای مبرم ساخت شخصیت در کودکان است و به عنوان یک عامل قوی در ارتباط کودک با اجتماع تأثیر می گذارد. تا آنجا که ترس و نگرانی کودک را نسبت مدرسه از بین برده و انگیزه لازم جهت یادگیری را در او فراهم می آورد. برنامه های درسی این دوره باید از متن فلسفه و ارزش های حاکم بر تعلیم و تربیت سرچشمه گیرد و به عنوان عنصری از کل نظام تلقی شود. فراگیری و شمول عام داشته و انگیزه و آگاهی های لازم جهت شروع دوره بعدی تحصیلی را در کودکان فراهم آورد. پس ضروری است که برنامه آموزش و پرورش کودکان پیش دبستانی با توجه به نیازها و استعدادهای آنان طراحی شود (ندیمی، 1387).
رشد ارتباطات اجتماعی، آموزشی، مقدمات خواندن، نوشتن، حساب کردن پرورش ذوق کودکان، ایجاد فرصتهای تجربه برای یادگیری مسائل مربوط به تغذیه مناسب و اهمیت آن در رشد عمومی، رشد جسمی، تربیت بدنی آشنایی با مهارت های خودیاری شخصی، افزایش مهارت های مربوط به تصور صحیح از خود، نحوه ارتباط با دیگران و مهمتر این که افزایش مهارت های مربوط به رشد زبان و آشنایی با فرهنگ و سنن مذهبی از مسائلی است که جزء ویژگی های رشدی کودکان این دوره می باشد (افروز، 1378).
جامعه ما در مسیر رشد و توسعه گام بر می دارد نیازمند آن است که اندیشمندانی در تمامی عرصه های علمی داشته به همین منظور توجه به استعدادها و تفاوت های شخصی آنها باید در سرلوحه برنامه های درسی دوره پیش دبستانی قرار گیرد. لذا برنامه های درسی این دوره از لحاظ محتوایی باید با توجه به نیازمندیهای فردی و گروهی کودکان تدوین شود (صفوی، 1390).
از آنجایی که کودکان برای پی ریزی آینده خود و اتخاذ تصمیمات صحیح در مورد آینده و سایر چشم اندازهایی که در زندگی دارند از شانس بیشتری نسبت به بزرگتران برخوردارند. توجه به توانایی ها و ویژگی های شخصیت آنها امری است اساسی، بنابراین اهداف آموزش و پرورش که برای دوره پیش دبستانی در نظر گرفته می شود بایستی هماهنگ با توانایی های ذهنی و عقلی کودکان بوده باشد (کاظمی، 1377). اما گاهی برنامه هایی که برای این دوره تدوین می شود به علت هماهنگ نبودن با ویژگی ها و علایق و نیازمندی های کودکان، آنان را از مسیر واقعی یادگیری دور می سازد که در نتیجه اثرات مخربی را بر سلامت روانی و شخصیت متعادل کودکان بر جای می گذارد.
آموزش و پرورش از مهمترین نهادهای اجتماعی می باشد که کیفیت فعالیت سایر نهادهای اجتماعی، اقتصادی، ی، فرهنگی به چگونگی عملکرد آن بستگی دارد. درواقع سال های پنجم و ششم زندگی کودک را سال های کودکستانی و دوره آمادگی برای ورود به دوره دبستان یا دوره پیش دبستانی می نامیم. در این دوره است که کودکان برای ورود به دوره دبستان آماده می شوند و به بیان دیگر نقش نهاد خارج از محیط خانواده یعنی نقش کودکستان در رشد پرورش و یادگیری کودک اهمیت می یابد (قاضی، 1383).
لذا برنامه ریزی منسجم و هدفدار آموزش و پرورش ضرورت بیشتری پیدا می کند. درواقع ما امروزه می توانیم و نیازمندیم که بر مبنای اصالتهای فرهنگی خویش برنامه های نوین آموزش و پرورش پیش دبستانی را به کار گیریم و چون در یک کشور انقلابی و در حال توسعه بسر می بریم ضرورت دارد برای کودکانی که در محرومیت فرهنگی و اجتماعی روزگار می گذراند و اکثریت فرزندان این مرز و بوم را تشکیل می دهند برنامه هایی را ایجاد کنیم که بتواند مقدمات پر کردن شکاف وسیع محرومیت را فراهم کند نتایج این تحقیق اطلاعات ارزشمندی را می تواند در اختیار تصمیم گیرندگان تعلیم و تربیت، مربیان، مدیران و خصوصاً والدین قرار دهد.
اهداف پژوهش
هدف کلی
تعیین میزان توجه برنامه های درسی دوره پیش از دبستان به رشد شخصیت کودکان از دیدگاه مربیان و والدین
اهداف جزئی
تعیین میزان توجه برنامه درسی دوره پیش از دبستان بر رشد عاطفی کودکان از دیدگاه مربیان و والدین
تعیین میزان توجه برنامه درسی دوره پیش از دبستان بر رشد عقلانی کودکان از دیدگاه مربیان و والدین
تعیین میزان توجه برنامه درسی دوره پیش از دبستان بر رشد معنوی کودکان از دیدگاه مربیان و والدین
تعیین میزان توجه برنامه درسی دوره پیش از دبستان بر رشد اخلاقی کودکان از دیدگاه مربیان و والدین
تعیین میزان توجه برنامه درسی دوره پیش از دبستان بر رشد اجتماعی کودکان از دیدگاه مربیان و والدین
سؤال های پژوهش
برنامه درسی دوره پیش از دبستان تا چه اندازه به رشد عاطفی کودکان توجه دارد؟
برنامه درسی دوره پیش از دبستان تا چه اندازه به رشد عقلانی کودکان توجه دارد؟
برنامه درسی دوره پیش از دبستان تا چه اندازه به رشد معنوی کودکان توجه دارد؟
برنامه درسی دوره پیش از دبستان تا چه اندازه به رشد اخلاقی کودکان توجه دارد؟
برنامه درسی دوره پیش از دبستان تا چه اندازه به رشد اجتماعی کودکان توجه دارد؟
متغیرها:
در این پژوهش متغیرهای اساسی که مورد بررسی قرار گرفت به شرح ذیل می باشد که ابتدا تعاریف مفهومی متغیرها آورده می شود و سپس به تعاریف عملیاتی هر یک پرداخته می شود.
تعریف مفهومی برنامه درسی: برنامه درسی طراحی برای تدارک مجموعه ای از فرصت های یادگیری برای تحت تعلیم قلمداد می نماید درواقع برنامه درسی متضمن پیش بینی اهداف، غایات یا تدارک تجربیات و فرصت های یادگیری و مسائلی نظیر ارزشیابی از برنامه می باشد (فتحی و اجارگاه، 1387).
تعریف عملیاتی برنامه درسی: برنامه درسی در این پژوهش تلفیقی به صورت واحدهای کار شامل علوم طبیعی، ریاضیات، قرآن، زبان آموزی، هنر و خلاقیت می باشد که میزان توجه هر یک از این برنامه ها به رشد شخصیت اجتماعی و عاطفی کودکان بر اساس نظرات مربیان و مادران از طریق آزمون محقق ساخته اندازه گیری شده است.
تعریف مفهومی دوره پیش دبستان: دوره پیش دبستان به دوره دو ساله ای اطلاق می شود که کودکان گروه سنی 4 الی 6 ساله تحت پوشش برنامه های تربیتی و آموزشی خاصی قرار می گیرند (اساسنامه دوره پیش دبستانی مصوب شورای عالی، 1382).
تعریف عملیاتی دوره پیش دبستان: دوره پیش دبستانی شامل کودکان 6 ساله ایست که در این تحقیق دیدگاه والدین (مادران) و مربیان آنان از طریق آزمون محقق ساخته مورد بررسی قرار می گیرد.
تعریف مفهومی شخصیت: شخصیت درواقع بیانگر آن دسته از ویژگی های فرد یا افراد است که شامل الگوهای ثابت فکری، عاطفی، رفتاری آنهاست (کدیور و جوادی، 1387).
هدف کلی این تحقیق بررسی میزان دستیابی به اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه از دیدگاه دبیران تربیت بدنی شهرکرمان می باشد. در این راستا اهداف جزئی زیر برای رسیدن به هدف کلی پژوهش مطرح می شوند:
1-بررسی برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه شناختی و مقایسه وضعیت موجود و مطلوب آن
2- بررسی اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه عاطفی و مقایسه وضعیت موجود و ومطلوب آن
3- بررسی اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه روانی حرکتی و مقایسه وضعیت موجود و مطلوب آن
1-4-سوال های تحقیق:
سئوال های این پژوهش به شرح زیر است:
وضعیت موجود و مطلوب اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه شناختی از نظر دبیران تربیت بدنی متوسطه شهرکرمان چگونه است ؟
وضعیت موجود و مطلوب اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه عاطفی از نظر دبیران تربیت بدنی شهرکرمان چگونه است؟
وضعیت موجود و مطلوب اهداف برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه در حیطه روانی حرکتی از نظر دبیران تربیت بدنی شهرکرمان چگونه است ؟
1-6-تعاریف مفاهیم
الف)تعاریف مفهومی
تربیت بدنی[4]: به آن وجه از آموزش و پرورش اطلاق می شود که می خواهد از طریق فعالیت های جسما نی از قبیل بازی های ورزشی، حرکات نرمشی، حرکات ژیمنا ستیک و سایر حرکات مربوطه حد اعلای زمینه را برای رشد و پرورش کامل ا ستعدادهای فرد فراهم آورد» (رضوی،1384).
آموزش تربیت بدنی: یک دوره آموزشی است که از طریق تعادل و ارتباط منطقی با فعالیت های فیزیکی هدف قرار داده می شود تا بهترین تکامل بالقوه فردی رشد و نمو فیزیکی و قابلیت های روانی- اجتماعی را شامل شود » (هاردمن، 2007).
درس تربیت بدنی[5]: به محتوایی گفته می شود که معلم تربیت بدنی در کلاس به دانش آموزان ارائه می دهد. هدف از ارائه چنین محتوایی توسعه و تکامل ابعاد روانی – حرکتی، شناختی و عاطفی دانش آموزان است » (شعبان زاده،1380).
حیطه شناختی[6]: به جریان هایی گفته می شودکه با ذهن و اندیشه آدمی سروکار دارند مربوط می شوند» (سیف،1380؛99).
حیطه مهارتی[7]: حوزه روانی – حرکتی به زمینه مهارت های حرکتی یا فعالیت های بدنی ارتباط دارد به عبارت دیگر، هر فعالیتی که علاوه بر جنبه روانی دارای جنبه جسمانی هم باشد، در این حوزه جای دارد» (همان منبع؛109).
حیطه نگرشی[8]: این حوزه بر احساس، هیجان و درجه قبول یا رد پدیده های معین از جمله ارزش ها تاکید دارد» (لوی،1380).
ب) تعاریف عملیاتی
تربیت بدنی:تعلیم و تربیت از طریق حرکت و فعالیت های جسمانی در مدرسه توسط معلم، تربیت بدنی اطلاق می شود، مثلا از طریق شرکت در بازی ها ی آموزشگاهی و آموزش مهارت های مقدماتی رشته های ورزشی.
درس تربیت بدنی: درس تربیت بدنی عبارت است از دو ساعت برنامه هفتگی دانش آموزان مدرسه متوسطه است.
حیطه شناختی: میزان آگاهی از اطلاعات مربوط به بهداشت ورزشی ( اصول استفاده ازموادغذایی، اهمیت کنترل وزن بدن) آشنایی با وضعیت های بدنی(اطلاع از فرم صحیح بدن درهنگام ایستادن، نشستن، راه رفتن، خوابیدن و دویدن) در دانش آموزان، آشنایی با آمادگی جسمانی و برخی آزمون های رایج آموزشگاهی و میزان آگاهی از موارد ایمنی (برخی از عوامل ایجاد صدمات ورزشی، رعایت اصول ایمنی) همچنین آشنایی با ورزش های رایج (با دست و با یا هردو) در دانش آموزان را می سنجد. این حیطه با سوالهای شماره 1تا 18 پرسشنامه سنجیده شده است.
حیطه مهارتی: میزان کسب مهارت جهت آمادگی جسمانی و حرکتی(استقامت عضلانی و قدرت، استقامت قلبی – عروقی و انعطاف پذیری) و داشتن مهارت درمقدمات ورزش های رایج آموزشگاهی(ورزش های گروهی و انفرادی) و کسب مهارت در اجرای ترکیبی حرکات پایه و مهارت ها و بازی های ورزشی را مورد بررسی قرار می دهد. این حیطه با سوالهای شماره 28تا 43 پرسشنامه سنجیده شده است.
حیطه نگرشی: میزان علاقه به رعایت نظافت و عادات بهداشتی و علاقه به فعالیت های تربیت بدنی و بازی ها وهمچنین تمایل به شرکت دربازی ها و فعالیت های گروهی و تمایل به حفظ سلامت جسمانی را در دانش آموزان می سنجد. این حیطه با سوالهای شماره 18تا 28 پرسشنامه سنجیده شده است
[1] .Physical Education
[2] -Benet et al
دین برای آدمی موهبتی الهی است که او را به یک فلسفه حیات مسلح می کند. دین نیازها و خواسته های بنیادین روانی ، بویژه نیاز به عشق و جاودانگی، را تحقق می بخشد. باورهای دینی همواره در طی تاریخ حیات بشر با او همراه بوده اند و در هیچ دوره و زمانی بشر بدون اعتقادات دینی نبوده است. به عقیده فرانکل بنیانگذار مکتب معنی درمانی در واقع یک احساس مذهبی عمیق ریشه دار در اعماق ضمیر ناهشیار همه انسانها وجود دارد(شریفی و همکاران، 1387: 77)
با وجود اینکه برای عده بیشماری تأثیر مثبت مذهب بر سلامت جسم و روان امری مسلم بشمار می آید، درباره تأثیر اعتقادات مذهبی بر انسان دیدگاه های ضد و نقیضی وجود دارد(مالتاوی و دی، 2000) . مثلاً بر خلاف ارزیابی منفی فروید و الیس از نقش و تاثیر مذهب، افرادی چون جیمز ، یونگ، آلپورت، مازلو، آدلر و فرام با نگرشی مثبت از پیامدهای جهتگیری مذهبی بر بهداشت روانی سخن گفته اند( معتمدی و همکاران، 1384: 123). بر خلاف الیس، که بر این باور است که دینداری با تفکر غیر عقلانی و اختلالات عاطفی همراه است(الیس، 1980: 45) ، بسیاری از پژوهشگران(کوئینگ و همکاران، 2001: تورسن و هریس، 2002) نشان دادند که عقاید و باورهای مذهبی بر سلامت جسمی و روانی افراد تأثیر مثبت دارند.
پژوهشها نشان می دهند که بین مذهب و معنابخشی زندگی، علائم سلامت جسمی و روانی و بین انجام دادن مناسک دینی و مرگ و میر رابطه محکمی وجود دارد. به این صورت که مذهبی بودن و انجام اعمال مرتبط با آن خطرهای مرتبط با مرگ و میر را کم می کند. انجام دادن مناسک دینی و پیوند اجتماعی مستحکم برخاسته از مذهبی بودن در تأثیر مثبت مذهب بر سلامتی نقشی مثبت دارد(ویلیامز و استرن هال، 2007؛ جمالی، 1379: 132)
به همین ترتیب و با در نظر گرفتن نظریات اندیشمندان بزرگ جامعه شناسی درباره رابطه دین و زندگی انسان می توان به اهمیت این متغیر روی کیفیت زندگی پی برد، بنابراین پژوهش حاضر می کوشد به تبیین این ارتباط بپردازد.
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق
ایران کشوری است که قسمت اعظم آن را جوانان تشکیل می دهند و توجه به کیفیت زندگی آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. جامعه جوان ایرانی امروز ذائقه ها، تمایلات و سبک زندگی خاص خودشان را دنبال می کنند که پاسخ دادن به آنها فراتر از مسائل مادی و تأمین غذا، پوشاک و مسکن می باشد.
تاکنون تحقیقات زیادی پیرامون کیفیت زندگی که بیشتر بر جنبه های عینی و مادی همچون درآمد، غذا و مسکن تأکید داشته اند، انجام شده است و به طور عام پذیرفته شده است که کیفیت زندگی بوسیله عوامل مادی غیر ذهنی تحت تأثیر واقع می شوند و موضوعات تحقیقی، بیشتر بر روی این موارد متمرکز شده است، بنابر این لازم می باشد که به جنبه های زیبا شناختی کیفیت زندگی نیز توجه شود. به طور کلی می توان گفت که انگیزشهای مردم طیف وسیعی از نیازهای ابتدایی به نیازهای پیشرفته را شامل می شود. زمانی که نیازهای اولیه برآورده می شود افراد به طور طبیعی به سمت نیازهای بالاتر حرکت می کنند. نیازهای اقتصادی و امنیتی، نیازهای سطح پایین تر را می کنند. (kim,2008:85)
با توجه به مسائل مطرح شده در بیان مسأله، آسیب های اجتماعی موجود در جامعه نظیر اعتیاد، خودکشی و ، تحقیقات انجام شده بر روی کیفیت زندگی مردم در کشورهای مختلف توسط موسسات بین المللی و رتبه نامطلوب کشورمان در میان کشورهای دیگر ضرورت هرچه بیشتر تحقیقات پیرامون این موضوع در کشور را توجیه می نماید. همچنین وم پرداختن به این موضوع در جامعه شناسی به منظور آزمون نظریه های اجتماعی که به صورت تلویحی به تبیین کیفیت زندگی پرداخته اند ضروری می باشد، بالابردن میزان کیفیت زندگی در میان مردم نه تنها از تکالیف اساسی دولت های رفاهی و عاملی برای ثبات ی دولتهای در حال توسعه می باشد، بلکه افزایش بهره وری اقتصادی را نیز در پی خواهد داشت.
کیفیت زندگی انسان امروزی ابعاد گسترده ای پیدا کرده و در آینده نه چندان دور پیچیده تر و گسترده تر نیز خواهد شد، همچنان که روند گذشته تا حال مؤید این مطلب است. این پیچیدگی و گستردگی خود نتیجه افزایش آگاهی بشر به عوامل پیدا و پنهان است که زندگی وی را دستخوش تغییر کرده است. ابعاد کیفیت زندگی بشر امروز را شاید بتوان به طور کلی به شرح زیر بیان کرد: سرعت(استفاده هر چه بهتر از زمان، تنوع و انعطاف، پاسخ به نیازهای عملکردی، گذران اوقات زندگی، کار، فراغت، کسب آگاهی و . . . )، امنیت، ایمنی وسلامت(صدیقی،1386: 34).
کیفیت زندگی مفهومی چند وجهی، نسبی، متأثر از زمان و مکان و ارزشهای فردی و اجتماعی است. عوامل مؤثر بر آن به دوره زمانی و مکان جغرافیایی و شرایط فرهنگی تغییر می کنند. شکی نیست که واقعیت ها و شرایط عینی جامعه و وضعیت مادی زندگی فرد نیز در آن نقش تعیین کننده دارند(خوارزمی، 1386: 36).
بنابر این با توجه به مطالب مطرح شده و با در نظر گرفتن اهمیت مفهوم کیفیت زندگی در زندگی انسان آنهم از باب پرداخت جامع به شرایط عینی و ذهنی به صورت توأمان، ضرورت پژوهش در رابطه با این متغیر مشخص می شود. برخی از وجوه این ضرورت و اهمیت را می توان به صورت مختصر به این شرح بیان داشت:
شناخت دقیق کیفیت زندگی و عوامل موثر بر آن به ارتقاء سطح زندگی مردم یاری می رساند
افزایش سطح کیفیت زندگی از اهداف و وظایف دولتها و مسئولین محسوب می شود و لازم است با مطالعات علمی دقیق در این رابطه زمینه برنامه ریزی دقیق در این خصوص فراهم گردد.
ارتقاء کیفیت زندگی خصوصاً وجود ابعادی چون رضایت و احساس خوشبختی، مانع از بروز بسیاری از ناراحتی های روحی و روانی همچون استرس ، یأس و. گردیده، باعث حفظ سلامت روحی و در نتیجه افزایش طول عمر می گردد.
با توجه به وجود آسیبهای اجتماعی و ارقام نسبتاً بالای آن در جامعه همچون خودکشی، افسردگی و اعتیاد، وم پرداختن موضوع کیفیت زندگی که عدم وجود آن در جامعه زمینه ساز آسیب های ذکر شده می گردد ضرورت دارد.
نقش انکار ناپذیر دین در زندگی انسان و تأثیری که بر وجوه مختلف زندگی انسان دارد وم بررسی نقش نگرشهای دینی را بر کیفیت زندگی مشخص می نماید.
بنابر این جهت شناخت دقیق عوامل موثر بر کیفیت زندگی بررسی نقش دین و نگرشهای معنوی در این متغیر ضروری به نظر می رسد و می بایست پژوهشهای دقیقی در این رابطه و به تفکیک اقشار مختلف جامعه صورت گیرد، از این رو در این پژوهش به بررسی رابطه نگرشهای معنوی و کیفیت زندگی در دانشجویان پرداخته شده است.
در خصوص وم بررسی نقش و تأثیر معنویت بر کیفیت زندگی نیز می توان به اهمیت معنویت و مقوله های مرتبط به آن در جامعه ایران خصوصاً در نسل جوان اشاره نمود. افول دینداری و معنویت در میان جوانان ایرانی مدتهاست موضوعی جدلی برای ابراز دیدگاه های متفاوت و متعارض در سطح جامعه شده است. برخی مطالب و گفتگوهای موجود در مطبوعات و تریبونهای مذهبی نشاندهنده نگرانیهای محافل دینی و بعضی مسئولان ی کشور در مورد وضعیت دینداری و معنویت مردم و به ویژه جوانانی است که تمامی سالهای زندگیشان را در ظلّ حکومت دینی سپری نمودهاند (طالبیان،1382: 35).
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و قرار گرفتن نخبگان مذهبی در رأس هرم قدرت ی، تلاش برای حاکمیت بخشیدن به اسلام در تمامی ابعاد جامعه به عنوان آرمانی محوری و اساسی آغاز گردید. مطابق ایدئولوژی انقلاب، به صورتی که نزد بسیاری از حاکمان و دستاندرکاران مذهبی انقلاب یافت میشد، مأموریت اصلی حکومت اسلامی تربیت انسان الهی بود و دینداری ، دینمداری و توسعه معنویت در تمام سطوح زندگی اصل مقومی بود که میبایست به وضوح در محصولات جامعهی اسلامی جلوه کند. بر اساس همین هویتجویی اسلامی به عنوان آرمان محوری بود که بعد از تثبیت انقلاب، تربیت دینی یا جامعهپذیری مذهبی از اهداف عمدهی نظام اجتماعی تعریف شد و با کنترل و هدایت مؤسسات رسمی جامعهپذیری کشور (یعنی مدارس، دانشگاهها و رسانههای جمعی، اعم از رادیو، تلویزیون و بسیاری از مطبوعات) توسط نخبگان مذهبی، جهتگیری عملی نظام فرهنگی کشور در راستای تقویت و گسترش ارزشها و باورهای اسلامی در میان مردم و به خصوص نسل جدید شکل گرفت. با این حال، در سالهای اخیر، برخی متدینین، مدیران ی و علمای مذهبی تردیدها و نگرانیهایی را در مورد تحقق این اهداف ابراز کردهاند و توفیق دستگاههای رسمی جامعهپذیری مذهبی در انتقال و اشاعهی باورها و ارزشهای دینی به آحاد افراد جامعه، به خصوص نسل جوان، مورد سؤال قرار گرفته است. مطالب و گفتوگوهای موجود در مطبوعات و تریبونهای مذهبی نشاندهندهی نگرانیهای محافل دینی و مسئولان ی کشور در مورد افول معنویت در بین مردم و به ویژه جوانان است(طالبیان،1382: 35).
اثبات یا رد این قضیه در جای خود به وفور بحث شده است و کماکان تحقیقات در این زمینه ادامه دارد لیکن آنچه به پژوهش حاضر مربوط می شود این است که به راستی چرا دینداری و به طور عامتر معنویت اینقدر مورد تأکید و اهمیت قرار گرفته است. معنویت چه نقش و جایگاهی در زندگی انسان امروزی و خصوصاً نسل جوان دارد. آیا معنویت و گرایشات معنوی می تواند نقشی در ارتقا سطح کیفی زندگی داشته باشد.
خصوصاً با در نظر گرفتن اهمیت این بحث در مورد جوانان وم پرداختن به نقش معنویت در سطوح مختلف زندگی جوانان آشکار می گردد. از همین رهگذر در این تحقیق به بررسی رابطه معنویت با کیفیت زندگی در دانشجویان به عنوان بخشی از جامعه جوان کشور پرداخته می شود.
3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
در حال حاضر و در جامعه های امروزین کارکردهای ساده و اولیه بدن کمرنگ شده و در عوض کارکردهای پیچیده تری مانند خلق هویت ، ایجاد تمایز و سبک های زندگی متنوع اهمیت یافته است. پیشرفت در علوم تغذیه، پزشکی ، ژنتیک ، ورزش و همچنین مصرف گرایی شدید در کنارمهم بودن زیبایی و افزایش اهمیت بدن و جوان بودن ، بدن و مدیریت آن ، به موضوعی مهمی در مطالعات اجتماعی و فرهنگی جامعه معاصر تبدیل کرده است. کم توجهی به نظریه پردازی در مورد بدن باعث شده سهم این مفهوم در تحقیقات جامعه شناسی ناچیز باشد. با وجود اهمیت مطالعه جامعه شناسی بدن ، این حوزه تا تبدیل شدن به یک قلمر علمی جا افتاده ، راه طولانی در پیش دارد. بدین منظور ضروری است متفکرین این عرصه به مطالعه و بررسی و تحقیق در این حوزه بپردازند.
مسئله بدن و معیارهای جذابیت و زیبایی به گونه ای به صورت جهانی در آمده است بدین معنی که با گسترش فناوری های ارتباطی- اطلاعاتی چون شبکه های ماهواره ای متنوع و اینترنت شاهد ارتباط هرروزه و بی واسطه فرهنگ های گوناگون هستیم و همین جهانی شدن باعث شده که عناصر فرهنگی،ارزش ها و هنجارهای یکسان با سرعت در جوامع مختلف نفوذ و گسترش پیدا کند. برهمین اساس مسئله جذابیت جهانی در این دوران استانداردها و معیارهای جدیدی پیدا کرده است. جامعه ما نیز در فرایند پیچیده جهانی شدن نمی تواند از تأثیرات این فرایند به دور باشد و به همین جهت ما الگوهای متنوعی را در زمینه پوشش ، مد ، خودآرایی ، سبک های جدید زندگی و . در میان جوانان کشورمان مشاهده می کنیم که شاید خیلی متأثر از الگوها و سبک های غربی باشد. می توان مشاهده کرد که یک جوان در کشور خودمان به گونه ای لباس پوشیده است یا به گونه ای خود را آرایش کرده است که یک جوان در آن طرف دنیا نیز بدین گونه بدن خود را مدیریت کرده است . بدین ترتیب
ارزش های افراد و تعاریفی که از زیبایی و جذابیت دارند تحت تاثیر همین فرهنگ جهانی است. همین ارزش ها و تعاریف جدید ،گاه ممکن است با نظام ارزشی مسلط در جامعه همخوانی نداشته باشد. یکی از مباحثی که ممکن است با نظام ارزشی یک جامعه دینی چون جامعه ایرانی هماهنگی نداشته باشد، توجه بیش از حد به بدن و گرایش جدید به آن است که یکی از موارد دیگر وم و ضرورت انجام این پژوهش است. از نمونه هایی که نشان از اهمیت دادن جامعه ما به مدیریت بدن است می توان به نمونه هایی اشاره داشت، ایران از نظر نسبت تعداد عمل جراحی زیبایی به جمعیت ، در رتبه های اول قرار دارد ( زاده و همکاران ، 1387) ایران هفتمین کشور مصرف کننده مواد آرایشی و بهداشتی در جهان است(صمدی ،1388) و افزایش وزن و چاقی در میان ن که زمینه ساز بیماری های قلبی و عروقی و سایر بیماریها می شود ، وم توجه به بدن را بیش تر می کند(صادقی و همکاران ، 1387).
قشر عظیمی از ساختار جمعیتی کشور ما را جوانان تشکیل می دهند. جوانی دوره ای است که با خیل عظیمی از آسیب ها و بحران ها همراه است یکی از مهمترین بخش های آسیب پذیر در این دوره، هویت و مسئله بحران هویت است .در این دوره جوانان برای هویت یابی خود به مسیرهای متفاوتی کشیده و یا کشانده می شوند .یکی از اساسی ترین زیر شاخه های هویت ،هویت دینی است . هویت دینی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد تقریباً مهمترین بُعد هویت است که نقش بسیار تعیین کننده ای در هویت یابی افراد یک جامعه بازی میکند. می توان ادعا داشت تقویت این بُعد از هویت موجب دوام و قوام سایر ابعاد آن شود و از سوی دیگر، چالش در این حوزه میتواند زمینه ساز بحران در سایر ابعاد هویت شود. دین به عنوان منبع اولیه معنابخشی و هویت بخشی به بسیاری از مردم دنیا چون مسیحیان، مسلمانان، بوداییان و هندوها مطرح است.(کلانتری و همکاران ،128:1388)البته در دین تحولاتی شکل گرفته است .نگاه جوانان به مقوله های دینی از نگاه سنتی آن فاصله گرفته است و سبب می شود شکافی بین اعتقادات و عقاید نسل گذشته با نسل حاضر در برخی از مسائل در اتباط با هویت دینی پیش آید
در دوران مدرن بسیاری از افراد برای هویت یابی و پاسخ به سوال من کیستم ؟ به سراغ مدیریت بدن می روند و دخل وتصرف هایی در بدن خود می کنند چرا که با این فعل به دنبال ساختن هویتی برای خود هستند .دین از جمله حوزه هایی است که افراد از طریق آن هویت خود را شکل می دهند و همچنین از سوی دیگر آموزه ها و تعالیم دینی ،دستورات ، هنجارها و روش های خاصی را برای مدیریت ظاهر ارائه می کند . لذا ضروری است تا بدین سوال پاسخ داده شود که چه رابطه ای میان هویت دینی جوانان و مدیریت بدنشان برقرار است ؟ لذا با پاسخ به این سوال می خواهیم بررسی شود که آیا جوانانی که به مدیریت بدنشان گرایش دارند هویتشان بر اساس معیار های هویت دینی شکل گرفته است یا خیر ؟ به عبارت بهترآیا ابعاد متفاوت هویت دینی می تواند رابطه ای با مدیریت بدن داشته باشد ؟و روشن شود که آیا هویت دینی جوانان جامعه ماتاثیر زیادی بر روی مدیریت بدنشان دارد ؟
4-1 اهداف پژوهش :
هدف اصلی :
شناخت میزان رابطه میان هویت دینی و مدیریت بدن
اهداف فرعی
– شناخت رابطه میان بعد دینداری هویت دینی و مدیریت بدن
– شناخت رابطه میان بعد تاریخی- تعلقی هویت دینی و مدیریت بدن
ج) قلمرو زمانی:
قلمرو زمانی تحقیق، از فروردین سال ۱۳۸۷ تا اسفند سال ۱۳۹۱ میباشد.
۱-۱۰ چارچوب کلی پژوهش :
ساختار این پژوهش به این صورت میباشد که در فصل دوم پس از ذکر مفاهیم اولیه، کاربرد و انواع زنجیره تأمین، به مرور مطالعات اخیر در حوزه بهینه سازی و مدیریت ریسک زنجیره تأمین پرداخته
می شودو پس از آن خلا تحقیقاتی و ضرورت تحقیق بیان میگردد. در فصل سوم مدل ریاضی توسعه یافته ای با لحاظ کردن ریسک مالی بر اساس خلا تحقیقاتی پیشنهاد میگردد. در فصل چهارم حل مدل و نتایج مربوط به آن با یک مثال عددی توضیح داده میشود و سپس نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد و در نهایت در فصل پنجم، نتیجه گیری و پیشنهاد برای تحقیقات آتی ارائه میگردد.
[۱] Azaron
[۲] Chopra
[۳] Meindel
تعداد صفحه :۱۳۱
قیمت :۳۷۵۰۰ تومان
سایت های دیگر :
عضلاتی که زانو را خم میکنند (Flexor): عضله همسترینگ (شامل نیم غشایی، نیم وتری و دو سر رانی) (شکل ۲-۱).
تعداد صفحه :۱۰۴
قیمت :۳۷۵۰۰ تومان
سایت های دیگر :
دانلود پایان نامه های ارشد علوم اجتماعی و جامعه شناسی |
دانلود پایان نامه های ارشد |
لیست پایان نامه ها |
کربوهیدراتها از دی اکسید کربن هوا که در شب جذب می شود تأمین میشود که در نهایت به اسید مالیک تبدیل میشود. همچنین این گیاه حاوی ویتامینهای محلول در آب و محلول در چربی به طور همزمان می است که خود از اهمیت زیادی برخوردار و دارای خواص آنتی اکسیدان بالائی است(۱).
۲- ژل :
ژل یا فیله موجود در برگ آلوئه ورا از یک محلول هیدروکلوئید تشکیل شده و خاصیت چسبندگی ندارد. آنالیز شیمیائی ژل بر اساس تقطیر جزء به جزء صورت میگیرد. برای استفاده از این ژل میتوان پس از پاستریزاسیون با اضافه کردن نگهدارندهی مناسب مثل پتاسیم سوریک ۳ درصد با روش اسپری درایر یا فریز درایر پس از تغلیظ آن را خشک کرد(۳و۱۶).
۲-۳ بررسی نظریه ها پیرامون تحقیق
۲-۳-۱- آنزیم[۲۵]
سرعت واکنش های شیمیایی درون سلولی بوسیله کاتالیزورهایی به نام آنزیمها تنظیم میشوند. آنزیمها پروتئینهایی هستند که در تنظیم مسیرهای سوخت و ساز سلولی نقش مهمی ایفا می کنند. آنزیمها علت واکنشها نیستند بلکه شدت و سرعت واکنش را تنظیم مینمایند. افزون بر این آنزیمها ماهیت واکنش یا نتیجهی نهایی واکنش را تغییر نمیدهند. این ترکیبات در حین واکنش، تغییر فیزیکی یافته اما بعد از انجام واکنش به شکل خود بر میگردند. گرچه غالب واکنشهای شیمیایی سلولی بدون آنزیم هم انجام میپذیرند اما سرعت آن ها بسیار کم است. در مقایسه با کاتالیزورهای غیر پروتئینی (+H و OH و یونهای فی) هر آنزیم
تنها قادر به کاتالیز چند (غالباً یک) واکنش است و غالباً آنزیم ها کاتالیزورهای اختصاصی[۲۶] برای واکنشهای خود هستند.
آنزیمها تنها در درون سلول فعالند از این رو نام Enzyme به معنی در مخمر» به آن داده اند اما آنها را میتوان بدون از بین رفتن فعالیت کاتالیتیکیشان استخراج و پس از خالص نمودن ساختمان و مکانسیم عمل، آنها را دقیقاً مطالعه نمود.
بدون وجود آنزیمها حیات به شکلی که میشناسیم، امکان پذیر نیست. آنزیمها بعنوان کاتالیزور زیستی[۲۷] سرعت انجام تمام فرایندهای فیزیولوژیک را تنظیم می کنند و نقش بسیار مهمی در سلامت و بیماری به عهده دارند. بارزترین ویژگی یک آنزیم آن است که می تواند یک واکنش اختصاصی را کاتالیز کند و اساساً در واکنشهای دیگر نقشی ندارند، بنابراین سرعت و میزان انجام فرایندهای متابولیم با تغییر کارایی کاتالیتیک آنزیمهای خاص تنظیم میشود. البته اکثر آنزیمها می توانند یک نوع واکنش را (انتقال فسفات، اکسیداسیون- احیاء و غیره) با تعداد کمی از سوبسترا ها که از نظر ساختمانی بهم شبیه هستند و غالباً با سرعت بسیار کمتر انجام دهند. واکنش آنزیمی با سوبستراهای جایگزین در صورتی انجام میشود که غلظت این سوبسترا ها در حد بالایی باشد. احتمال انجام یک واکنش خاص از بین حالات ممکن در ارگانیسمهای زنده به غلظت نسبی سوبستراهای جایگزین در سلول و تمایل پروتئینهای متعدد و تعداد ATP بستگی داشته و این واکنش تحت کنترل مستقیم عصبی و هورمونی است. تنظیم فعالیت آنزیمها نقش عمده ای در حفظ وضعیت هومئوستاز دارد یعنی محیط داخل سلولی و داخل ارگانیسم در مقابل تغییرات وسیع محیط خارجی (از قبیل تغییرات درجه حرارت، وجود یا فقدان آب یا انواع خاصی از مواد غذایی) به طور نسبی ثابت باقی میماند. برای حفظ هومئوستاز سرعت واکنشهای متعدد و مختلف بیوشیمیایی باید برحسب نیاز فیزیولوژیک تنظیم شود.
تعداد صفحه :۸۴
سایت های دیگر :
فایل متن کامل پایان نامه ها |
دانلود پایان نامه - تحقیق- پروژه -مقاله |
علمی -دانشگاهی-مقالات |
ب) قلمرو مکانی پژوهش: در این پژوهش با عنایت به بررسی تاثیر ابعاد بازاریابی داخلی بر نوآوری سازمانی در شرکت پتروشیمی ایلام محقق قصد داشته به بررسی موضوع در محدوده استان ایلام و شرکت پتروشیمی ایلام بپردازد.
ج)قلمرو موضوعی پژوهش:
پژوهش مورد نظر در حوزه مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی انجام گرفته است. همچنین با توجه به مدل مفهومی پژوهش می توان بخشی از موضوع را مربوط به حوزه روانشناسی صنعتی دانست.
Cooper & Cronin
تعداد صفحه :۱۲۴
قیمت :۳۷۵۰۰ تومان
سایت های دیگر :
دانلود پایان نامه های کارشناسی ارشد |
سایت مرجع دانلود پایان نامه - تحقیق - پروژه |
مقالات و پروژه های دانشگاهی |
مطالعاتی که بتواند تأیید کننده این ادعا باشند بسیار اندک هستند و نمیتوان به طور قطع آن را رد یا تایید کرد.
لذا، با توجه به اندک بودن شواهد و مطالعات مربوط در این زمینه و نیز تناقض موجود در میان این مطالعات، در این تحقیق قصد داریم اثر یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب بر روی برخی از فاکتورهای آمادگی جسمانی بررسی نماییم که: آیا توان هوازی بیشینه، توان بی هوازی بیشینه، سرعت، چابکی و زمان عکس العمل در پست های مختلف بازی بازیکنان آماتور فوتبال تاثیر دارد یا نه؟
۳.۱ فرضیات تحقیق:
توان هوازی بیشینه (آزمون بروس) در بازیکنان فوتبال آماتور در پست های مختلف بازی، قبل و بعد از یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب تفاوت معنی داری دارد.
توان بیهوازی بیشینه (آزمون رست) در بازیکنان فوتبال آماتور در پست های مختلف بازی، قبل و بعد از یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب تفاوت معنی داری دارد.
سرعت (آزمون دو ۴۵ متر) در بازیکنان فوتبال آماتور در پست های مختلف بازی، قبل و بعد از یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب تفاوت معنی داری دارد.
چابکی (آزمون دو ۹*۴) در بازیکنان فوتبال آماتور در پست های مختلف بازی، قبل و بعد از یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب تفاوت معنی داری دارد.
زمان عکس العمل در بازیکنان فوتبال آماتور در پست های مختلف بازی، قبل و بعد از یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب تفاوت معنی داری دارد.
۴.۱ هدف و ضرورت تحقیق
هدف عمده هر شاخهای از علوم مختلف، گسترش اطلاعات مربوط در آن زمینه و در نتیجه بهبود و افزایش کارآیی آن است که در این راستا علوم ورزشی نیز مستثنی نمیباشد. یکی از نیازهای اساسی انسان خواب است و در اغلب موارد اختلال خواب یک نشانه زودرس در بیماریهای روانپزشکی است (کاپلان[۳۰] و همکاران، ۲۰۰۲). چرخه خواب و بیداری یکی از چرخههای بیولوژیک است که توسط عملکرد فیزیولوژیک، در روشنایی و تاریکی، برنامه های کاری، مراقبت و سایر فعالیتها تحت تأثیر قرار میگیرد و ساعت بیولوژیک انسان نقش مهمی را در این چرخه بازی می کند (لیما[۳۱] و همکاران، ۲۰۰۲). در بین اختلالات خواب، بیخوابی و احساس خواب آلودگی طی روز از شایعترین مشکلات پیش روی افراد است. شماری از جمعیتهای شاغل و ورزشکار ممکن است در معرض بیخوابی و یا کمخوابی قرار گیرند. شیوع اختلالات خواب در جوامع انسانی بین ۱۵ تا ۴۲ درصد است (تروپی[۳۲] و همکاران، ۱۹۹۰).
عملکرد ورزشکاران در طول روزها، در مناطق مختلف جهان که هر کدام شامل مناطق زمانی خاصی هستند و مرتبا برای مسابقات به جاهای مختلف سفر میکنند هنوز به طور کلی مطالعه نشده است (بینک[۳۳] و همکاران، ۱۹۸۶). شواهدی وجود دارد که نه تنها اجرای ورزشی این ورزشکاران در این مناطق خاص ضعیفتر میشود، بلکه همچنین تعیین برنامه های ورزشی و به دنبال آن برنامه تمرینات جدی این ورزشکاران را کاهش میداد (ویلمور و کاستیل، ۱۳۸۰). چندین عامل ممکن است در این عوامل منفی دخیل باشند که شامل بی نظمی ساعت بدن در هماهنگی فوری به این مناطق جدید زمین است (انجمن پزشکی آمریکا، ۱۹۹۴) که ورزشکاران را مم میکند با این شرایط غیرطبیعی بدنی و کمبود و کاهش خواب به تمرین و مسابقه بپردازد که در نهایت منجر به کاهش کلی در اجرا و خلق و خوی میشود (آزبوی و همکاران، ۲۰۰۶، فیلیپ و همکاران، ۱۹۸۹). هماهنگی ضعیف ساعت بدن و کمبود خواب همچنین در افراد شب کار هم دیده شده است (بینک و همکاران، ۱۹۸۶). که همچنین برای آنها باعث اجرای ضعیفتر با افزایش اشتباه در تصمیم گیری و بروز حوادث ناگوار شده است (فیلیپ و همکاران، ۱۹۸۹،بویانت و همکاران، ۱۹۹۲، چن[۳۴] و همکاران، ۱۹۹۱، هیوم و همکاران، ۱۹۹۳).
مخصوصا این مسئله برای مربیهای تیمها خیلی مهم است چون مسئول برنامه های تمرینی و هماهنگی در مسابقات ورزشکاران هستند و بعید است برای مربیان که فعالیت بازیکنان را بیشتر از حد معمول ادامه بدهد که در نهایت منجر به تخمین اشتباه بازیکنان از سرعت سازگاریشان با منطقه جدید زمانی بشود.
سایت های دیگر :
همیاران علم |
دانلود پایان نامه های ارشد |
دانلود پایان نامه های مقطع کارشناسی ارشد |
توجه متمرکز بر خود: توجه متمرکز بر خود از طریق بازخورد کاذب (القای توجه) با بهره گرفتن از ویبراتور مغناطیسی (برای مثال واید و همکاران، ۲۰۰۸) توجه آزمودنی به افزایش (یا کاهش) ضربان قلب، درجه حرارت و رطوبت پوست هدایت شد.
سوگیری حافظه: سوگیری حافظه از طریق آزمون حافظه که در یک برنامه کامپیوتری طراحی شده است سنجیده شد، آن شامل فهرستی از لغات (مثبت، منفی و خنثی) میباشد که به شرکتکننده ارائه و از شرکتکننده خواسته میشد که این فهرست را به خاطر بسپارد. سپس این فهرست با فهرست جدیدی از لغات به شرکتکننده ارائه میشد. از شرکتکننده خواسته میشد تا بیان کند که کدام یک از لغات را دیده پاسخبلی» و کدام یک را قبلا ندیدهاند پاسخ خیر» دهند. براساس پاسخ شرکتکنندهها سه اندازه بهدست میآید: زمان واکنش، سوگیری پاسخ و حساسیت پاسخ.
زمان واکنش: مدت زمان سپری شده(به هزارم ثانیه) پس از ارائه محرک (لغت) و فشار دادن کلید پاسخ. زمان واکنش به وسیله کامپیوتر ثبت میشد (تقوی، ۱۳۸۲).
سوگیری پاسخ: این اندازه براساس تئوری تشخیص علامت[۳۱] SDT محاسبه میشود. منظور از سوگیری پاسخ یا تمایل شرکتکننده به گفتن بله» یا خیر» صرفنظر از نوع آزمون میباشد. سوگیری پاسخ یا نمره بالا، بیانگر میزان محافظهکاری شرکتکننده در قبول بازشناسی محرکها میباشد. برعکس، سوگیری پاسخ یا نمره پایین، بیانگر پذیرش سهلگیرانه در بازشناسی محرکها است. به عبارت دیگر، شرکتکننده ای که در اینگونه آزمونها بیشتر تمایل به ارائه پاسخ خیر» دارد؛ آزمودنی محافظهکار است و چنین شرکتکننده ای نمره بالا دارد. در مقابل شرکتکننده ای که بیشتر تمایل به ارائه پاسخ بلی» و تمایل به حدس زدن دارد، شرکتکنندهای سهلگیر است و چنین شرکت کننده ای نمره پایین دارد (تقوی، ۱۳۸۲).
حساسیت پاسخ: حساسیت پاسخ به میزان قدرت تمیز آزمودنی برای محرکهای قدیم از محرکهای جدید است. d یا قدرت تمیز بالا، بیانگر حساسیت یا توانایی بالای آزمودنی در جداسازی محرکهای قدیمی از محرکهای جدید است. آزمودنی که قادر است، پاسخ مناسب بدهد، d بالا دارد. چنین فردی قادر است هرگاه که محرک اصلی را میبیند، با پاسخ بله» و هرگاه که محرک نامربوط را میبیند، با پاسخ خیر» نشان دهد که قادر به تمیز محرکهای جدید و قدیم از یکدیگر است (تقوی،
تعداد صفحه :۱۱۰
قیمت :۳۷۵۰۰ تومان
سایت های دیگر :
فایل های دانشگاهی -تحقیق - پروژه |
پایان نامه ارشد - دانلود فایل های متن کامل |
سایت تخصصی پایان نامه های دانشگاهی |
قدرت تخصص: عبارت از توان کنترل رفتار دیگری است از طریق داشتن دانش، تجربه یا قضاوتی که وی ندارد، ولی به آن نیاز دارد.(رضائیان،۴۰۴:۱۳۸۰) نظارت بر کار متخصصان و به عبارت دقیقتر اعمال کنترل بر اطلاعات میتواند منبع ایجاد قدرت باشد مدیران سطح بالای سازمان در مورد یک موضوع مهم سازمان تصمیم میگیرند. ولی کارکنان سطح پایینتر ممکن است تخصصی داشته باشند که مدیران سطح بالا برای تصمیمگیری به آن تخصص نیاز داشته باشند.
قدرت مرجعیت: هنگامی گفته میشود فرد دارای قدرت مرجعیت است که به دلیل وفاداری پیروانش به او، توانایی لازم برای کنترل آنان را، دارا باشد. یکی از مبانی قدرت مرجعیت، برخوردار بودن فرد از نوعی جذبه یا کشش شخصی است که اصطلاحا به آن کاریزما گفته میشود. (شفیعی و دیگران،۱۴۸:۱۳۸۵).
تصمیم گیری
اعتقاد بر این است که جوهره مدیریت اتخاذ یک تصمیم مناسب است و معمولاً مدیریت با تصمیم گیری مترادف می گردد . در یک تعریف مناسب ، تصمیم گیری یعنی : انتخاب یک راه حل از میان راه حلهای عملی مختلف برای حل مسائل و استفاده از فرصتها . ( طالقانی ، ص ۲۸۵ ، ۱۳۸۲ )
سبک های تصمیم گیری
سبک ها ی تصمیم گیری عقلایی، شهودی، وابستگی، آنی و اجتنابی می باشد.
تعداد صفحه :۱۶۵
قیمت :۳۷۵۰۰ تومان
سایت های دیگر :
دانلود متن کامل پایان نامه های ارشد |
دانلود پایان نامه ها |
مقالات |
آموزشی مدارس کشور سازگاری لازم را با ویژگیهای روان شناختی کودکان و نوجوانان ندارند و بدین لحاظ میتوانند بر عملکرد اجتماعی، رفتاری، خلاقیتی و همچنین نگرش و بینش آنان نسبت به تحصیل تأثیرگذار باشند (طبائیان و همکاران، ۱۳۹۰، ص ۹۴).
(۲-۲-۹) محیط های یادگیری الکترونیکی:
اصطلاح آموزش الکترونیکی از به رسمیت شناختن سه اصطلاح از فناوری در امر آموزش پدید آمد. این اصطلاحات عبارتند از: یادگیری مبتنی بر کامپیوتر[۱۵]، یادگیری به کمک کامپیوتر[۱۶]، و آموزش به کمک کامپیوتر[۱۷] (اوکییف[۱۸] و همکاران، ۲۰۰۷، ص ۳). با تمام فعالیت های که تاکنون در زمینه ی آموزش الکترونیکی صورت گرفته است، هنوز تعریف مشترکی از یادگیری الکترونیکی که مورد قبول همگان باشد در دسترس نیست. وانگ[۱۹] و همکاران (۲۰۱۱) معتقدند که آموزش الکترونیکی به عنوان یک پارادایم جدید در آموزش مدرن، مجموعه فعالیت آموزشی است که با بهره گرفتن از ابزارهای الکترونیکی صورت می گیرد (ص ۱۶۷). هورتون و هورتون[۲۰] (۲۰۰۳) معتقدند که یادگیری الکترونیکی در یک تعریف وسیع شامل هر گونه استفاده از فناوری وب و اینترنت به منظور خلق تجربیات یادگیری است. در واقع یادگیری الکترونیکی زاییده ی چرخه ی تحولات سریع و رو به گسترش فناوری های نوین به مفهوم واقعی آن است. یادگیری الکترونیکی اعم از صوتی، تصویری، رایانه ای صورت می گیرد (نقل از مهدیون و همکاران، ۱۳۹۰، ص ۷۹). منظور از آموزش الکترونیکی به طور کلی بهره گیری از سیستمهای الکترونیکی مثل کامپیوتر، اینترنت، دیسک های چندرسانهای، نشریه های الکترونیکی و خبرنامه های مجازی نظایر اینهاست که با هدف کاستن از رفت و آمدها و صرفه جویی در وقت و هزینه و در ضمن یادگیری بهتر و آسان تر صورت میگیرد (شعبانی نیا و مختاری، ۱۳۸۷، ص ۳۱).
آموزش الکترونیکی فرآیند آموزش مؤثر است که در اثر استفاده از ابزارهای دیجیتالی یا فرآیند آموزش حاصل میشود. واژهها و اصطلاحات گوناگون نظیر؛ آموزش از طریق رایانه، آموزش مبتنی بر سی دی، آموزش آنلاین، آموزش مجازی، آموزش مبتنی بر وب، آموزش اینترنتی و اصطلاحات دیگری برای تعریف مجموعه آموزشهایی که از طریق عوامل رایانه ای، چندرسانهای و اینترنت به یادگیرنده ارائه میشود، تحت عنوان آموزش الکترونیکی یا یادگیری الکترونیکی در نظر گرفته میشوند (ساماراس[۲۱] و دیگران، ۲۰۰۶، ص ۴). و به طور کلی می توان گفت، محیط یادگیری الکترونیکی نظامی اجتماعی است که بر توسعه و تجدید دائمی دانش و مهارت های بشری در حیطه ای خاص تأکید دارد. محیط آموزش مجازی بر محیط های نرم افزاری ویژه ای دلالت می کند که برای آموزش الکترونیک از آنها استفاده می شود. صفحات اینترنت و خودآموزهایی که دانش آموزان هنگام آموزش با آن روبه رو هستند، این محیط را تشکیل می دهد. اسمارت بورد[۲۲]» و وب سی تی[۲۳]» نمونه هایی از محیط های مجازی هستند (زمانی، ۱۳۸۵، ص ۱۳۴).
تعداد صفحه :۱۶۹
قیمت :۳۷۵۰۰ تومان
سایت های دیگر :
مرکز دانلود منابع علمی - دانشجویی |
دانلود پایان نامه همه رشته ها - همه گرایش ها |
سایت مرجع دانلود پایان نامه - تحقیق - پروژه |
دارد. با شناسایی و تعیین میزان تأثیر هریک از عوامل مؤثر بر رضایت مراجعه کنندگان، میتوان راهکارهایی را برای بهبود و تسهیل ارائه خدمات در دایرههای صادراتی و وارداتی گمرک ارائه نمود.
اهداف تحقیق
اهداف این تحقیق، به شرح ذیل می باشد:
۱- رویههای موجود در امر صادرات و واردات.
۲- مراودات و تعاملات صورت گرفته مراجعه کنندگان با کارکنان گمرک.
۳- نتایج بدست آمده در اثر پیادهسازی تهای کنونی.
بررسی رضایت مراجعه کنندگان از رویههای انجام کار در گمرک.
۴- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از قوانین رسیدگی به اظهارنامههای صادراتی و وارداتی.
۵- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از سیستم اطلاعاتی در رسیدگی به اظهارنامههای صادراتی و وارداتی.
۶- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از مدت زمان رسیدگی به اظهارنامههای صادراتی و وارداتی.
۷- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از نحوه برخورد کارکنان.
۸- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از مسئولیتپذیری مدیران در رسیدگی به اظهارنامههای صادراتی و وارداتی.
۹- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از نتیجه امور در گمرک.
۱۰- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از تخصص و کارآمدی کارکنان در رسیدگی به اظهارنامههای صادراتی و وارداتی.
۱۱- بررسی رضایت مراجعه کنندگان از میزان خسارتهای وارده به آنها طی فرآیند رسیدگی به اظهارنامههای صادراتی و وارداتی.
چارچوب نظری تحقیق
مدلی که در این تحقیق برای تعیین عوامل مؤثر بر رضایت ارباب رجوع از خدمات بکار رفته، برگرفته از مدل زیتامل و تئوری برابری آدافر میباشد.
۱-۵-۱- مدل زیتامل
در اواسط دهه ۱۹۸۰، زیتامل شروع به مطالعه شاخصهای کیفیت خدمات و چگونگی ارزیابی کیفیت خدمات توسط مشتریان کرده که مدلی را در رابطه با کیفیت خدمات براساس مصاحبههایی که با ۱۲ گروه مشتریان هدف مختلف، انجام داده بود ارائه نموده است.
در مدل زیتامل رضایت، متغیر وابستهای است که مورد توجه قرار گرفته است. متغیری که تلاش میشود تغییرات آن توسط سه متغیر مستقل کیفیت رویه، کیفیت مراوده و کیفیت نتیجه تعبیر و تفسیر شود.
بطور کلی این مدل تلاش میکند تا فعالیتهای عمده سازمان که ادارک از کیفیت را تحت تأثیر قرار میدهد، نشان دهد که منظور از رویه، مراوده و نتیجه به ترتیب: فرآیند انجام کار، برخورد و تعاملات رفتاری بین ارباب رجوع و کارکنان و منظور از نتیجه نیز آنچه ارباب رجوع به خاطر آن به سازمان مراجعه مینماید، میباشد.
[۱] . : O.C.W World Custom Organization
تعداد صفحه :۱۵۸
قیمت :۳۷۵۰۰ تومان
بلافاصله پس از پرداخت ، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت ASA.GOHARII@GMAIL.COM
Previous Post
Next Post
Create a website and earn with Altervista - Disclaimer - Report Abu
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
۱- بین”درگیر شدن در کار”توسط کارکنان و مسئولیت اجتماعی در سازمان امور مالیاتی استان آذربایجان غربی رابطه معناداری وجود دارد.
۲- بین”سازگاری” کارکنان و مسئولیت اجتماعی در سازمان امور مالیاتی استان آذربایجان غربی رابطه معناداری وجود دارد.
۳- بین”انطباق پذیری” کارکنان و مسئولیت اجتماعی در سازمان امور مالیاتی استان آذربایجان غربی رابطه معناداری وجود دارد.
۴- بین”ماموریت”سازمان کارکنان و مسئولیت اجتماعی در سازمان امور مالیاتی استان آذربایجان غربی رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶: تعاریف مفهومی وعملیاتی :
۱-۶-۱: تعریف مفهومی
فرهنگ سازمانی: فرهنگ در برگیرنده مجموعه ای از ارزش ها، باورها، نگرش ها، عادت ها، هنجارها، شخصیت ها و قهرمانان مشترک است که سازمانی را توصیف مینماید(دیوید، ۱۳۸۹، ۳۹۳).
درگیر شدن[۵] در کار(مشارکت): یعنی درگیر شدن زیاد کارکنان و تشویق شدید به کار و همینطور به وجودآورنده یک احساس تعهد و مسئولیتپذیری (کاسیدا و پینتو زیپ[۶]،۲۰۰۸،۹۱).
سازگاری: این نوع از فرهنگ تعریف کننده سیستمها و ارزشهایی است که اساس یک فرهنگ قوی میباشد. این نوع فرهنگ فراهم آورنده یک منبع مرکزی از یکپارچگی، هماهنگی و کنترل میباشد. این فرهنگ یک سازمان با نظارت داخلی مبتنی بر حمایت دو طرفه را به تصویر میکشد، عموماً کارکنان دارای ارزشهای بنیادی مشترکی هستند که نشاندهنده توافق، هماهنگی و یکپارچگی است(کاسیدا و پینتو زیپ،۲۰۰۸،۹۳).
انطباق پذیری[۷](انعطاف پذیر): این فرهنگ اشاره دارد به توانایی سازمانها برای به مرحله عمل درآوردن خواستههای محیط تجاری؛ این فرهنگ همچنین سیستم سازمانی شناسایی هنجارها و عقایدی است که حامی قابلیتهای سازمانی برای دریافت، تغییر و تفسیر نشانهها و علایم از محیط عملی و رقابتی خودش است تا آنها را تبدیل به آن تغییرات رفتاریی کند که شانس را برای بقاء، رشد و توسعه افزایش می دهد (کاسیدا و پینتو زیپ،۲۰۰۸،۹۴)
مأموریتی[۸](رسالت) : این نوع سازمان منعکس کننده توانایی سازمان درتفسیر کردن است، که یک دستورالعمل بلند مدتی را برای کارکنان با منطق تمرکز و دیدگاه عمومی از آینده آماده میکند. این سازمان راهبردها و اهداف واضحی دارد که در خدمت شناسایی فرصتها در روند کاری برای سازمان و اعضایش میباشد. در کل، کارکنان دارای منطق هدایت استراتژیک، تمایلات و اهداف و دیدگاه سازمان میباشند.(کاسیدا و پینتو زیپ،۲۰۰۸،۹۷).
مسئولیت اجتماعی
فرنچ و ساور[۹] در کتاب مدیریت تحول در سازمان در خصوص مسئولیت اجتماعی مینویسند: مسئولیت اجتماعی، وظیفه ای است برعهده موسسات خصوصی، به این معنا که تاثیر سوء بر زندگی اجتماعی که در آن کار می کنند، نگذارند. بعد قانونی مسئولیت اجتماعی را» التزام اجتماعی نیز میگویند. (مشبکی و شجاعی، ۱۳۸۹: ۴۲). همچنین، گریفین و بارنی[۱۰] مسئولیت اجتماعی را چنین تعریف می کنند: مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان بایستی در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعه ای که در آن فعالیت می کند، انجام دهد(فلمینگ، ۲۰۰۲: ۳۷).
۱-۶-۲: تعریف عملیاتی:
فرهنگ سازمانی: منظور از فرهنگ سازمانی نتایجی است که آزمون شوندگان از پرسشنامه (سنجش شاخص های فرهنگ سازمانی) دنیسون[۱۱] و همکاران(۲۰۰۰) که توسط مقیمی ترجمه شده است و دارای ۶۰ سوال پنج گزینه ای با چهار ویژگی درگیر شدن، سازگاری (ثبات و یکپارچگی) ، انطباق پذیری و رسالت و مأموریت می باشد بدست می آید.
درگیر شدن در کار: منظور از درگیر شدن در کار در این پژوهش، نتایجی است که از پرسشنامه دنیسون و همکاران(۲۰۰۰)، و سئوالات ۱ تا ۱۵ به دست می آید.
سازگاری (ثبات ویکپارچگی): منظور از سازگاری (ثبات ویکپارچگی) در این پژوهش، نتایجی است که از پرسشنامه دنیسون و همکاران(۲۰۰۰)، و سئوالات ۱۶ تا ۳۰ به دست می آید.
انطباق پذیری (انعطاف پذیر): منظور از انطباق پذیری (انعطاف پذیر) در این پژوهش، نتایجی است که از پرسشنامه دنیسون و همکاران(۲۰۰۰)، و سئوالات ۳۱ تا ۴۵ به دست می آید.
رسالت یا ماموریت: منظور از رسالت یا ماموریت در این پژوهش، نتایجی است که از پرسشنامه دنیسون و همکاران(۲۰۰۰)، و سئوالات ۴۶ تا ۶۰ به دست می آید.
مسئولیت اجتماعی: منظور از مسئولیت اجتماعی نتایجی است که آزمون شوندگان از پرسشنامه مسئولیت اجتماعی (۲۰۰۲)، که دارای ۱۶ سوال پنج گزینه ای به دست میآید.
۱-۷: چهارچوب نظری و مدل تحلیلی تحقیق
مدلی که در این تحقیق برای فرهنگ سازمانی مطرح است مدل دنیسون می باشد که در سال ۲۰۰۰ مطرح شده است. دلایل انتخاب این مدل به عنوان مدل مفهومی و نظری فرهنگ سازمانی در این تحقیق عبارتند از:
– این مدل جهت مدیریت تغییر در سازمان ها بکار میرود و مؤلفه های از فرهنگ سازمانی که نیازمند تغییر هستند را به خوبی مشخص می کند تا در اولویت بازنگری قرار گیرند.
– مدل دنیسون شامل ابعاد کامل و عمیقی از فرهنگ سازمانی می باشد.
– این مدل تأثیر بسیار مستقیمی روی فرهنگ سازمانی دارد.
– این مدل چارچوبی جدید در بین مدل های فرهنگ سازمانی ارائه می نماید.
– از نظر شاخص های اندازه گیری و سنجش ابعاد فرهنگ سازمانی مدلی کامل به حساب میآید.
– قابلیت استفاده در تمام سطوح سازمانی را دارد.
– مدل دنیسون در خارج از کشور توسط سازمان های مختلفی به طور گسترده برای ارزیابی فرهنگ سازمانی مورد استفاده قرار گرفته است. جدید بودن مدل دنیسون نسبت به مدلهای معرفی شده و مبنای رفتارگرایی این مدل و همچنین کامل بودن این مدل از نظر شاخصهای اندازه گیری و سنجش ابعاد فرهنگ سازمانی، از جمله دلایل انتخاب این مدل به شمار می آیند. قابلیت استفاده از مدل دنیسون در تمام سطوح سازمانی یکی دیگر از ویژگیهای این مدل است حجم وسیعی از پژوهش ها و پرسشنامه هایی وجود دارند که مدعی اندازه گیری فرهنگ هستند، اما تمامی آنها بیشتر به سوالاتی در زمینه جو سازمانی و
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
پایان نامه رابطه فرهنگ سازمانی با تعهد سازمانی در بین کارکنان شهرداری
مقایسه اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر پرش عمودی آزمودنیها.
مقایسه اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کیفیت مهارت اسپک منطقه چهار آزمودنیها.
مقایسه اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کیفیت مهارت اسپک منطقه دو آزمودنیها.
مقایسه اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کیفیت مهارت سرویس آزمودنیها.
مقایسه اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کوفتگی عضلانی تأخیری آزمودنیها.
مقایسه اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر تقلای آزمودنیها.
۱-۴. فرضیههای پژوهش
میزان پیشرفت پرش عمودی پس از هشت هفته تمرین والیبال درگروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
میزان پیشرفت مهارت اسپک منطقه چهار پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
میزان پیشرفت مهارت اسپک منطقه دو پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
میزان پیشرفت مهارت سرویس پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
میزان کوفتگی عضلانی تأخیری پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
میزان تقلا پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
۱-۵. پیش فرضهای پژوهش
همه آزمودنیها در طول پژوهش، چه هنگام آزمونها و چه هنگام تمرین تلاش صادقانه و معمول داشته اند.
همه آزمودنیها پرسشنامه را با صداقت و دقت در زمانهایی که از آنها خواسته شده است، تکمیل نموده اند.
آزمودنیها به غیر از شرکت در پژوهش و انجام برنامه های تمرینی آن، فعالیت جسمانی و ورزشی خاص دیگری نداشتهاند.
۱-۶. محدودیتهای پژوهش
۱-۶-۱. محدودیتهای محقق خواسته
۱) جهت کنترل عامل جنسیت، مطالعه تنها روی دختران انجام شده است.
۲) برای کاهش خطر آسیب آزمودنیها فقط از ورزشکاران ماهر استفاده شد.
۱-۶-۲. محدودیتهای غیر قابل کنترل
گزینش غیر تصادفی و در دسترس آزمودنیها
عدم کنترل عوامل جانبی تأثیرگذار مانند تغذیه، تفاوتهای فردی، عوامل روحی، روانی. در آزمودنیهای پژوهش.
۱-۷. تعریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی
۱-۷-۱. تعاریف نظری
۱-۷-۱-۱. پیش پرش
وضعیت آخرین گام قبل از پرش جفت پا در والیبال. در این پژوهش وضعیت گام ما قبل از پرش از نظر ارتفاع پا از زمین مورد توجه است(۵).
۱-۷-۱-۲. پرش عمودی
پرشی که در آن هدف کسب بالاترین ارتفاع ممکن پس از جدا شدن بدن از زمین میباشد. در ورزشهای توپی، در بسیاری مواقع رقابت بر سر زدن توپ در بالاترین ارتفاع ممکن است. در سایر ورزشها نیز رقابتهایی برای انجام یک فعالیت در بالاترین ارتفاع ممکن وجود دارد. برای رفتن به بالاترین ارتفاع میتوان به دو صورت تک پا و جفت پا پرید(۵).
۱-۷-۱-۳. کوفتگی عضلانی تأخیری
به درد و ناراحتی گفته میشود که ورزشکاران حرفه ای یا مبتدی احتمال دارد در پی تمرینات غیرمعمول ورزشی تجربه کنند. کوفتگی عضلانی تأخیری یک الی دو روز پس از تمرین بخصوص تمرینات برونگرا ایجاد میشود و از لحاظ اینکه همراه با درد، سفتی، تورم، کاهش انعطاف پذیری و کاهش دامنه حرکتی مفصل و همچنین کاهش قدرت عضلانی میباشد به کوفتگی موسوم گشته است(۳۱).
۱-۷-۱-۴. تقلا
میزان تلاش افراد در حین انجام فعالیت بدنی و احساس کلی آنها نسبت به فشار، تلاش، خستگی بدنی و بر احساس کلی افراد از میزان تلاش بهکار رفته تمرکز می کند(۶).
۱-۷-۲. تعاریف عملیاتی
۱-۷-۲-۱. پیش پرش
در این پژوهش منظور انجام پرش از روی مانع ۳ سانتیمتری قبل از پرش اصلی است. بدین منظور یک مانع ۳ سانتیمتری ساخته و مورد استفاده قرار گرفت. از آنجا که ارتفاع پیش پرش هر چه کمتر باشد ورزشکار انرژی کمتری مصرف می کند، در این پژوهش از مانع با ارتفاع کم استفاده شد.
۱-۷-۲-۲. پرش عمودی
برای اندازه گیری پرش عمودی از یک تخته عمودی درجهبندی شده بر حسب سانتیمتر (تخته سارجنت)، استفاده شد. در این پژوهش بالاترین ارتفاعی که پس از پرش عمودی توسط دست لمس گردید از بالاترین ارتفاع دست در حالت ایستاده کم شده و ارتفاع پرش عمودی محسوب گردید.
۱-۷-۲-۳. کوفتگی عضلانی تأخیری
امتیاز بدست آمده از پرسشنامه کوفتگی تأخیری عضلانی که در پیوست شماره ۳ آورده شده است (۵۹ و۶۰).
۱-۷-۲-۴. تقلا
ادامه مطلب
دیگر سایت ها :
پایان نامه مدل سازی سیستم های هزینه یابی هدف بر اساس مناطق فازی
در درجه بعد ایجاد ساختار سازمانی برمبنای مردم محوری است. این موضوع تا اندازهای از اهمیت برخوردار است که امروزه مسئولین محله در جهت ابداع راهکارها و روش های جدید و کارآمد به منظور جذب شهروندان جدید و جلب رضایت شهروندان قدیم هستند.
(http://www.eshiraz.ir/shares/moba/moba- adm/pdf )
مسئولین محله دکتر هوشیار تلاش فراوانی را برای جلب رضایت شهروندان ساکن محله و ارائه خدمات بهتر دارند (رسیدگی به مشکلات مردم، ارائه کلاسهای مشاوره برای کمک به حل مشکلات خانوادگی ساکنین محله، ارائه خدمات پزشکی رایگان و نیم بها و رسیدگی به افراد بیبضاعت محله و) با انجام این پژوهش به میزان رضایت شهروندان از خدمات ارائه شده و از خدماتی که شهروندان محله نیاز دارند ولی در سرا ارائه نمی شود دست یافته و از چگونگی تخصیص امکانات سرای محله به شهروندان ساکن محله آگاه شده و اقدام به ارائه خدمات مورد نیاز محله مینمایند و در نتیجه بکارگیری نتایج پژوهش؛ افزایش اعتماد و مشار کت ساکنین محله را به دنبال خواهد داشت. (مشاهده میدانی)
۲- ۵- اهداف پژوهش
– اطلاع از خدمات مورد نیاز شهروندان ساکن محله با توجه به جنسیت، گروه های سنی و تحصیلات
– اطلاع از الویت بندی نیازهای ساکنان محله دکتر هوشیار
– بررسی میزان رضایت شهروندان ساکن محله دکترهوشیار از خدمات ارائه شده
– ارائه نظرات و پیشنهادها برای بهبود کیفیت خدمات
۲- ۶ – پرسش های پژوهش
آیا خدمات ارائه شده متناسب با نیازهای شهروندان است؟
آیا نحوه اطلاع رسانی برنامه های سرا مناسب بوده است؟
رضایت شهروندان از خدمات ارائه شده در چه سطحی است؟
۳- ۱- نوع مطالعه
پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای توصیفی و استنباطی است.
۳- ۲- روش گردآوری داده ها
در گردآوری این طرح از مطالعات اسنادی، اینترنت، پیمایش، و حضور در محله جهت انجام مصاحبه استفاده شده است
۳- ۳- جمعیت آماری
جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد ساکن محله دکترهوشیار است.
۳- ۴- اندازه نمونه و روش نمونه گیری
ادامه مطلب
دیگر سایت ها :
دانلود پایان نامه ، پروژه ، پروپوزال ت های تامین مسکن |
دانلود پایان نامه با موضوع مدیریت پروژه - جدید - |
ایجاد ترومبوفلبیت پس ازجراحی سزارین ، ده برابر زایمان طبیعی است . ۷– پیشگیری از هیسترکتومی( برداشتن رحم ):سزارین قبلی در برخی موارد در حاملگیهای بعدی با پلاسنتاپرویا[۲۱] ویااکرتا[۲۲] همراه میشود . پلاسنتاپرویا (جفت سرراهی) حالتی است که در آن جفت در قسمت پایین رحم جایگزین میشود و مانع عبور نوزاد وزایمان طبیعی میشود . در پلانستااکرتا جفت به عمق دیوارههای رحم نفوذ میکند و پس از تولد نوزاد نیز به خودی خود خارج نمیشود، بنابراین در برخی موارد مجبور به درآوردن رحم می شوند وفواید روانی زایمان طبیعی : ۱ – احساس خوشایند از توانایی در زایمان طبیعی۲ – احساس مشارکت در زایمان و درک نحوه تولد نوزاد ۳– احساس تسلط و حاکم بودن بر اتفاقات حین زایمان ۴– احساس برقراری ارتباط فوری و پیوند احساسی با نوزاد پس از وضع حمل۵ – احساس رضایت از پذیرفتن مسؤولیت های مادرانه و مراقبت از نوزاد وفواید زایمان طبیعی برای نوزاد : ۱- از آنجا که فواید تغذیه طبیعی با شیر مادر مورد توجه است سزارین برای مادرانی که مایلند نوزادانشان را با شیر خود تغذیه کنند، مشکل ساز خواهد شد . اغلب نی که زایمان طبیعی میکنند بلافاصله پس از تولد نوزاد تغذیه با شیر خود را آغاز میکنند و شیردهی در نی که سزارین میشوند با تاخیرآغاز می گردد. ۲ – با این که در زمینه خطرات جراحی سزارین،بحث بیشتری روی عوارض جانبی سوء بر روی مادرمتمرکزشده است قطعاً برای نوزاد نیز بیخطر نیست شاید بتوان گفت: خطرناکترین عارضه جانبی جراحی سزارین برای نوزاد، نارسی است، اصطلاح نارسی عموماً برای شرح دادن وضعیت نوزادی به کار میرود که به دلیل انتخاب زمان نادرست زمان سزارین، نارس به دنیا آمده است . مشخص شده است که نوزادانی که به روش سزارین انتخابی به دنیا میآیند به میزان چشمگیری در معرض خطر ابتلا به سندرم دیسترس تنفسی هستند . ۳ – هنوز هم در اغلب بیمارستانها برای جراحی سزارین بیهوشی عمومی صورت میگیرد و متاسفانه داروی به کار رفته برای بیهوشی مادر از طریق جفت به بدن نوزاد میرسد . در این صورت گاهی نوزاد لمس و فاقد واکنشهای لازم به دنیا میآید . ۴- یکی دیگر از عوارضی که به نظر میآید بر اثر سزارین در نوزاد بروز کند فقدان ایجاد فشار بر روی دستگاه تنفسی است در این حالت تخلیهی مایع از اعماق ریه نوزاد ،به طور کامل صورت نمیگیرد. به همین دلیل بروز مشکلات تنفسی در نوزادانی که به روش سزارین به دنیا آمده اند در مقایسه با زایمان طبیعی بیشتراست (فام،بروس.ترجمه جعفری،۱۳۷۸) .وعوارض سزارین:درکل میزان مرگ ومیرمادردرسزارین، ۲برابرزایمان واژینال است.درگذشته،آسپیراسیون ،عفونت وخون ریزی شایعترین علل مرگ ومیرمادران متعاقب عمل جراحی بوده است اما با پیشرفت تکنیک وتمهیدات پیشگیرانه ازشیوع آن بسیارکاسته شده ودرحال حاضرشایعترین علت مرگ و میرمادران متعاقب عمل جراحی،حوادث ترومبوآمبولی درراس آنهاآمبولی ریوی است.عوارض مادری را می توان به دوگروه زودرس ودیررس تقسیم نمود.درحدود۲۵ %بیماران دچارعوارض زودرس همچون تب با علت نامشخص ،اندومتریت،عفونت محل زخم،خون ریزی،آسپیراسیون،عفونت ادراری وترومبوفیلیت می شوند.عوارض اصلی دیررس عبارتند ازبازشدن محل بخیه وانسدادروده دراثرچسبندگی که هردودرسزارین شایع هستند(قره خانی وساداتیان، ۱۳۸۱).
همچنین ،با توجه به اشتیاق مادران باردار برای استفاده از روش های بیدردی به صورت غیردارویی ،وعلاقه برای ایجادشرایطی مطلوب جهت انجام زایمان طبیعی وکاهش ترس واضطراب مادران از زایشگاه وزایمان طبیعی،وهمچنین مزایای زایمان طبیعی که به آن اشاره گردید وعوارض سزارین ، وهمچنین با توجه به اینکه سالیانه ۶۵۱هزار کودک ایرانی به روش سزارین در کشور به دنیا می آیندوبر اساس برآوردهای جمعیتی مرکز آمارایران در سال ۸۹،بالغ بریک میلیون و۸۲هزارکودک در کشور متولد می شوندکه بیش از ۶۰درصدیا۶۵۰هزارنفرازمادران آنها روش سزارین را برای تولد کودکانشان انتخاب می کنند واینکه آمار سزارین درکشور ۳ برابراستانداردهای جهانی است واز دلایل عمده فرار ن ایرانی از روش طبیعی زایمان وروی آوردن به سزارین ،ناشی از دردهای زایمان طبیعی است (امیری فراهانی،عباسی شوازی،۱۳۹۱).
واینکه همچنین تعداد انجام زایمان به روش سزارین درکشورهای مختلف جهان در نیمه دوم قرن بیستم میلادی افزایش یافته است و آمار سزارین درایران از ۲۶%تا ۶۰% وحتی در برخی مراکز خصوصی تا ۸۷%گزارش شده است(مرآثی،فرج زادگان ،پیر دهقان وکاظمینی ۱۳۸۸).
واینکه دربررسیهای صورت گرفته درمورد اثرات اضطراب برروی دوران بارداری نتایج بیان داشتند که رویدادهای اضطراب زا در دوران قبل از زایمان نه تنها سلامت روانی کودکان را در دوران کودکیشان تحت تاثیر قرار می دهد بلکه با مشکلات سلامت روان در بزرگسالی همراه است واین موضوع اهمیت مساله وتاثیر عمیق آن رابر کل زندگی نشان می دهد.بسیاری از مطالعات ،رابطه بالا بودن سطح کورتیزول را که خود تحت تاثیر اضطراب است وزایمان بر ابتلای کودک به اسکیزوفرنی واختلالات عاطفی در آینده نشان می دهد.سطح بالای اضطراب با افزایش احتمال زایمان پیش از موعد ،تولد نوزاد کمتر ازوزن طبیعی (IUGR [23])،سقط خودبه خود وناهنجاریهای نوزاد همراه است.وجود اضطراب همچنین باعث پاسخ های نامناسب مادر به جنین در بارداری شده وباعث کاهش دلبستگی مادر به نوزاد می گردد(طوسی،اکبرزاده،زارع،شریف۱۳۹۰).
واینکه یکی از روش های غیر دارویی ، برای ایجاد بیدردی استفاده ازهیپنوتیزم در زایمان طبیعی است.هیپنوتیزم روش درمانی جدیدی نیست واز دیر باز شناخته شده است. از تعاریف رایج هیپنوتیزم،حالتی است که در نتیجه توجه وپذیرش متمرکز ایجاد می شود وطی آن به درجات مختلف سه نما وحالت ،همزمان باید وجود داشته باشد:۱-تجزیه یا انتزاع ۲-جذب۳-تلقین پذیری.مدیریت بخش روانشناسی هیپنوتیزم انجمن روانشناسی امریکا ضمن تلاش برای نداشتن سوگیری ،هیپنوتیزم را چنین تعریف می کند:روشی است که طی آن تغییراتی در حواس ،ادراک ،افکار،احساسات یا رفتار القا وایجاد می شود در سال ۱۹۵۵، انجمن پزشکی انگلیس وسپس در سال ۱۹۵۸، انجمن پزشکی ایالات متحده امریکا هیپنوتیزم را به عنوان روشی قابل قبول برای درمان ،مورد تایید قرار دادند.انجمن روانپزشکی ایالات متحده امریکا نیز در سال ۱۹۶۱هیپنوتیزم را تایید کرد.ودر سال ۱۹۶۹انجمن روانشناسان ایالات متحده امریکا هیپنوتیزم را به عنوان یک رشته تخصصی اعلام کرد.در سال ۱۹۴۹ انجمن هیپنوتیزم بالینی وتحقیقاتی امریکا تاسیس گردید ودر سال ۱۹۵۷ انجمن هیپنوتیزم بالینی امریکا ،بنا نهاده شد.و میلتون اریکسون به ریاست آن موسسه انتخاب گردید(هاموند،۱۹۹۸ترجمه فاضل، ۱۳۸۸).
ادامه مطلب
دیگر سایت ها :
پایان نامه ارشد مهندسی برق قدرت: بررسی شاخص های پایداری ولتاژ در سیستم های قدرت |
دانلود پایان نامه ارشد: کتاب شناسی دستور زبان فارسی دوره معاصر (کتاب، مقاله، همایش). - دانلود پایان نامه ها |
همکاران[۵۰]، ۲۰۰۹). بیماران سرطانی نیازمند کمک برای انطباق موثر و زندگی بخش با بیماری مزمن شان هستند(گریروهمکاران[۵۱]، ۲۰۰۸ ). این افراد نیاز خواهند داشت تا مهارت های مقابله ای جدید را یاد بگیرند، این هدف زمانی می تواند تحقق یابد که مقابله و واکنش های آن درقبال بیماری و مشکلات وابسته به آن کاملا شناخته شده است(مارتل، ادیس، جاکوبسن[۵۲]، ۲۰۰۱؛ هپکو ولجویز، ۲۰۰۸ ). اگرچه درمان های کنونی سرطان تاثیرات ارزنده ای در کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارند ولی خالی ازتنیدگی نیستند و در بعضی ازموارد به بهبودی و علاج منجرشده اند. متاسفانه این گونه منفعت های بلند مدت می توانند بهای کوتاه مدت قابل ملاحظه ای رابه شکل انزجارو ناتوانی دربرابراثرات جانبی فراهم بیاورند(ضیغمی؛ محمدی وغفاری، ۱۳۸۷) آشفتگی، درد واضطرابی که بیماران از رهگذر شیوه های تشخیصی و درمانی متحمل می شوند، موجب می شود تا جریان عمل به کندی و با جنجال و دشواری پیش برود. ازسوی دیگر، ممکن است شمار زیادی از بیماران به علت درد و اضطراب، برای باردیگرمراجعه ننمایند و در نتیجه، بسیاری ازموارد بدون درمان باقی می مانند و یا اگر بعضی به وقع بپیوندند و در نتیجه، بسیاری از موارد بدون درمان باقی می مانند و یا اگر بعضی به وقوع بپیوندند، هم بیمار و هم کارکنان بخش و پزشک معالج با مشکلاتی دست به گربیان می شوند. اغلب بیماران نگرشی منفی نسبت به شیوهای تشخیصی و درمانی، پزشک و کادر درمان پیدا می کنند و به واسطه درد، ترس و اضطراب چشمگیری که به آنان دست می دهد، در هر مراجعه به سختی، حاضر به همکاری می شوند و مقاومت و ممانعت آنها سبب می شود که کار به سهولت پیش نرود.
بنابراین امروزه تاثیر مثبت مداخلات روان شناختی در روند بهبود بیماری های مزمن جسمی مورد تایید قرار گرفته است و با گسترش روز افزون رشته روان شناسی سلامت، روان شناسان نقش فعال تری درفرایند درمان این بیماری ها برعهده گرفته اند. در چند دهه اخیر پیشرفت های شایان توجهی درگسترش مداخلات روانی- اجتماعی برای بیماران مبتلا به سرطان صورت گرفته است(هپکو وهمکاران[۵۳]، ۲۰۰۸ ) با توجه به آنچه بیان شد، هدف بنیادین بسیاری از مداخله های روان شناختی در مورد بیماران مبتلا به سرطان، افزایش توانایی آنان برای روبه رو شدن با اضطراب، درد و تحمل شیوه های تشخیصی و درمانی پزشکی است. این توانایی به بیمار مجال می دهد تا سهمی ایفا نماید و تا اندازه ای کنترل آنچه برای او اتفاق می افتد در دست بگیرد. از درمانهایی که در دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است، درمان کاهش استرس مبتنی برذهن آگاهی می باشد. ذهن آگاهی[۵۴]یعنی بودن در لحظه با هرآنچه هست، بدون قضاوت و بدون اظهار نظر درباره ی آنچه اتفاق می افتد؛ یعنی تجربه واقعیت محض بدون توضیح(سگال، تیزدل[۵۵]وهمکاران، ۲۰۰۲). اساس ذهن آگاهی ازتمرینهای مراقبه بوداییسم گرفته شده است که ظرفیت توجه و آگاهی پیگیر و هوشمندانه (که فراتر از فکر است) افزایش می دهد تمرینهای مراقبه وذهن گاهی به افزایش توانایی خودآگاهی و پذیرش خود دربیماران منجر می شود. ذهن آگاهی یک روش یا فن نیست، اگرچه در انجام آن روشها و فنون مختلف زیادی بکار رفته است. ذهن آگاهی را می توان بعنوان شیوی”بودن”یا یک شیوه”فهمیدن”توصیف کرد که مستم درک کردن احساسات شخصی است(بائر[۵۶]، ۲۰۰۶).
روش های مبتنی برذهن آگاهی در پژوهشهای محدودی در ایران در مورد برخی اختلالات مورد وارسی قرارگرفته است(کاویانی وهمکاران، ۱۳۸۴؛ امیدی و همکاران ۱۳۸۷؛ کاویانی وهمکاران، ۱۳۸۷؛ ان وهمکاران ۱۳۸۹؛ کلدوی و همکاران، ۱۳۹۰؛رحمییان بوگروهمکاران، ۱۳۹۱؛ معصومیان وهمکاران، ۱۳۹۱؛ رحمانی و همکاران، ۱۳۹۲) اما در مورد کاهش استرس، افسردگی، اضطراب ودر ن مبتلا به سرطان ، براساس مداخلات مبتنی برذهن آگاهی در ایران، پژوهشی صورت نگرفته است. بدین خاطر، ضرورت عملی چنین تلاشی، غیرقابل انکاراست.
از دیگر ضرورتهای این تحقیق اینست که هر نوع پژوهشی از این نوع می تواند علاوه بر ایجاد یک بدنه تحقیقی، به پژوهشهای مشابه در بدنه علمی بپیوندد و امکان مقایسه نتایج به دست آمده در ایران را با دیگر پژوهشها، فراهم سازد. همچنین یافته های بدست آمده می تواند زمینه کاربرد روش یاد شده را در مورد مشکلات روان شناختی ن مبتلا به سرطان در ایران و نمونه های ایرانی در بخشهای آنکولوژی بیمارستانها، درگستره بالینی را فراهم سازد.
۱-۴-اهداف پژوهش
مبتنی برمساله پژوهش اهداف ذیل پی گرفته شده است:
۱-۴-۱- هدف اصلی پژوهش
تاثیر آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی برذهن آگاهی به شیوه گروهی بر استرس، اضطراب، افسردگی و کیفیت زندگی ن مبتلا به سرطان .
۱-۴-۲- اهداف فرعی پژوهش
۱ – تعیین اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی برذهن آگاهی بر افزایش کیفیت زندگی ن مبتلا به سرطان .
۲ – تعیین اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی برذهن آگاهی بر کاهش نشانه های اضطراب، ن مبتلا به سرطان .
۴ – تعیین اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی برذهن آگاهی بر کاهش نشانه های استرس، ن مبتلا به سرطان .
ادامه مطلب
دیگر سایت ها :
زوج هایی که رضایت شویی را تجربه کرده اند، نسبت به یکدیگر و نیز رابطه ای که شکل داده اند احساس دلبستگی می کنند. به دلیل وجود همین دلبستگی آن ها از نظر هیجانی باز و نسبت به یکدیگر آسیب پذیرند. این زوج ها از این که موجوداتی اجتماعی هستند، آگاهند و درک کرده اند که وقتی در رابطه ای توأم با دلبستگی قرار داشته باشند و این علاقه مشترک را حس نمایند، بسیار شادمان تر خواهند بود. جانسن (۲۰۰۴)، می گوید: هدف نهایی زوج درمانی ایجاد پیوندی ایمن و آمیخته با پذیرش در میان همسران است». همسرانی که در کنار یکدیگر احساس آسودگی و امنیت می کنند، قادرند از نظر هیجانی نسبت به هم باز و گشوده باشند و همین گشودگی هیجانی موجب می شود که همدلی و پیوند را احساس کنند. پژوهش میلر و کورا و واکمن گزارش می دهد: وقتی دو همسر (زن و شوهر) از سبک های محاوره ای توأم با خودافشایی بالا استفاده می کنند، سطوح بالاتری از رضایت شویی گزارش می شود. این رضامندی زمانی بیشتر می شود که هم زن و هم شوهر توانایی درک درست و دقیق دیدگاه های دیگری را داشته باشند». به نظر می رسد همدلی» کلید گشایش صمیمیت هیجانی باشد. زوج های شاد و رضامند قادرند که تجربه ی درونی یکدیگر را درک و احساس کنند و اگر این احساسات، ظاهری ناخوشایند داشته باشد، باز هم با همدلی به آنها می نگرند. زمانی که همسران به واسطه ی همدلی قادر به تجربه ی خالصانه یکدیگر شوند، رابطه به دگرگونی های زیاد دچار خواهد شد. تغییرات اساسی نه فقط از طریق بینش و نه مذاکرات منطقی، که به واسطه ی تجارب جدید هیجانی و رخدادهای نوین تعاملی شکل می گیرند (حسینی، ص ۴۴۱).
یکی از سازه هایی که تغییرات زیادی را تبیین می کند، فضای هیجانی حاکم بر ازدواج است. منظور از فضای هیجانی حاکم بر ازدواج، وجود ترکیبی از هیجانات مثبت و منفی است که از ازدواج خا را با هم متفاوت می کند. به گفته کریستنسن و واینسکی (۱۹۹۷)، فضای هیجانی ازدواج می تواند در محوری با دو کرانه مهرورزی» و هم ستیزی» خلاصه شود. چهار گوشه این محور نیز نمایانگر چهار نوع فضای اصلی هیجانی» حاکم بر روابط شویی است: گرم (مهرورزی بالا و هم ستیزی بالا)، خصمانه (مهرورزی اندک و هم ستیزی بالا)، ملایم (مهرورزی اندک و هم ستیزی پایین)، جنجالی یا طوفانی (مهرورزی بالا و هم ستیزی شدید) (همان منبع، ص ۶۵۴).
محور ۱-۲: فضای هیجانی حاکم بر ازدواج
تعارض
تعارض عبارت است از یک حالت هیجانی منفی که به علت ناتوانی در انتخاب، دست کم یکی از دو هدف ناسازگار و سازگار به وجود می آید. تعارض زمانی پیش می آید که فرد نتواند دست کم از دو راه سازش ناپذیر، یکی را انتخاب کند. زندگی مشترک همواره با دورنمایی زیبا برای زوجین آغاز می شود و همچنین عدم شناخت کافی، پس از چندی مشکلاتی بروز می کند که همچنین با تدبیر و درایت با آن ها برخورد نشد، می توان بنیان زندگی را به مخاطره بیاندازد. با انتظارات سطح بالایی که افراد از ازدواج دارند، احتمالاً جای تعجبی نیست اگر خیلی از افراد دریابند که روابطشان این انتظارات را برآورده نمی کند (مارکن و هالوگ ۱۹۹۸).
سایت های دیگر:
به گفته جاکوبسن و کریستنس (۱۹۹۸)، ایجاد تغییر در تعت شویی به مرحله ای که خانواده در آن قرار دارد بستگی تام دارد. این محققان معتقدند درمان زوج های جوان تر، آسان تر از کسانی است که سال ها با هم زندگی کنند. به گفته ی بل و بلکنی (۱۹۹۷)، تعارض شویی» یعنی تعاملاتی که در آن ها، همسران اهداف ناسازگارانه ای با یکدیگر داشته باشند. تعارض مجادله ای است بر سر اثبات ارزش ها و ادعاها برای دستیابی به موقعیت، قدرت و منابعی که باعث صدمه، تخریب و حذف طرف مقابل می شود (به نقل از ویلموت و ماکر ۲۰۰۱). تعارض وقتی بروز می کند که یکی از طرفین درگیر نیازمند تغییر باشد، تا ادامه رابطه و رشد امکان پذیر گردد. سطح رضایت شویی در اوایل ازدواج بالاست اما کم کم، و با آهنگی ثابت، افت می کند تا اینکه در میانسالی به کمترین حد خود می رسد، و درست در زمانی که فرزندان خانه را ترک می کنند باز هم افزایش می یابد (گاتمن و نوتراریوس، ۲۰۰۲).
۱-۳-۲- اهداف فرعی تحقیق:
– شناسایی علل استفاده از کانونهای ارزیابی و توسعه
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی قبل از اجرای کانون
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی حین اجرای کانون
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی بعد از اجرای کانون
– شناسایی پیامدهای اجرای کانون ارزیابی و توسعه موفق
۱-۴- روش تحقیق
تحقیق حاضر از حیث هدف، یک تحقیق اکتشافی بوده و از نظر نتیجه، تحقیق بنیادی محسوب میشود و از دادههای کیفی استفاده خواهد نمود. این تحقیق، بر اساس تحقیق کیفی انجام خواهد شد و استراتژی تحقیق، تحقیق مبنایی با هدف تئوریپردازی است، و سؤالی که در اینجا مطرح میباشد، این است که عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی چیست؟
۱-۵- سوالات تحقیق
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی کدامند و مدل آن چگونه است؟
– علل استفاده از کانونهای ارزیابی و توسعه چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی قبل از اجرای کانون چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی حین اجرای کانون چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی بعد از اجرای کانون چیست؟
– پیامدهای اجرای کانون ارزیابی و توسعه موفق کدامند؟
۱-۶- فرضیههای تحقیق
این تحقیق از نوع فرضیهای نمیباشد.
۱-۷- روش و ابزار گردآوری تحقیق
منابع جمعآوری اطلاعات، در روش نظریه مبنایی، در دو دسته طبقه بندی میشوند؛ منابع اولیه که شامل مصاحبهها (که اغلب ضبط میشوند) ، مشاهده مشارکتی و غیر مشارکتی، ثبت مصاحبهها از زمینه مورد مطالعه و دفترچهی خاطرات است، و منابع ثانویه که تجارب شخصی، ادبیات موجود و مقایسهی آنها را در بر میگیرد[۲۷].
در نظریه مبنایی دادهها میتوانند از منابع مختلفی مانند دادههای دست دوم، تاریخچه زندگی ، مصاحبهها، مشاهدات دروننگری ، دادههای مشاهدهای و یادداشتهای کوتاه جمعآوری شوند.
۱-۸- جامعه آماری تحقیق و نمونه
جامعه آماری این پژوهش خبرگان و افراد صاحب نظر در حوزه کانون ارزیابی شامل اساتید دانشگاه و متخصصین استقرار کانون ارزیابی میباشند.
به دلیل گستردگی جامعه آماری و اینکه شناسایی و دسترسی به تمام این جامعه در عمل امکانپذیر نمیباشد، محقق ناگزیر از نمونهگیری است. روش نمونهگیری، نمونهگیری تئوریک یا نظری خواهد بود؛ از آنجا که ابزار اصلی انجام این تحقیق مصاحبه است، نمیتوان از قبل مشخص کرد که چه تعداد افراد بایستی در مطالعه ما انتخاب شوند تا پدیده مورد علاقه در مطالعه کیفی به طور کامل شناسایی شود. از اینرو به جمعآوری اطلاعات تا زمانی ادامه میدهیم که به نقطه اشباع برسیم؛ جایی که دادههای جدیداً جمعآوری شده با دادههایی که قبلاً جمعآوری کردهایم تفاوتی ندارد و مثل هم شده اند.
۱-۹- روش نمونهگیری
با توجه به ویژگیهای ذکر شده برای جامعه آماری، امکان شناسایی و تعامل با همه افراد جامعه ممکن نمیباشد. از اینرو انتخاب یک نمونه آماری به عنوان نماینده جامعه مورد نظر اجتنابناپذیر است. نمونهگیری تئوریک یا نظری مناسبترین شیوه انتخاب نمونه در پژوهشهای کیفی است. این نمونهگیری عبارت است از فرایند گردآوری دادهها برای نظریهپردازی که از این طریق تحلیلگر به طور همزمان دادههایش را گردآوری و کدگذاری و تحلیل میکند و تصمیم میگیرد که چه دادههایی را در مرحله بعدی گردآوری کند و آنها را کجا پیدا کند تا بدین وسیله نظریهاش را در حین شکلگیریاش تدوین کند. نظریه در حال تدوین، فرایند گردآوری دادهها را کنترل میکند . استفاده از نمونهگیری نظری به منزله یک استراتژی˓ تنها زمانی امکانپذیر و عملی است که اقتضای آن را بپذیریم˓ که تمامی مصاحبهها در یک مرحله انجام نشوند و تفسیر دادهها پیش از پایان مصاحبهها آغاز شود. تفسیر فوری دادههای گردآوری شده مبنای تصمیمگیری درباره نمونهگیری است. این تصمیمگیری تنها به حوزه انتخاب موارد نمونه محدود نمیشود، بلکه تصمیمگیری درباره نوع دادههایی که در ادامه باید گردآوری شوند و در موارد حاد تغییر روش را نیز شامل میشود[۲۸].
۱-۱۰- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل در این تحقیق، قیاسی (غیرآماری) است. با توجه به هدف تحقیق، که همانا شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی و ارائه مدلی برای آن است، با انجام بررسیهای اولیه، از روش نظریه مبنایی(نظریه برخاسته از زمینه، تئوری زمینهدار ، نظریه بنیادی، گراندد تئوری)، برای استخراج عوامل مؤثر و ارائه مدل برای آن استفاده میشود. به دلیل اینکه بخشی از جمعآوری دادهها از طریق مصاحبه صورت خواهد گرفت، لذا در تجزیه و تحلیل کیفی از کدگذاری و تحلیل دادههای کیفی استفاده خواهد شد.
ادامه مطلب در لینک زیر
https://abisho.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%b9%d9%88%d8%a7%d9%85%d9%84-%d9%85%d8%a4%d8%ab%d8%b1-%d8%a8%d8%b1-%d9%85%d9%88%d9%81%d9%82%db%8c/
سایت های دیگر:
– شناسایی علل استفاده از کانونهای ارزیابی و توسعه
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی قبل از اجرای کانون
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی حین اجرای کانون
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی بعد از اجرای کانون
– شناسایی پیامدهای اجرای کانون ارزیابی و توسعه موفق
۱-۴- روش تحقیق
تحقیق حاضر از حیث هدف، یک تحقیق اکتشافی بوده و از نظر نتیجه، تحقیق بنیادی محسوب میشود و از دادههای کیفی استفاده خواهد نمود. این تحقیق، بر اساس تحقیق کیفی انجام خواهد شد و استراتژی تحقیق، تحقیق مبنایی با هدف تئوریپردازی است، و سؤالی که در اینجا مطرح میباشد، این است که عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی چیست؟
۱-۵- سوالات تحقیق
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی کدامند و مدل آن چگونه است؟
– علل استفاده از کانونهای ارزیابی و توسعه چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی قبل از اجرای کانون چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی حین اجرای کانون چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی بعد از اجرای کانون چیست؟
– پیامدهای اجرای کانون ارزیابی و توسعه موفق کدامند؟
۱-۶- فرضیههای تحقیق
این تحقیق از نوع فرضیهای نمیباشد.
۱-۷- روش و ابزار گردآوری تحقیق
منابع جمعآوری اطلاعات، در روش نظریه مبنایی، در دو دسته طبقه بندی میشوند؛ منابع اولیه که شامل مصاحبهها (که اغلب ضبط میشوند) ، مشاهده مشارکتی و غیر مشارکتی، ثبت مصاحبهها از زمینه مورد مطالعه و دفترچهی خاطرات است، و منابع ثانویه که تجارب شخصی، ادبیات موجود و مقایسهی آنها را در بر میگیرد[۲۷].
در نظریه مبنایی دادهها میتوانند از منابع مختلفی مانند دادههای دست دوم، تاریخچه زندگی ، مصاحبهها، مشاهدات دروننگری ، دادههای مشاهدهای و یادداشتهای کوتاه جمعآوری شوند.
۱-۸- جامعه آماری تحقیق و نمونه
جامعه آماری این پژوهش خبرگان و افراد صاحب نظر در حوزه کانون ارزیابی شامل اساتید دانشگاه و متخصصین استقرار کانون ارزیابی میباشند.
به دلیل گستردگی جامعه آماری و اینکه شناسایی و دسترسی به تمام این جامعه در عمل امکانپذیر نمیباشد، محقق ناگزیر از نمونهگیری است. روش نمونهگیری، نمونهگیری تئوریک یا نظری خواهد بود؛ از آنجا که ابزار اصلی انجام این تحقیق مصاحبه است، نمیتوان از قبل مشخص کرد که چه تعداد افراد بایستی در مطالعه ما انتخاب شوند تا پدیده مورد علاقه در مطالعه کیفی به طور کامل شناسایی شود. از اینرو به جمعآوری اطلاعات تا زمانی ادامه میدهیم که به نقطه اشباع برسیم؛ جایی که دادههای جدیداً جمعآوری شده با دادههایی که قبلاً جمعآوری کردهایم تفاوتی ندارد و مثل هم شده اند.
۱-۹- روش نمونهگیری
با توجه به ویژگیهای ذکر شده برای جامعه آماری، امکان شناسایی و تعامل با همه افراد جامعه ممکن نمیباشد. از اینرو انتخاب یک نمونه آماری به عنوان نماینده جامعه مورد نظر اجتنابناپذیر است. نمونهگیری تئوریک یا نظری مناسبترین شیوه انتخاب نمونه در پژوهشهای کیفی است. این نمونهگیری عبارت است از فرایند گردآوری دادهها برای نظریهپردازی که از این طریق تحلیلگر به طور همزمان دادههایش را گردآوری و کدگذاری و تحلیل میکند و تصمیم میگیرد که چه دادههایی را در مرحله بعدی گردآوری کند و آنها را کجا پیدا کند تا بدین وسیله نظریهاش را در حین شکلگیریاش تدوین کند. نظریه در حال تدوین، فرایند گردآوری دادهها را کنترل میکند . استفاده از نمونهگیری نظری به منزله یک استراتژی˓ تنها زمانی امکانپذیر و عملی است که اقتضای آن را بپذیریم˓ که تمامی مصاحبهها در یک مرحله انجام نشوند و تفسیر دادهها پیش از پایان مصاحبهها آغاز شود. تفسیر فوری دادههای گردآوری شده مبنای تصمیمگیری درباره نمونهگیری است. این تصمیمگیری تنها به حوزه انتخاب موارد نمونه محدود نمیشود، بلکه تصمیمگیری درباره نوع دادههایی که در ادامه باید گردآوری شوند و در موارد حاد تغییر روش را نیز شامل میشود[۲۸].
۱-۱۰- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل در این تحقیق، قیاسی (غیرآماری) است. با توجه به هدف تحقیق، که همانا شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی و ارائه مدلی برای آن است، با انجام بررسیهای اولیه، از روش نظریه مبنایی(نظریه برخاسته از زمینه، تئوری زمینهدار ، نظریه بنیادی، گراندد تئوری)، برای استخراج عوامل مؤثر و ارائه مدل برای آن استفاده میشود. به دلیل اینکه بخشی از جمعآوری دادهها از طریق مصاحبه صورت خواهد گرفت، لذا در تجزیه و تحلیل کیفی از کدگذاری و تحلیل دادههای کیفی استفاده خواهد شد.
ادامه مطلب در لینک زیر
https://abisho.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%b9%d9%88%d8%a7%d9%85%d9%84-%d9%85%d8%a4%d8%ab%d8%b1-%d8%a8%d8%b1-%d9%85%d9%88%d9%81%d9%82%db%8c/
سایت های دیگر:
Gateway Timeout
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
دانلود پایان نامه ارشد:طراحی، ساخت و ارزیابی ماشین کشت مخلوط |
پایان نامه رابطه مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) با توانمند سازی و ارزیابی عملکرد کارکنان اداره کل ورزش و جوانان :: سایت تخصصی پایان نامه های دانشگاهی - همه رشته ها |
Gateway Timeout
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
پایان نامه بررسی ارتباط اهرم عملیاتی و کفایت سرمایه با نوسانات قیمت سهام بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از داده های سالهای ۱۳۹۰-۱۳۸۶ :: سایت مرجع دانلود پایان نامه - تحقیق - پروژه |
دانلود پایان نامه درباره: حقوق فرزندان نسبت به والدین در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه |
حقیقت این است که لازمهی تکامل حقوق، وجود قواعدی انعطافپذیر است. جمود در نگاه به قواعد حقوقی موجب دست و پاگیر شدن آنها میشود تا حلال مشکلات بودن. بحث تعدیل قراردادها که امروزه در قراردادهای بلند مدت مطرح بوده و در عین حال هنوز با دغدغه قانونی بودن یا نبودن همراه است، در جهت برابر ساختن تعهدات طرفین در قرارداد، به هر طریق ممکن، شروط اولیه قرارداد یا مفاد مورد تراضی آنان را مورد تغییر قرار میدهد، یعنی درمانی مشکوک بر درد عدم پیش بینی است. دردی که با ایجاد قابلیت تعیین مورد معامله میتوان از آن پیشگیری کرد.
حجم معاملات کلان اقتصادی، متغیر بودن نیازها و شاخصها، استمرار قراردادها در طول زمان، اهمیت تخصص در مبادلات و خلاصه پیچیدگی روابط معاملاتی اقتضا دارد که نگاه عمیقتری به قاعده وم رفع ابهام از مورد معامله داشته باشیم تا با بهره گیری از ظرفیتهای فقه و قانون مدنی، مفهومی چون قابلیت تعیین مورد معامله» را از دل آن بیرون بیاوریم و به این طریق چتر شمول قاعده را بر سر معاملات پرتکلف جاری هم بگسترانیم. چرا که در اغلب معاملات موصوف تعیین تمام اوصاف و کیفیات عوضین، به خصوص قیمت کالا یا خدمات، در همان ابتدای عقد به طور مقطوع ممکن نیست، بلکه نیازمند فراهم آمدن شرایط خاصی مثل گذر زمان، تعیین متغیرهای موثر یا نظر کارشناس است. از اینرو قابلیت تعیین عوضین در قراردادها به نحوی ایجاد میشود که در زمان معینی، مؤخر بر عقد، مورد معامله به طور مشخص و قطعی تعیین شود.
اهمیت و ضرورت تحقیق :
ضرورت همگام شدن حقوق با مسائل روزمره امری انکارناپذیر است.اساساً حقوق زمانی کارآمد خواهد بود که پاسخگوی نیازها و ابهامات جاری زندگی اجتماع باشد. تحقق این مهم در گرو انعطاف پذیر بودن نظام حقوقی و مبانی آن است. ما با داشتن پشتوانهای غنی از اصول متعالی حقوقی که همان فقه شیعه است میتوانیم از یک نظام حقوقی پیشرو در عرصههای حقوقی دنیا بهرهمند شویم نه اینکه فقط مترجم سایر نظامها باشیم. این تحقیق در پی آنست که یک واقعیت و نیاز اساسی مبادلات اقتصادی امروز را، که به ظاهر محصول اقتصاد کلان غرب و دنیای مدرن است و حالا ما هم چارهای جز پذیرش آن نداریم، در فقه و حقوق داخلی ریشه یابی کرده و ظرفیتهای بالقوه نظام حقوقی اسلامی را نمایان کند، تا نشان داده شود که اتکای بر آن منافاتی با انطباق با رشد و توسعهی دستاوردهای بشر ندارد و لازم نیست برای توجیه برخی مفاهیم وارداتی از ریشه های حقوق خود یعنی فقه اسلامی روی گردانده و به حقوق غرب متوسل شویم.
اهمیت این تحقیق بیشتر از آن جهت است که به جای داشتن رویکرد گزارشی یا تطبیقی صرف، تلاش دارد بر پایه تحلیل داشتههای فقهی و وضعیت موجود قوانین، در باب پذیرش معاملات متضمن قابلیت تعیین عوضین، راهکاری اساسی و منطبق با مبانی حقوقی کشورمان ارائه کند.
مبانی نظری و پیشینه تحقیق :
در فقه بنا بر نظر مشهور، مورد معامله باید در لحظهی عقد معلوم و معین باشد تا ابهامی باقی نماند. شیخ مرتضی انصاری در بحث بیع میفرمایند همانطور که شناخت میزان بهای کالا ضرورت دارد، دانستن قدر و اندازه مورد معامله نیز لازم میباشد، و این در نزد علمای شیعه اجماعی است[۴]. مهمترین منبعی که برای اثبات وم رفع ابهام از عوضین مورد استناد قرار گرفته روایت نهی النبی عن بیع الغرر» است که شهرت بسیاری در میان فقها دارد. به این ترتیب که جهل به مورد معامله را موجب غرری شدن معامله و بطلان میدانند.[۵] بر این اساس احاله ثمن به قیمت سوقیه از موجبات غرر در معامله تلقی گردیده است. اما برخی از فقها بیع به نرخ بازار را که نرخ روز عقد بیع میباشد- چون در واقع مشخص و ثابت است- مستم جهل و غرر ندانسته، آن را صحیح و معتبر میدانند.[۶] استناد این عده عموماً به روایت رفاعه» است، این روایت ظاهراً مربوط به قضاوت امام صادق (ع) است و در آن بیع، بدون تعیین میزان ثمن و واگذاری تعیین به یکی از طرفین معامله صحیح دانسته میشود.
در حقوق کشورمان قانون مدنی موادی همچون ۱۹۰، ۲۱۴ تا ۲۱۶،۳۴۲را دارد که تأکید بر وم معلوم و معین بودن مورد معامله در زمان انعقاد قرارداد دارند اما قابلیت تعیین در این قانون صراحت ندارد. در کلام حقوقدانان صاحب نظر نیز بعضاً در مباحث مربوط به وم علم به مورد معامله و رفع جهل اشاراتی به برخی انواع ایجاد قابلیت تعیین صورت پذیرفته است که تلاش شده بر مبنای قضاوت عرف برخی انواع قابلیت تعیین حمل بر صحت شوند.
بحث از قابلیت تعیین در قوانین و آراء قضایی سایر نظامهای حقوقی، تثبیت شده ولکن دامنهی بهره گیری از آن در برخی اَشکال، محل بحث است. قوانین کشورهایی همچون فرانسه، آمریکا، انگلیس و مصر و همچنین مقررات فراملی مانند کنوانسیون بیع بین المللی کالا همگی به نحوی قابلیت تعیین را پذیرفتهاند.
در میان تحقیقات و نوشتههای حقوقی، مقالات و پایان نامههایی در موضوعات مرتبط نگاشته شده که به تحلیل هرچه بیشتر موضوع کمک می کند. برای مثال مقاله بیع با ثمن شناور در فقه» نوشته سید مسعود نوری، رساله دکتری علی اسلامیپناه با عنوانمعلوم و معین بودن مورد معامله در حقوق ایران و فقه امامیه و بررسی تطبیقی آن در حقوق فرانسه و حقوق کامن لا» و نیز رساله دکتری روشهای تعیین ثمن در کنوانسیون بیع بینالمللی کالای وین مصوب ۱۹۸۰ و حقوق ایران» به قلم عیسی امینی، از نمونهی این آثار است که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفتهاند.
فرضیه ها و سؤال های تحقیق :
سؤال اصلی تحقیق: ۱-رابطه قابلیت تعیین مورد معامله با قاعده وم معلوم و معین بودن مورد معامله و رفع غرر چیست؟ ۲- آیا معامله به نحوی که عوض/عوضین در آن قابلیت تعیین داشته باشند در حقوق ایران صحیح شمرده میشود یا به واسطه جهل به عوضین و غرری بودن باطل است؟
سوالات فرعی: ۱-مفهوم معلوم و معین بودن مورد معامله چیست و به چه طریق حاصل میشود؟ ۲-غرر چیست؟ ۳-دامنهی صحت ایجاد قابلیت تعیین مورد معامله تا کجاست؟
فرضیه تحقیق این است که ایجاد قابلیت تعیین عوضین در لحظه تشکیل عقد یکی از روش های دقیق برای رفع ابهام از عوضین است که نه تنها متضمن
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
پایان نامه بررسی رابطه ارتباطات سازمانی و مدیریت بحران در آموزش و پرورش ناحیه یک شهرستان بندرعباس :: دانلود مقاله |
پایان نامه ، پروژه ، سمینار احکام مقدماتی |
تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم اختلال استرس پس از سانحه ناشی از جنسی.
تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم شکایات جسمانی.تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم وسواس فکری- عملی.
تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم حساسیت بین فردی.
تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم اضطراب.
تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم افسردگی.
تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم خصومت.
تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم ترس مرضی.
تعیین اثربخشی درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم افکار پارانوئیدی.تعیین اثربخشی روش حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در کاهش علایم روان پریشی.
۱-۵- فرضیه های پژوهشی
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم اختلال استرس پس از سانحه مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم شکایات جسمانی مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم وسواس فکری- عملی مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم حساسیت بین فردی مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم اضطراب مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم افسردگی مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم خصومت مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم ترس مرضی مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم افکار پارانوئیدی مؤثر است.
روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در کاهش علایم روان پریشی مؤثر است.
۱-۶- معرفی متغیرهای پژوهش و تعاریف عملیاتی آنها
متغیر مستقل
حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد
تعریف مفهومی: حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، نوعی روان درمانی است که در سال ۱۹۸۷ توسط فرانسیس شاپیرو ابداع شده است، این روش از طریق رفع گرفتگی نظام پردازش اطلاعات بوسیله خاطرات آسیب زا، به پردازش اطلاعات و تسریع آن کمک می کند و با دگرگون ساختن خاطرات، ویژگی های شخصیت را تغییر می دهد (پروچاسکا و نورکراس، ۱۹۸۵).
تعریف عملیاتی: منظور از روش درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، مداخله ای است که بر اساس پروتکل درمانی برگرفته از پروتکل کینووسکی[۳۹] (۲۰۰۳ )، تحت عنوان بهترین قدم رو به جلو[۴۰]» و شیوه درمانی فرانسیس شاپیرو توسط درمانگر، به مدت چهار جلسه بر روی بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ناشی از جنسی اجرا گردید.
متغیرهای وابسته
اختلال استرس پس از سانحه ناشی جنسی
تعریف مفهومی : اختلال استرس پس از سانحه، عبارت است از بروز علایم و نشانه های عصبی و روانی ناشی از تجربه مستقیم یا غیر مستقیم یک حادثه تنش زای شدید جسمی ـ روانی که ممکن است پس از هر آسیب روانی ناشی از حوادث غیر عادی خارج از تحمل بشری بروز کنند (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۰۰). به عنف نیز نوعی رفتار خشن و تحقیرآمیز است که از طریق اعمال جنسی و برای ابراز قدرت و خشم صورت می گیرد، در چنین مواردی، رابطه جنسی به ندرت موضوع اصلی می باشد و در اکثر موارد مسایل جنسی در خدمت نیازهای غیر جنسی در می آیند (اوحدی، ۱۳۸۰).
تعریف عملیاتی: نمره ای است که هر آزمودنی در مقیاس اختلال استرس پس از سانحه میسی سی پی کسب خواهد کرد و نیز برچسب تشخیصی است که فرد براساس مصاحبه دریافت خواهد نمود.
شکایات جسمانی
تعریف مفهومی: حالتی است که در آن فرد، کارکرد اعضای بدن خود را بیمارگونه درک می کند (ابوالقاسمی و نریمانی، ۱۳۸۵).
تعریف عملیاتی: نمره ای است که هر آزمودنی در خرده مقیاس شکایات جسمانی چک لیست SCL-90-R کسب خواهد کرد.
وسواس فکری- عملی
تعریف مفهومی: این حالت با علایم بالینی وسواس انطباق زیادی دارد. در این اختلال فرد بر افکار و اعمالی تمرکز می کند که ناخواسته هستند (ابوالقاسمی و نریمانی، ۱۳۸۵).
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
دانلود پروپوزال،پروژه ، پایان نامه، سمینار درباره درآمد ناویژه |
آرشیو مطالب وبلاگ - دانلود پایان نامه |
مقایسه دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ هوش هیجانی و انگیزه پیشرفت.
اهداف جزئی
مقایسه دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ هوش هیجانی.
مقایسه دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ انگیزه پیشرفت.فرضیه های پژوهش
بین دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ هوش هیجانی و انگیزه پیشرفت تفاوت معنیداری وجود دارد.
۱-۱- بین دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ انگیزه پیشرفت تفاوت معنیداری وجود دارد.
۲-۱- بین دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ هوش هیجانی تفاوت معنیداری وجود دارد.
۱-۲-۱- بین دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ مؤلفه ابراز هیجانی تفاوت وجود دارد.
۲-۲-۱- بین دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ مؤلفه تنظیم هیجانی تفاوت وجود دارد.
۳-۲-۱- بین دانشجویان دارای سبکهای یادگیری متفاوت از لحاظ مؤلفه بهره برداری هیجانی تفاوت وجود دارد.
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
سبک یادگیری
تعریف مفهومی سبک یادگیری
سبک یادگیری عبارتست از ترکیب روش های شناختی، عاطفی و فیزیولوژیک که به وسیله آنها افراد به بازیابی، سازماندهی، پردازش و یادآوری اطلاعات می پردازند (رشیدی و همکاران، ۱۳۹۱). از دیدگاه کلب (۱۹۸۵)، سبک های یادگیری به روش هایی اشاره دارند که در آنها مفاهیم، قوانین و اصول را به گونه ای سازماندهی می کنند که آنان را در برخورد با موقعیت جدید هدایت می کند. اصطلاح سبک یادگیری به باورها، رجحان ها و رفتارهایی که افراد با بهره گرفتن از آنها به یادگیری خود در یک موقعیت کمک می کنند نیز گفته می شود. چهار نوع سبک یادگیری وجود دارد که عبارت اند از : ۱) سبک یادگیری واگرا، ۲) سبک یادگیری همگرا، ۳) سبک یادگیری انطباق یابنده و ۴) سبک یادگیری جذب کننده (هوهن[۲۴]، ۱۹۹۵، به نقل از محمدزاده ادملایی، ۱۳۸۴)
تعریف مفهومی سبک یادگیری همگرا
سبک یادگیری همگرا از ترکیب دو شیوه ی یادگیری مفهوم سازی انتزاعی و آزمایشگری فعال به دست می آید. از آن جهت به افرادی که دارای این سبک یادگیری هستند همگرا می گویند که وقتی با مسئله ای روبرو می شوند به سرعت برای یافتن راه حل درست می کوشند یا کوشش های خود را بر آن راه حل واحد بر آن راه حل واحد متمرکز می کنند (سیف، ۱۳۸۹).
تعریف مفهومی سبک یادگیری واگرا
سبک یادگیری واگرا از ترکیب دو شیوه ی یادگیری، شامل تجربه ی عینی و مشاهده ی تأملی حاصل می شود. افراد دارای این سبک یادگیری موقعیت های عینی را از زوایای مختلف می بینند. رویکرد آنها نسبت به موقعیت ها، مشاهده کردن تا عمل کردن است. از آنجا که این افراد قادر به تولید اندیشه های گوناگون هستند، سبک آها را واگرا می گویند (سیف، ۱۳۸۹).
تعریف مفهومی سبک یادگیری جذب کننده
سبک یادگیری جذب کننده از ترکیب دو شیوه ی یادگیری مفهوم سازی انتزاعی و مشاهده ی تأملی به دست می آید. افراد دارای این سبک یادگیری در کسب و درک اطلاعات گسترده و تبدیل آن به صورت خلاصه، دقیق و منطقی توانا هستند (دمیرباس[۲۵] و دمیرکان[۲۶]، ۲۰۰۷). علت نامیدن این سبک یادگیری به جذب کننده آن است که افراد دارای این سبک قادر به دریافت داده های گوناگون و سازمان دادن به آنها می باشند (سیف، ۱۳۸۹).
تعریف مفهومی سبک یادگیری انطباق یابنده
سبک یادگیری انطباق یابنده از ترکیب دو شیوه ی یادگیری تجربه ی عینی آزمایشگری فعال به دست می آید (کلب و کلب، a2005). افراد دارای این سبک از تجارب دست اول می آموزند و از اجرای نقشه و درگیرشدن با اعمال چالش انگیز لذت می برند. این افراد بیش از آن که به تحلیل منطقی بپردازند، امور محسوس را ترجیح می دهند. علت نامیدن این سبک به انطباق یابنده این است که افراد دارای این سبک در انطباق یافتن با موقعیت های جدید توانا هستند (سیف، ۱۳۸۹)
تعریف عملیاتی سبک یادگیری
منظور از سبک یادگیری در این پژوهش منظور از سبک های یادگیری، مقادیر کمی و پیوسته ای است که افراد از پرسش نامه ی سبک های یادگیری کلب (۱۹۸۵) با توجه به شیوهی یادگیری خود به دست می آورند.
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
دانلود پروپوزال،پروژه ، پایان نامه، سمینار در مورد حقوق جزای بین الملل - پایان نامه ها |
آرام سازی عضلانی : پایان نامه ، سمینار، پروپوزال آرام سازی عضلانی - دانلود پایان نامه |
باعث گسترش دانش نظری با توجه به جایگاه هوش فرهنگی شود.
باعث شناسایی ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی شود.کارشناسان و دست اندرکاران امور فرهنگی را در توجه به هوش فرهنگی یاری رساند.
به برنامه ریزان درسی در لحاظ کردن مؤلفه های هوش فرهنگی کمک نماید.معلمان را در جهت بهبود امر تدریس با توجه به هوش فرهنگی یاری نماید.
جایگاه هوش فرهنگی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند ملی برنامه درسی را نمایان نماید.
۱-۳ هدف کلی پژوهش
تحلیل و تبیین جایگاه مؤلفه های هوش فرهنگی در سند برنامه درسی ملی ایران و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
۱-۴ هدف های جزئی پژوهش
شناسایی و تبیین میزان توجه به مؤلفه های هوش فرهنگی در سند برنامه درسی ملی ایران.
شناسایی و تبیین میزان توجه به مؤلفه های هوش فرهنگی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
۱-۵ سؤالات پژوهش
۱. در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه فرا شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟
در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟
در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه انگیزشی هوش فرهنگی توجه شده است؟
در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه رفتاری هوش فرهنگی توجه شده است؟
در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه فرا شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟
در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟
در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه انگیزشی هوش فرهنگی توجه شده است؟در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه رفتاری هوش فرهنگی توجه شده است؟
۱-۶ تعریف واژه ها و اصطلاحات
۱-۶-۱ هوش فرهنگی: هوش فرهنگی در واقع دیدگاههایی در مورد توانایی فرد برای غلبه بر شرایط چند فرهنگی، به کارگیری توانایی ها در بر همکنش هایی که بین فرهنگ های مختلف روی می دهد و انجام فعالیت ها و کارها در گروه هایی که از لحاظ فرهنگی متفاوت هستند می باشد(آنگ، داین،۲۰۰۸؛ آنگ، داین، و کوه ۲۰۰۹).
۱-۶-۲ مؤلفه های هوش فرهنگی:
۱-۶-۲-۱ مؤلفه فراشناختی هوش فرهنگی: سطح کوچکی از هوش فرهنگی است که به تمرکز حواس و یا آگاهی فرد در تعاملات میان فرهنگی اشاره دارد و یک کنترل و نظارت بر دانش، شناخت و فرایند کسب و ادراک علم است. این مهارت فقط شامل برنامه ریزی و نظارت بعد شناختی نیست. همچنین سازگاری و اصلاح این بعد با هنجارهای فرهنگی دیگران هم است(اتال ، انگ ،۲۰۰۸).
۱-۶-۲-۲ مؤلفه شناختی هوش فرهنگی: دانش فرد از هنجارها، ارزش ها، اعتقادات مذهبی، قواعد زبان، آداب و رسوم و عرفهای موجود در قالب فرهنگ جدید یا شناخت او از نظام های قانونی و اقتصادی فرهنگ های دیگر است، که می توان از طریق یادگیری و تجربه به دست آورد (ارلی،۱۳۹،۲۰۰۴).
۱-۶-۲-۳ مؤلفه انگیزشی هوش فرهنگی: انگیزش در هوش فرهنگی در واقع توانایی توجه به شرایط فرهنگی متفاوت و آموختن آنها می باشد و همچنین منبعی برای فعالیت است. مردم با انگیزش هوش فرهنگی بالا از یک سو دارای توانایی تعامل میان فرهنگی به روش های مختلف و از سوی دیگردرتلاش برای کسب تجربیات جدید از مردم دیگر فرهنگها هستند(ارلی،۱۴۶،۲۰۰۴).۱-۶-۲-۴ مؤلفه رفتاری هوش فرهنگی: هوش رفتاری نشان دهنده فعالیت است و به بیان دیگر بر چیزی که افراد انجام می دهند نسبت به آنچه که آنها فکر و احساس می کنند، تمرکز دارد. هوش رفتاری در هوش فرهنگی از طریق بکار بردن صحیح عوامل اصلی کلامی وغیر کلامی، وقتی که فرد در تعامل با افرادی که پیشینه فرهنگی متفاوت دارند شرح داده شده است. نقش ارتباطات غیر کلامی در تعاملات میان فرهنگی بطور خاصی مهم است، زیرا زبان اشاره، به نحو مناسبی مفاهیم را انتقال می دهد(زوگرافی ،۱۳۸،۲۰۰۹).
ادامه خواندن
دیگر سایت ها :
ت های سرمایه در گردش : پایان نامه درباره ت های سرمایه در گردش |
دانلود پایان نامه با موضوع قیمت طلا |
هوش درون فردی و هوش میان فردی است.
طی یافته های کلمن (۱۹۹۸) سالووی و مایر (۱۹۹۰) اولین تعریف رسمی از هوش هیجانی مطرح می شود. در همان سال نیز مایر و سالوی همراه با دی پائولو اولین آزمون توانایی های هوش و هیجانی را به ثبت رساندند یک آزمون توانایی به جای اتکا به گردش دادن شخصی توانایی ها. توانایی های واقعی را می سنجد از آن پس از هر کسی در زمینه تحول مفهوم هیجانی به عنوان هوش حقیقی شناخته شده اند.
بار آن هوش غیر شناختی را عامل مهمی در تعیین توانمندی افراد برای کسب موفقیت در زندگی تلقی می کند و آن را با سلامت عاطفه- یعنی وضعیت روانی یعنی و در مجموع سلامت هیجانی- در ارتباط مستقیم می بیند. بار آن برای اولین بار بهره هیجانی (EQ) را در برابر IQ که اصطلاح شناخته شده و مقیاسی برای سنجش هوش شناختی است مطرح کرد و از سال ۱۹۸۱۰ به تدوین پرسشنامه بهره هوش هیجانی EQ و توصیف کمی هوش شناختی تنها شاخص عمده برای پیش بینی موفقیت فرد نیست.
هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی دست که نشان می دهد دقت گزارش های هیجانی افراد چقدر متفاوت است و درک دقیق تر هیجان چگونه منجر به حل بهتر مسئله هیجانی در زندگی فرد می شود در واقع هوش هیجانی توانایی درک و ابراز هیجان ذهن و فهم و استدلال هیجان و نظم دادن به هیجان خود و دیگران است (مایر و سالووی ۱۹۹۷)
هوش هیجانی آگاهی از احساس ها و استفاده از آن برای تماسی تصمیم های مناسب به زندگی و همچنین توانایی تحمل کردن ضربه های روحی و مهار آشفتگی های روحی است و به عبارت دیگر هوش هیجانی نوعی مهارت اجتماعی است یعنی با مردم کنار آمدن مهار احساس ها و رابطه با انسان ها و توانایی ترغیب یا راهنمایی دیگران (به نقل از علی حسین وفایی صفتی ۱۳۸۱-۱۳۸۰) هوشیاری هیجانی غیر مهارت در کنترل هیجانها به طوری که تعادل بین هیجانها و منطق را به نحوی افزایش دهد که فرد به شادکامی دراز مدت دست یابد (همین ۱۹۹۶)
عامل هوش عاطفی نوعی از با هوش بودن است. از دیدگاه روزبرگ (۱۹۹۲) هوش عاطفی از دو مؤلفه بینش فرد و استعداد فطری همدلی تشکیل شده است.
مؤلفه اول: بینش فردی در همه موقعیت ها و به طور حتم در تمام مراحل حل مسئله، تصمیم گیری و یا انجام تکلیف یادگیری شایان اهمیت است.
مؤلفه دوم: به هنگام انجام وظیفه و یا موقعیتی خاص در رابطه با دیگران ضرورتی یا به شکلی است که در چنین موقعیتی رابطه ای متقابل میان ما و دیگران وجود دارد. با وجود این احساس همدلی حتی در صورت عدم حضور فیزیکی دیگران می تواند مؤلفهای ضروری و حساس باشد.
مثلاً: وقتی برای کسی یا از جانب کسی مطلبی می نویسیم شناخت مخاطب یقیناً بر اساس احساس همدلی نسبی در برقراری ارتباط اثر بخشی عاملی ضروری است. (حسین ئفایی صنعتی ۸۱)
مایر و سالووی هوش هیجانی را متشکل از مؤلفه ای درون فردی می دانند که در پنج حیطه به شرح زیر خلاصه می شود.
۱-خودآگاهی[۱] : به معنای آگاهی از خویشتن خویش، توان خودنگری و تشخیص دادن احساسات خود به همان گونه ای است که وجود دارد.
۲-اداره هیجانها:[۲] به معنای اداره و کنترل هیجانها، کنترل احساسات به روش مطلوب و تشخیص منشأ این احساسات و یافتن راه های اداره و کنترل ترس ها و هیجانها و عصبانیت و است
۳-خودانگیزی:[۳] به معنای جهت دادن عواطف و هیجانها به سمت و سوی هدف، هویشتن دار هیجانی و به تأخیر انداختن خواسته ها و بازداری و تلاش هاست.
۴-هم حسی[۴]: به معنای جسمانیت نسبت به علایق و احساسات دیگران و تحمل دیدگاه های آنان و بها دادن به تفاوت های موجود بین مردم در رابطه با احساسات خود نسبت به اشیا و امورات .
۵-تنظیم روابط:[۵] به معنای اداره هیجان های دیگران و برخورداری از کفایت های اجتماعی و مهارت های اجتماعی است به نظر گاردنر، هوش هیجانی از دو مؤلفه تشکیل شده است. هوش درون فردی و هوش میان فردی هوش درون فردی، مبین آگاهی فرد از احساسات و هیجانات خویش افکار باورها. احساسات شخصی و احترام به خویشتن و تشخیص
ادامه خواندن
سایت های دیگر:
دانلود پایان نامه دانش آموزان دختر |
سبک زندگی سالم |
درباره این سایت